lunes, 30 de junio de 2025
O presidente da Xunta, Alfonso Rueda, anunciou hoxe a posta en marcha o próximo ano do Proxecto Xenoma Galicia, unha iniciativa pioneira en España que recompilará o ADN de 400.000 galegos e galegas para identificar variantes xenéticas de alto risco e poder así detectar enfermidades antes de que aparezan, diagnosticar de forma precoz e ofrecer tratamentos farmacolóxicos individualizados.
Será un salto de xigante para o noso sistema sanitario, aseverou o mandatario galego durante unha visita á Fundación Pública Galega de Medicina Xenómica, en Santiago de Compostela, tras a que explicou os detalles desta iniciativa acompañado polo conselleiro de Sanidade, Julio García Comesaña, e polo director da Fundación, o doutor Ángel Carracedo.
Rueda explicou que nesta iniciativa serán convidados a participar de xeito voluntario 400.000 galegos e galegas de entre 35 e 65 anos. As persoas serán escollidas aleatoriamente, polo que o mandatario galego fixo un chamamento a que participen, apelando ao beneficio colectivo que traerán consigo os resultados deste programa.
Os participantes só terán que recoller unha proba de saliva e depositala en contedores no seu centro de saúde. Con estas probas, xerarase unha información fundamental para a historia clínica do paciente, pero tamén moi valiosa para a investigación e para coñecer o perfil xenético da comunidade. Tras a análise, os participantes serán notificados sobre se posúen ou non unha variante de alto risco. De ser así, serán derivados a profesionais especialistas para a confirmación e posterior seguimento.
Ademais, 100.000 destes 400.000 seleccionados serán convidados a participar cunha mostra de sangre -que se recollerá tamén no seu centro de saúde- nun biobanco de mostras de sangue, plasma e soro que servirá para a investigación, para desenvolver fármacos máis adaptados ás características xenéticas galegas, e que permitirá a Galicia tomar parte en ensaios a nivel nacional e internacional.
Cribados específicos para determinados cancros e enfermidades cardiovasculares
Ademais da recompilación de ADN e a creación do biobanco, o proxecto irá un paso máis alá, como explicou o presidente galego, e incluirá a posta en marcha de cribados específicos para previr determinados cancros e enfermidades cardiovasculares. En Galicia sabemos moi ben dos beneficios dos cribados e da diferenza fundamental e crítica entre facelos a tempo ou non facelos, advertiu.
Nun primeiro momento, buscaranse as alteracións asociadas ao cancro de mama e ovario hereditario, o síndrome de Lynch e a hipercolesterolemia familiar, isto é, enfermidades todas elas para as que é posible facer cribados. Deste xeito, se unha persoa do proxecto ten unha variante xenética de alto risco, confirmarase cunha segunda proba e logo entrará no sistema e se lle ofrecerá vixilancia ou tratamento, segundo o qie indique o criterio clínico.
Galicia, á vangarda da medicina avanzada
Rueda puxo en valor esta iniciativa para a que apuntou que a Xunta reserva 20 millóns de euros nos orzamentos do próximo ano porque marcará un antes e un despois no sistema de cribados, na detección de enfermidades e da sanidade pública do futuro.
Desde este pequeno recuncho de España e Europa queremos seguir sendo a vangarda da medicina personalizada e referente a nivel nacional e internacional, defendeu sobre este proxecto que erixiu como unha bandeira máis das que está a erguer a sanidade pública galega e os seus profesionais.
Neste senso, incidiu en que este proxecto servirá para seguir consolidando un sistema sanitario galego de excelencia, que xa atesoura fitos como o calendario vacinal máis completo do mundo ou uns completos programas de cribado de cancro.
A primeira fase do piloto do proxecto Xenoma Galicia permitiu detectar, entre os máis de 1.000 participantes aos que se lle recolleu unha mostra de sangue, 14 novos casos de alto risco para as patoloxías investigadas de cancro de mama e ovario hereditario, síndrome de Lynch e hipercolesterolemia familiar. A Consellería de Sanidade presentou esta mañá ante o Consello da Xunta un informe de situación do piloto do proxecto Xenoma Galicia. Cun investimento de 20 millóns de euros, o Goberno galego márcase o obxectivo de recompilar o ADN de 400.000 persoas. Pola porcentaxe de poboación incluída, Xenoma Galicia é un dos proxectos de maior envergadura do mundo. Permitirá ofrecer tratamentos farmacolóxicos individualizados, predicir o risco de enfermidades antes de apareceren para poder anticiparse a elas e evitalas grazas ao estudo do xenoma e da historia clínica.
No marco do Plan de Actuacións fronte aos posibles efectos das altas temperaturas sobre a saúde, a Xunta de Galicia vén de rebaixar a alerta por altas temperaturas aos niveis 1 e 2. Deste xeito, a vaga de calor iniciada pasado venres, que na xornada de onte acadou o nivel 3 de alerta en diversas áreas de Galicia, agora queda establecida nos dous primeiros niveis de alerta. En concreto, as zonas que ficarán no nivel 2 son o noroeste de Ourense, o interior de Pontevedra, así como o Centro e a Montaña da provincia de Lugo. Pola súa banda, defínese o nivel de alerta 1 por vaga e calor as zonas do interior de Coruña, o sur de Lugo, Miño de Ourense, montaña de Ourense, sur de Ourense, Valdeorras, litoral de Pontevedra e a zona Miño de Pontevedra.
