Noticias

A USC rememora “o refacho de aire fresco” que supuxo o Seminario de Estudos Galegos e reivindica a súa herdanza

O Seminario de Estudos Galegos foi fundado en outubro de 1923 por un grupo de universitarios co obxecto de formar novo persoal investigador dentro dos diversos aspectos da realidade galega. Malia que puxo o foco inicialmente nas Humanidades, axiña se abriu cara as ciencias sociais e naturais, constituíndo “un refacho de aire fresco na Universidade de Santiago”, tal e como explica o catedrático da USC e comisario da mostra divulgativa ‘Saber de Nós. Seminario de Estudos Galegos (1923-1936)’, Henrique Monteagudo. A esta itinerante que xa pode verse na Facultade de Química, súmase agora a colocación dun vítor no claustro do Colexio de San Xerome coa que a USC rendeu tributo a este grupo de intelectuais entre os que se atopaban Fermín Bouza Brey, Xosé Filgueira Valverde ou Lois Tobío.

A peza creada pola artista Menchu Lamas constitúe o primeiro vítor co que a institución compostelá homenaxea a todo un colectivo e non a traxectorias individuais.

O reitor da USC, Antonio López; o secretario xeral de Política Lingüística, Valentín García; a segunda tenente de Alcaldesa do Concello de Santiago, Míriam Louzao; o alcalde do Consello de Ames, Blas García Piñeiro; e a presidenta do Consello da Cultura Galega, Rosario Álvarez participaron na colocación desta peza cunha potente connotación simbólica relacionada coa Lenda da Serea, presente na heráldica galega e que inspirou a Castelao na súa proposta de escudo de Galicia. De feito, nas primeiras décadas do século XX, Castelao e outros investigadores do SEG recolleron e catalogaron por toda Galicia unha gran cantidade de heráldicas con esta imaxe.

Galeguismo

O SEG desenvolveuse nun ambiente intelectual impregnado de galeguismo, tal e como se recolle na mostra. As novas xeracións de estudantes estaban inspiradas polo ideario nacionalista das Irmandades da Fala e tomaron como mestres as figuras máis significativas da Xeración Nós: Losada Diéguez, Vicente Risco, Castelao, Ramón Otero Pedrayo e Florentino López Cuevillas. Estes ingresaron axiña no SEG e tiveron un importante papel na súa orientación. O grupo inicial de estudantes fundadores tivo continuación nas seguintes promocións, como Ricardo Carballo Calero ou Sebastián González García-Paz, a finais dos anos vinte, ou, posteriormente, Xoaquín Lorenzo, Francisco Fernández del Riego e Luis Seoane.

A colocación deste vítor engádese á ringleira de actividades coa que a USC pretende poñer en valor o legado do SEG. Así, a mostra comisariada polo profesor Monteagudo é de carácter itinerante e pasará polas facultades de Química, Dereito, Filoloxía, Xeografía e Historia, Ciencias Económicas e Empresariais, Formación do Profesorado, Veterinaria e a Escola Politécnica Superior de Enxeñaría (EPSE). A exposición integrada por unha serie de paneis divulgativos que relatan a orixe e evolución do SEG serve de contexto para a primeira vaga de Faíscas Culturais coas que a USC pretende levar ás aulas intervencións de carácter cultural para prender o espírito crítico e a reflexión entre o alumnado. A primeira das Faíscas desenvolveuse tamén este mércores 11 na Facultade de Química a través da aula aberta impartida por Xoana Pintos baixo o lema ‘Os científicos no Seminario de Estudos Galegos: investigación e país’.

Faíscas culturais

As faíscas son partículas que se desprenden dun corpo que arde. A partir deste concepto, a USC lanzou o pasado curso un novo proxecto artístico-pedagóxico co que se logrou que o “lume” das manifestacións culturais e artísticas saltase ata as aulas universitarias e prendese a través da reflexión no alumnado inseríndose no seu currículo académico. Estas novas Faíscas pretenden agora conectar a herdanza do SEG cos contidos que se están a estudar nas aulas actuais.

Así, alumnado da Facultade de Dereito realizará o 27 de outubro unha posta en escena baixo o lema ‘Nove estudantes. O SEG na Facultade de Dereito’. A Faísca da Facultade de Filoloxía terá lugar o 9 de novembro e consistirá nunha mesa redonda na que Alejandra Ulla, Elias Torres, Henrique Monteagudo e Dolores Vilavedra abordarán o SEG, a filoloxía e as letras galegas e a relación con Portugal. ‘As Cruces de Pedra na Galiza e o estilo galego de Castelao’ é o título da aula aberta coordinada por José M. López Vázquez, intervención que a Facultade de Xeografía e Historia acollerá o 20 de novembro. Ciencias Económicas e Empresariais será o escenario da Faísca que leva por título ‘O mundo dos Felices Anos Vinte. Unha perspectiva dende Galiza’, aula aberta con Adrián Dios e Xoán Carmona, que terá lugar o 29 de novembro.

Xa no Campus de Lugo, a primeira das Faíscas terá lugar o 20 de outubro na Facultade de Formación do Profesorado e nela Antón Costa profundará nos esforzos do SEG por galeguizar as escolas e anovar o ensino. Baixo o lema ‘O Seminario de Estudos Galegos: o territorio e o patrimonio natural de Galicia’, Francisco Sineiro, Eduardo Corbelle e Pablo Ramil impartirán unha aula aberta na EPS de Enxeñaría o vindeiro 22 de novembro. Finalmente, Veterinaria acollerá o 29 de novembro a intervención de Ruth Rodríguez Bermúdez, quen afondará no rol do SEG no estudo do papel das razas autóctonas de Galicia. Os horarios e localizacións das diferentes actividades xa poden consultarse na páxina web das Faíscas Culturais.

Documental

Con motivo do centenario da fundación do SEG, Nós Televisión produce un documental sobre esta institución que foi clave para Galicia. No audiovisual percórrese a historia do Seminario a través do seu legado coa colaboración da USC e co apoio do Museo de Pontevedra, Concello de Santiago, Concello de Ames e Xunta de Galicia.

R., 2023-10-11

Actualidad

Foto del resto de noticias (mitec-42-2025.jpg) A Mostra Internacional de Teatro Cómico e Festivo de Cangas presentou hoxe a programación da súa 42ª edición, que se celebrará entre os días 22 de xuño e 6 de xullo no Auditorio Municipal Xosé Manuel Pazos Varela, así como nas rúas e noutros espazos da vila do Morrazo, que acollerán 26 espectáculos e un nutrido programa de actividades lúdicas e sectoriais. O certame, organizado desde 1984 pola Asociación Cultural Xiria, é un dos poucos festivais de teatro europeos cuxo principal selo de identidade é a comedia, unha marca consolidada e referente da produción escénica deste xénero en calquera das súas vertentes: negra, branca, xestual, contemporánea, circense, dramática, musical e, dende hai máis dunha década, tamén na danza.
Foto de la tercera plana (musica-clasica.jpg) A praza Conde de Fontao de Foz será o enclave elixido para a actuación extraordinaria do festival o 31 de xullo con La Carroza Del Real, mentres que o destacado pianista Denis Kozhukhin abrirá oficialmente o ciclo de concertos o 12 de agosto na Fortaleza de Alfoz. O 13 de agosto a Real Filharmonía de Galicia e o Coro da Comunidade de Madrid realizarán o primeiro concerto sinfónico-coral no que interpretarán o Réquiem de Mozart na Catedral de Mondoñedo. A clausura do XII Festival Bal y Gay será co barítono galego Borja Quiza, o 21 de agosto, no Teatro Pastor Díaz de Viveiro, cita na que tamén participarán o pianista Javier Carmena e a mezzosoprano Andrea Rey, nunha proposta que mesturará as raíces galegas e españolas.

Notas

Afondar no papel que a evidencia científica pode e debe xogar nas decisións políticas e na implantacións de políticas públicas foi o obxectivo central da conferencia impartida pola presidenta do Consejo Superior de Investigaciones Científicas, Eloísa del Pino, na UVigo. Sustentar as actuacións públicas na ciencia, defendeu Del Pino, posibilita en primeiro termo 'ser eficiente cos recursos, porque sabes que é máis probable que unha política funcione, aínda que non é unha garantía de éxito'.
A Sociedade Europea de Biomateriais recoñeceu cun dos seus premios europeos de doutoramento Julia Polak 2025 a Ana Iglesias Mejuto e Miguel Pereira Silva, que realizaron a súa tese de doutoramento en iMATUS da USC. O galardón distingue persoal investigador novo que completou un doutoramento de excelencia no ámbito dos biomateriais e a enxeñería de tecidos, valorando tanto a calidade da súa investigación como a súa formación internacional.
ACTUALIDAD GALICIADIGITAL
Blog de GaliciaDigital
PUBLICIDAD
HOMENAXES EGERIA
PUBLICACIONES