martes, 2 de diciembre de 2025
Unha semana despois de que o Ministerio de Política Territorial enviase un borrador de acordo para o traspaso, o Consello tomou razón esta mañá dun informe no cal, entre outras cuestións, se fai unha análise e unha valoración detalladas do documento, chegando á conclusión de que a Xunta non pode aceptar unha proposta que ignora o novo escenario aberto tras a aprobación da Lei de ordenación e xestión integrada do litoral de Galicia (Loxilga) e a sentenza do Tribunal Constitucional que avalou en abril a súa lexitimidade.
Ademais de rexeitar a propia forma do acordo, xa que se trata dun borrador tipo de carácter xurídico, os principais puntos de discrepancia están no seu contido. Concretamente, tal e como explicou Rueda, o Estado propón reservar para si a xestión dalgúns títulos de ocupación, sen especificar cales, a pesar de que esta é unha facultade exclusiva da Comunidade galega, que ten as competencias en materia de ordenación do territorio.
Así mesmo, no borrador de acordo remitido proponse a exixencia dun informe vinculante do Estado cada vez que a Xunta pretenda outorgar unha concesión para obras ou instalacións non desmontables no dominio público marítimo-terrestre (DPMT), requisito que suporía unha clara inxerencia estatal sobre as competencias autonómicas.
Polo exposto e tendo en conta que o documento tampouco concreta os medios ou o persoal que se transferiría a Galicia nin o financiamento correspondente, a Consellería de Medio Ambiente e Cambio Climático responderá hoxe mesmo ao Ministerio que non acepta o borrador de acordo do traspaso en materia de ordenación e xestión do litoral.
Cómpre lembrar que esta proposta chega case seis meses despois da sentenza do TC que lle deu a razón a Galicia e permitiu desbloquear a aplicación práctica da Loxilga tras o recurso interposto polo Goberno central. Neste sentido, negociar a transferencia das funcións e servizos de que actualmente dispón o Ministerio para xestionar a costa galega é un paso fundamental para poder seguir co desenvolvemento da lei. Reclamamos para Galicia o que a Galicia lle corresponde, salientou Rueda.
De feito, en canto reciba o traspaso formal dos medios necesarios para asumir directamente todas as súas competencias neste eido, a Xunta ten o compromiso de comezar a traballar de inmediato na emisión dos primeiros informes e títulos relacionados coa xestión do litoral, co horizonte posto en xaneiro de 2025.
Constitución da Comisión interdepartamental
O borrador de acordo remitido polo Goberno central foi un dos puntos que centraron o día 9 de outubro a reunión constitutiva da Comisión interdepartamental de coordinación da ordenación do litoral, encargado de dirixir e impulsar a aplicación da Loxilga.
Esta comisión interdepartamental será agora a encargada de supervisar a elaboración, aplicación e seguimento dos diferentes instrumentos de ordenación en que se apoia a lei para garantir o cumprimento do seu principal obxectivo: xestionar de forma integrada e en clave galega as actividades humanas no litoral para garantir o aproveitamento sustentable dos seus recursos e a conservación dos ecosistemas costeiros.
Neste sentido, os membros da comisiónpresidida pola conselleira de Medio Ambiente e Cambio Climático e da que forman parte tamén as consellerías de Presidencia, Xustiza e Deportes; de Cultura, Lingua e Xuventude, e do Mar asumiron o compromiso de traballar na constitución do Foro do Litoral que, como recolle a propia lei, será o máximo órgano colexiado de participación, consulta e asesoramento en ordenación da franxa costeira.
O obxectivo é construír un espazo en que estean presentes, xunto á Administración galega, as universidades, organismos científicos, organizacións dos sectores produtivos, entidades ambientais e outras dedicadas á defensa e protección do patrimonio cultural.
Tamén se acordou empezar a elaborar as Directrices de ordenación do litoral (DOL), un dos instrumentos previstos na Loxilga e que será o marco xeral de referencia para a elaboración dos restantes instrumentos de ordenación do litoral e para a formulación e execución das distintas políticas sectoriais sobre o litoral.
Pioneira en regular a costa en toda a súa extensión
Coa aprobación da Lei de ordenación e xestión integrada do litoral, Galicia converteuse na primeira comunidade española en regular a través dunha normativa propia e integral a franxa costeira en toda a súa extensión, é dicir, tanto mar a fóra como terra a dentro. De feito, a través dela a Xunta xestionará 1.600.000 hectáreas terrestres e marítimas.
Partindo da consideración da costa desde unha tripla perspectiva (social, ambiental e económica), a lei establece unha nova zonificación desta franxa, con tres grandes áreas diferenciadas en función do seu estado de conservación e necesidades particulares, ao tempo que concreta os usos permitidos e prohibidos no litoral.
Neste sentido, ofrece tamén un marco de seguridade xurídica ao complexo mar-industria, no cal traballan arredor de 40.000 persoas e que xera uns 9.000 millóns de euros anuais, preto do 5 % do PIB galego.
A normativa tamén delimita as actuacións e usos estratéxicos que permitirán o asentamento e ocupación da costa a través das autorizacións pertinentes. En definitiva, con ela Galicia dará un paso decisivo para poder asumir, á fin, as competencias plenas e efectivas que lle atribúe o seu Estatuto de autonomía sobre a xestión do DPMT, un proceso iniciado hai case 40 anos.
A Cidade da Cultura convida ás familias a descubrir a programación do Nadal no Gaiás, que hoxe arrinca coa apertura da instalación Soños de Argonautas. Esta proposta da arquitecta Nuria Prieto converte o Hall de Tirantes do Museo nunha paisaxe, feita con materiais de reciclaxe, de esferas luminosas e corredores inchables, presidida pola súa xa tradicional árbore de madeira. Ao longo de máis dun mes, o Gaiás acollerá un feixe de actividades que inclúen espectáculos teatrais e musicais, obradoiros familiares, visitas guiadas, realidade virtual ou un escape room.
O Programa de Desenvolvemento Rural (PDR) de Galicia 2014-2022 acada un grao de execución do 94,9 %, dato superior á media tanto dos programas españois como europeos. Así, a media nacional sitúase no 91,8 % e a europea no 93,7 %. O PDR de Galicia ten unha dotación de 1.606 millóns de euros de gasto público total, dos cales 1.224 millóns corresponden a fondos Feader. Tendo en conta as previsións dos organismos xestores competentes, agárdase que o volume de pagamentos materializados neste mesmo mes de decembro supere o 99 % para o conxunto do programa, segundo subliñou Atán, quen mañá participará tamén na sesión de peche destas xornadas de traballo xunto co director xeral da PAC e do Control da Cadea Alimentaria, Juan José Cerviño.
