O Goberno galego segue traballando no cumprimento da Lei 1/2014, do 24 de marzo, para o aproveitamento da lingua portuguesa e vínculos coa lusofonía, coñecida comunmente como Lei Paz Andrade. Deste xeito, e desde a entrada de España como Observadora Asociada na Comunidade de Países de Lingua Portuguesa (CPLP) en xullo de 2021, a Xunta está a traballar para desenvolver todo o potencial desta asociación mediante a elaboración dun memorando de entendemento de áreas comúns para as dúas partes, o que require un coñecemento exhaustivo e permanentemente actualizado da realidade lusófona en e desde Galicia.
É neste contexto no que nace o Observatorio da Lusofonía Valentín Paz Andrade, un órgano colexiado creado co fin de servir como instrumento de consenso para adoptar medidas relacionadas coa lusofonía en Galicia, indica o secretario xeral de Política Lingüística, Valentín García, quen compareceu esta mañá a petición propia ante a Comisión 4ª do Parlamento de Galicia para dar conta do informe anual de seguimento da Lei 1/2014.
Tendo como alicerces a Lei Paz Andrade, da que toma o nome, así como a Estratexia Galega de Acción Exterior e a Lei reguladora da acción exterior e da cooperación para o desenvolvemento de Galicia, este observatorio, terá como finalidade asesorar ao Goberno, formular plans de acción e programar actividades de coñecemento, intercambio e programación ao tempo que funcionará como un foro permanente de diálogo entre as distintas administracións públicas e outras organizacións representativas con interese neste ámbito, engadiu Valentín García.
Estudo da lingua portuguesa en Galicia
No tocante ao estudo do idioma, o portugués xa está consolidado como unha das segundas linguas estranxeiras máis estudadas polos galegos e galegas, tanto nos institutos como nas escolas oficiais de idiomas e na Escola Galega de Administración Pública (EGAP), sumando máis de 5000 estudantes contabilizados de forma oficial, indicou o representante da Consellería de Cultura, Educación, FP e Universidades.
Segundo os datos reportados, 3888 alumnos de ESO e Bacharelato estudan portugués como primeira ou segunda lingua estranxeira neste curso 2022-23, o triple que cando entrou en vigor a lei a prol dos vínculos coa lusofonía. Un dato ao que hai que sumarlle os 1065 estudantes das nove escolas oficiais de idiomas repartidas por Galicia e os 445 empregados públicos que optaron por formarse en distintos niveis desta lingua na EGAP que, ademais, acadou a taxa de solicitudes máis elevada rexistrada desde que oferta a lingua portuguesa. É por isto que desde a Xunta imos dar resposta a esta crecente demanda mediante a convocatoria de novas prazas para este 2023, incluíndo como novidade a formación no nivel avanzado 1 de lingua portuguesa, que será tamén en liña como o resto dos niveis para favorecer a conciliación por parte dos empregados públicos, expuxo Valentín García.
Ademais, a Consellería continúa ao longo deste curso 22-23 coa pilotaxe do programa Camões Júnior, implantado nalgúns centros de secundaria o pasado 2021 e grazas ao cal 83 estudantes obtiveron o seu certificado de lingua portuguesa en distintos niveis entre o A1 e o B1 ao superar as probas en liña.
Colaboración coas industrias creativas e a CRTVG
Outro dos puntos clave a desenvolver dentro da Lei Paz Andrade é a coprodución de contidos audiovisuais entre Galicia e Portugal. Así, a CRTVG mantivo durante este 2022 unha colaboración xa asentada e crecente coa lusofonía materializada en proxectos como o exitoso #ApuntamentoLusófono, dentro do espazo dirixido por Esther Estévez, ou a sección do portal de noticias G24.gal dedicado a Portugal.
Ademais, a entidade anunciou en setembro o seu apoio a dúas coproducións con Portugal, a longametraxe Ariel e o documental A procura da Estrela; así como a participación en 27 proxectos de contidos dixitais como Agora cantamos nós, da Asociación Cultural e Pedagóxica Ponte... nas Ondas! cuxo programa de radio interescolar, que desde fai 27 anos da voz a 200 centros educativos das dúas beiras do Miño, xa está considerado un modelo para o mundo ao ser incluído pola UNESCO no Rexistro de Boas Prácticas de Salvagarda.
Ademais, a Consellería de Cultura colaborou ao longo desde 2022 en accións como o concurso a[R]itmar Galiza e Portugal que, coincidindo coa súa sétima edición, incluíu a creación da aplicación web play.artirmar.gal, o programa Nortear e todas as actuacións que leva anexas desde fai oito anos ou varias coproducións teatrais do Centro Dramático Galego, exposicións da Fundación Cidade da Cultura e actuacións musicais e festivais realizados en colaboración con Portugal ou vinculadas á lusofonía, entre outras moitas accións. Neste sentido, a Xunta ten previsto impulsar unha Axenda Cultural Común entre España e Portugal ao longo deste 2023.