lunes, 22 de diciembre de 2025
O secretario xeral de Política Lingüística, Valentín García, participou hoxe en Compostela na apertura do simposio Xose Luís Pensado, 100 anos (1924-2024), organizado polo Centro Ramón Piñeiro para a Investigación en Humanidades da Xunta para conmemorar o centenario do nacemento do filólogo negreirés, máximo estudoso e reivindicador da figura do padre Sarmiento.
O representante da Consellería de Cultura, Educación, FP e Universidades loou a figura deste eminente filólogo do século XX que se ocupou de Galicia, da súa lingua e cultura, cando aínda non había unha filoloxía galega consolidada e que deu a coñecer mediante investigacións e edicións de calidade a obra sobranceira do Padre Sarmiento, claro precedente na reivindicación e no estudo do galego, pero tamén outras obras senlleiras do noso pasado medieval. Neste sentido, destacou que este traballos de difusión sen dúbida contribuíu ao prestixio da literatura e da lingua propia de Galicia cando se atopaba nas súas horas máis baixas.
Tras o acto inaugural na Facultade de Filoloxía da Universidade de Santiago de Compostela (USC), a xornada, que se desenvolve durante todo o día entre a capital galega e Negreira, comezou o ciclo de conferencias sobre a vida, obra e achegas deste significado lingüista. Da man dun grupo de docentes universitarios e de especialistas relacionados coa figura de Pensado, as seis disertacións céntrase en aspectos concretos como a súa contribución aos estudos do padre Sarmiento, as ideas sobre a gheada, a súa destacada presenza no ámbito universitario ou a relación que mantivo con institucións como a Real Academia Galega e a USC.
O simposio porá o broche de ouro durante o serán coa descuberta dunha placa conmemorativa na casa natal do propio Xosé Luís Pensado, en Negreira.
Unha vida ao servizo da lingua
Xosé Luís Pensado (Negreira, 1924- Salamanca, 2000) foi un filólogo, lingüista e profesor que, entre outros aspectos, dedicou parte da súa vida á edición da obra do ilustrado frei Martín Sarmiento. Estudou os dous primeiros cursos de Filosofía e Letras en Santiago para trasladarse despois a Madrid, onde cursou a especialidade de Filoloxía Románica e fixo a tese de doutoramento con Dámaso Alonso, con quen traballou ata que en 1957 gañou por oposición a cátedra de Filoloxía Románica da Universidade de Oviedo. De aí pasou á Universidade de Salamanca, cidade onde permaneceu ata a súa morte no ano 2000.
Foi membro de número da Real Academia Galega, correspondente da Real Academia Española e membro de honra da Academia de la Llingua Asturiana. Ademais, é autor de numerosos artigos sobre temas lingüísticos do século XVIII e doutras épocas, colaborou con Grial, publicou libros en Galaxia e divulgou temas relevantes da nosa realidade lingüística na prensa diaria.
O programa Radio na Biblio, que vai polo noveno ano en funcionamento, chega este curso a 245 centros de ensino que contan cun laboratorio de radio no que traballan as competencias vencelladas á alfabetización mediática, lingüísticas ou de expresión escrita e oral, entre outros. Con nove cursos en marcha, trátase dun programa consolidado que aproveita a posta en marcha dunha emisora de radio na biblioteca para traballar habilidades e destrezas e que permite o tratamento de contidos curriculares mediante metodoloxías activas e innovadoras que facilitan a aprendizaxe. Ademais, as actuais tecnoloxías da información e da comunicación facilitan o uso da radio como ferramenta pedagóxica de gran alcance para a difusión dos proxectos e iniciativas do centro educativo.
Tivo lugar a na cerimonia de entrega dos XVIII Premios Nacionais de Artesanía 2025, na que resultaron premiadas dúas candidaturas galegas. O artesán Aitor Martínez López de Arbina (Tomiño), especializado en tornería de madeira, resultou gañador na categoría Produto e a Fundación Artesanía de Galicia obtivo o recoñecemento na categoría Promociona para Entidades Públicas polo seu proxecto 'Artesanía no Prato'.
