jueves, 17 de julio de 2025
Foi nunha estancia utilizada como vertedoiro das vivendas romanas, entre miles de obxectos recuperados, sobre todo cerámicos, onde o equipo liderado polo docente e investigador Adolfo Fernández descubriu o que se confirma como o undécimo trilobite coñecido, localizado nun contexto arqueolóxico, procedente dun asentamento romano, que data dos séculos I-III d.C, escavado na Cibdá de Armea.
O espécime representa o primeiro trilobite confirmado de época romana e é o terceiro do rexistro arqueolóxico mundial recollido e utilizado por humanos hai máis de 1000 anos. As súas características paleontolóxicas e de conservación permiten situar a súa probable orixe no afloramento de esquisto del Ordovícico Medio no centro-sur da península ibérica, a máis de 430 quilómetros do xacemento onde se atopou, explican as e os investigadores. Sobre as modificacións que o exemplar, un membro da familia Reedocalymeninae (Colpocoryphe sp.), de entre 453460 millón de anos e orixinario da zona centroibérica meridional do macizo ibérico, presenta na súa parte inferior, interprétanse como indicadores do seu posible uso dentro dun colgante ou pulseira, probablemente servindo como amuleto con propiedades máxicas ou protectoras.
Interese polos fósiles na época romana
As e os autores do artigo Significance of fossils in Roman times: the first trilobite find in an early Empire context sinalan o interese de emperadores romanos como Augusto e Tiberio polos fósiles de gran tamaño, ao tempo que as fontes clásica tamén mencionan fósiles de organismos máis pequenos, como moluscos, artrópodos ou equinodermos, que os romanos coñecían e consideraban como elementos máxicos e protectores, tanto nos seus lugares de orixe, como no lugar onde se comercializaban.
A miúdo, acababan servindo como ofrendas ou depósitos votivos en lugares relixiosos, templos ou simples lugares de veneración. Lamentablemente só se coñecen uns poucos casos de fósiles de invertebrados recuperados en contextos arqueolóxicos romanos, o que limita a nosa comprensión do fenómeno, sinalan os autores do artigo que confirman que o descubrimento presentado neste traballo representa o primeiro trilobite documentado no mundo romano e referencia máis antiga coñecida a este grupo fósil, e á manipulación intencionada dun espécime de trilobite, en toda a antigüidade clásica.
Funcións máxicas, protectoras e incluso medicinais
A escasa presenza de trilobites en arqueoloxía, motivada pola dificultade para desprenderse dos seus restos das duras rochas silíceas ou as calcarias masivas nas que se xeralmente se atopan e que fixo que pasaran desapercibidos para os coleccionistas en épocas pasadas, é unha das cuestións que confirman os investigadores da UVigo no seu traballo, ao tempo que inciden no feito de que nos dez rexistros arqueolóxico de trilobites anteriores, coma neste, se lle atribuíron funcións máxicas, protectoras ou mesmo medicinais similares ás atopadas noutros grupos de invertebrados en xacementos arqueolóxicos de diversas épocas, mitos, tradicións e farmacopeas antigas.
O feito de que non existan fósiles deste tipo na zona e nas rexións próximas compostas por rochas ígneas ou con forte metamorfose, respalda a existencia dun comercio insospeitado destas pezas dentro da península ibérica, que se desprazaba de sur a norte ao longo de centos de quilómetros, sinalan os autores do artigo, que tamén destacan o valor como obxectos sagrados con forte calidades protectoras que os romanos outorgaban a estes animais ancestrais. Neste sentido, o aspecto torácico dos trilobites podería inspirar toda unha serie de obxectos protectores e curativos, como as doas de trilobites de acibeche, utilizadas principalmente como elementos de protección por mulleres e nenos, detallan os e as arqueólogas, que afirman que o estudo arqueolóxico confirmou a recolección e uso do fósil en época romana, posiblemente engastado nun brazalete ou como colgante de banda nun colar e datado o seu abandono entre os séculos I e III d.C., aínda que a finalidade exacta do seu uso segue a ser obxecto de especulación.
Non obstante, é plausible considerar que o trilobite de Armea puidera ser percibido como posuidor de poderes máxicos e protectores para o seu portador, como ocorre con fósiles ou mesmo trilobites noutros contextos arqueolóxicos coñecidos, explican as e os autores do traballo, que na súa consideración final refíren unha coincidencia histórica simple pero paradoxal, aseguran. O trilobite de Armea foi atopado no nivel arqueolóxico xunto a unha moeda de bronce de Augusto, quen, segundo o historiador romano Suetonio, era un coleccionista de fósiles e fundou o primeiro museo paleontolóxico coñecido, conclúen.
O Goberno galego incrementará o orzamento destinado á formación do persoal dos servizos de prevención de incendios forestais ata os 1,8 millóns de euros no bienio 2025-2026, o que supón un 19% máis que no período anterior. Esta medida enmárcase no Plan de Prevención e Defensa contra os Incendios Forestais de Galicia (Pladiga), cuxo obxectivo é minimizar o impacto ecolóxico, económico e social dos lumes, optimizando os recursos dispoñibles. O compromiso formativo da Consellería do Medio Rural xa se reflectiu en 2024, cando se impartiron 473 cursos con 11.447 participantes e máis de 108.000 horas de adestramento. Entre 2019 e 2024 investiuse un total de 2,6 millóns de euros, permitindo a realización de 159 accións formativas e case 469.000 horas lectivas.
O 58% dos 855 ciclos de Formación Profesional ofertados para o próximo curso en Galicia complétanse na primeira adxudicación de prazas pechada onte pola Consellería de Educación, Ciencia, Universidades e FP, e que dá dereito a matricula. Segundo os datos recabados, un total de 56.049 persoas presentaron solicitude para cursar algunha modalidade de Formación Profesional, o que representa un incremento do 3,5% (1.898 solicitudes máis) con respecto ao curso 2024-25, e supón acadar de novo un máximo histórico que confirma o interese que espertan estas ensinanzas.
