martes, 16 de septiembre de 2025
O Salón Teatro de Santiago de Compostela acollerá o vindeiro domingo 16 de marzo, ás 12,00 h., a estrea do espectáculo Fábrica de fume, unha proposta de teatro comunitario que afonda no concepto de arte e industria a través da historia de Sargadelos. Celina Fernández Ponte e Ana Fontenla asinan a dramaturxia e a dirección de escena deste traballo que tivo a súa orixe no proxecto internacional de teatro en linguas minoritarias Phōnē e que coproduce agora o Centro Dramático galego co financiamento da Consellería de Cultura, Lingua e Xuventude e a colaboración da Federación Galega de Teatro Afeccionado.
Así o presentaron hoxe o director xeral de Cultura, Anxo M. Lorenzo, o director da Axencia Galega das Industrias Culturais, Jacobo Sutil, e o director do Centro Dramático Galego, Fran Núñez, xunto coas creadoras e representantes das entidades implicadas en Fábrica de fume. Todos eles coincidiron en sinalar o valor desta iniciativa, tanto pola súa metodoloxía de investigación levada a cabo polas autoras como pola construción estética colectiva sobre o escenario.
Así, a montaxe conta coa interpretación dun elenco de 18 actores e actrices pertencentes a Fegatea: Nieves Pérez, Juanín Ares, Chus Devesa, Antonio V. Turnes, Pablo Fernández, Lola Roel, Valentín Entrialgo, Edita Álvarez, Guadalupe López, Carmen Lois, Sara Nieto, María José Lagoa, Quico Ramilo, Manuel Llilla, Lucía González, María José González, Reyes López e Ana Rosa Pavón. Pola súa banda, as realizacións de vestiario e caracterización son obra do alumnado do Centro Integrado de Formación Profesional Paseo das Pontes (A Coruña) e do Instituto A Pinguela (Monforte de Lemos), baixo a coordinación de Ana Calviño, Rosa Mar Díaz e Luz Freire, en tanto que o deseño de iluminación o asinan As Dúas e Punto.
Investigación, pedagoxía e creación
Celina Fernández Ponte e Ana Fontenla levan desenvolvendo desde hai dous anos un traballo artístico e de campo que atravesa a excelsa historia da fábrica de cerámicas de Sargadelos, no que aplican a súa filosofía de entender a arte desde o diálogo coa cultura en xeral e a cidadanía. Mesturan o eido pedagóxico e comunitario, o de investigación artística a través da práctica escénica e a experimentación no propio Museo Histórico de Sargadelos. Este proceso remata co espectáculo comunitario Fábrica de fume, que nace ao abeiro do Centro Dramático Galego do marco proporcionado durante a pasada temporada polo proxecto Creativa Europa Phōnē, unha iniciativa única no panorama teatral do país que busca promover a lingua galega á vez que darlle visibilidade ao teatro amador conectándoo co profesional.
A peza afonda no concepto de arte e industria, explorando as temáticas que xorden ao centrar a atención nas persoas que traballan no ámbito fabril. As directoras inspíranse no fenómeno industrial de Sargadelos, extraendo del o material con maior potencial para a creación colectiva noutras fábricas e experiencias que combinan imaxinación e vivencias persoais arredor do traballo dos intérpretes participantes.
Integración de equipos
O obxectivo tamén é crear un espectáculo en paralelo ás liñas temáticas e de produción propia de cada ano do Centro Dramático Galego, poñendo en valor os recursos existentes, a integración cos equipos e o deseño das creacións profesionais anuais, ademais da colaboración con centros de Formación Profesional. Deste xeito, se en 2024 a compañía compostelá Nauta Teatro desenvolveu a obra O corazón na boca canda á produción pública Os actos e as profecías; en 2025 será Fábrica de fume a que dialogará con A burra, a mesa e o pau, servíndose do mesmo escenario.
O Salón Teatro, a sede do Centro Dramático galego en Santiago de Compostela, ofrecerá tres funcións de Fábrica de fume os domingos 16, 23 e 30 de marzo ás 12,00 horas. O acceso é gratuíto previa retirada de localidades no portelo do número 34 da rúa Nova, aberto desde unha hora antes do inicio de cada pase.
O informe da Consellería de Vivenda e Planificación de Infraestruturas cifra en 2.943 as vivendas de promoción pública en marcha diferentes fases de tramitación e execución na comunidade. Estas vivendas forman parte do traballo do Goberno galego para duplicar o parque público residencial, o que significa que neste momento a Xunta ten xa en marcha o 73 % dos novos fogares comprometidos para esta lexislatura. Cómpre recordar que en 2025 o Goberno galego triplicou o orzamento destinado á vivenda pública e solo residencial. O Informe reflicte así que neste momento, a Xunta de Galicia ten 2.943 vivendas de nova construción en marcha, o que supón un investimento xa licitado de 208 M, e un total estimado de 451 M.
A nova ferramenta, que se activará nos próximos días, está configurada como un cuestionario en liña, sinxelo e de fácil aplicación, que poderán empregar os docentes en calquera momento en que sexa necesario para obter información sobre o ambiente de convivencia na súa aula. Está prevista para ser utilizada, tal e como informou Rueda, nos últimos cursos de educación primaria (5º e 6º) e en secundaria, bacharelato e FP. Logo da decisión do profesor de activar o Termómetro Acoso Escolar, e unha vez que o alumnado o complete, xerarase de forma automática un informe detallado para a aula, que incluirá indicadores clave sobre a convivencia, o benestar emocional do grupo e a detección de posibles casos de acoso. Este informe servirá de base para a reflexión docente e para a toma de decisións pedagóxicas orientadas á mellora da convivencia e á intervención educativa cando sexa necesario.
