jueves, 23 de octubre de 2025
Uns poucos mapas recollen tamén a diversidade de significados con que son empregadas certas denominacións de medidas utilizadas no mundo agrícola (arroba, moio, ferrado, tego, etc.). Este novo volume é o segundo do ALGa con información léxica relacionada co ser humano, xa que en 2005 se publicou o volume V con datos sobre o vocabulario do corpo humano.
Os detalles deste novo fito do ALGa presentáronos o reitor Antonio López e o presidente da Fundación Barrié, José Mª Arias Mosquera, nun acto na Fundación Barrié no que tamén participaron a profesora e investigadora do ALGa, Rosario Álvarez, o secretario xeral de Cultura, Anxo Manuel Lorenzo Suárez, e o director do ILG, Xosé Luis Regueira Fernández. Na súa intervención, Antonio López, ademais de agradecer a participación das entidades e institucións implicadas no desenvolvomento do ALGa, avogou por seguir avanzando e dando maior amplitude ao alcance do Atlas a través de novos soportes con particular atención ás novas tecnoloxías, na procura dunha maior difusión cara á cidadanía. Pola súa banda, para José Mª Arias a presentación deste novo volume asegura que o noso tesouro idiomático non se perda e segue adiante.
O volume VII do Atlas Lingüístico galego, pertencente á colección Biblioteca Filolóxica Galega, integrada por traballos do Instituto da Lingua Galega, ocúpase do léxico da terra como espazo natural, das plantas e das árbores. Está constituído por 294 mapas que dan conta da variación léxica no dominio galego de conceptos vinculados coa familia, as relacións de parentesco, a vida en sociedade e certos oficios, en total máis de catro mil variantes léxicas para os case trescentos conceptos analizados. O equipo investigador conformárono os profesores Rosario Álvarez Blanco, Francisco Dubert García e Xulio César Sousa Fernández. No ámbito dos estudos de dialectoloxía europeos o Atlas Galego está recoñecido polo rigor na presentación dos datos e a calidade das visualizacións cartográficas.
ALGa
O ALGa enmárcase na Biblioteca Filolóxica Galega que xorde a finais dos anos noventa, dirixido polos lingüistas Constantino García (falecido en 2008) e Antón Santamarina, ao abeiro dun convenio entre a USC e a Fundación Barrié co obxecto de trasladar á sociedade obras relevantes de investigación filolóxica en calquera das distintas disciplinas e liñas de investigación que contribúan ao avance do coñecemento sobre a lingua galega pasada e presente.
Ata a data, a Fundación Barrié publicou todos os volumes do Atlas Lingüístico Galego: no ano 1990 publicouse o primeiro dedicado ao estudo da Morfoloxía verbal; en 1995 o segundo, arredor do estudo da Morfoloxía non verbal; entre 1900-1999 foi a quenda do terceiro, dedicado á Fonética; o cuarto veu a luz en 2003 baixo o titulo Léxico. Tempo atmosférico e cronolóxico; en 2006 saíu do prelo o V volume, sobre O ser humano; en 2016 presentouse o sexto volume baixo, dedicado a Léxico. Terra, plantas e árbores; aos que se suma o presentado este luns.
O material sobre o que se elaboran os volumes do ALGa está constituído polas enquisas realizadas en 167 localidades do territorio de fala galega entre os anos 1974 e 1977 por Rosario Álvarez Blanco, Francisco Fernández Rei e Manuel González González. Este proxecto de investigación desenvólvese grazas ás axudas da Consellaría de Cultura, Educación e Universidade e da Fundación Barrié.
A Xunta reclamará de novo en Bruxelas unha Política Agraria Común ben dotada, con financiamento suficiente e con fondos específicos e diferenciados, como ata o de agora, que permitan apoiar a renda dos agricultores e gandeiros e garantir o impulso ao desenvolvemento rural e afianzar as medidas de remuda xeracional. Así o avanzou a conselleira do Medio Rural, María José Gómez, en resposta a unha pregunta parlamentaria sobre este asunto e na que reiterou o rexeitamento de Galicia á proposta da UE para a vindeira PAC a partir de 2028, polo centralismo desta nova política, cunha arquitectura baseada nun fondo único para os estados membros que resulta lesiva para a nosa comunidade.
A Xunta porá en marcha no 2026 unha Oficina de Atracción de Talento que coordinará todas as medidas en materia de emprego destinadas aos galegos e galegas do exterior que deciden retornar para traballar na súa terra, así como as iniciativas dirixidas a favorecer a contratación planificada de persoas traballadoras de 3º países por parte de empresas da nosa comunidade. Deste xeito, Galicia consolidará un modelo propio que aposta por captar persoas traballadoras de xeito ordenado e sempre en base a un emprego de calidade -por conta allea ou emprendendo-.
