lunes, 29 de diciembre de 2025
A conselleira de Emprego e Igualdade, Maria Jesús Lorenzana, inaugurou hoxe na Biblioteca Ánxel Casal de Santiago de Compostela a exposición As primeiras xornalistas, elas escribiron a historia, que está a percorrer as bibliotecas de xestión autonómica de todas as provincias desde hai un ano.
A mostra, que recala agora en Santiago de Compostela, achega de maneira visual e didáctica ao público a traxectoria de escritoras comprometidas coa modernización política, social e cultural de Galicia.
Tal e como indicou a conselleira, a exposición supón o merecido recoñecemento ao papel que xogaron as precursoras galegas da comunicación na loita pola igualdade entre mulleres e homes. Unha loita para a que se serviron do máis indestrutible instrumento de poder: a palabra, na súa escritura, na súa voz e na súa capacidade de comunicar, subliñou. Neste sentido, engadiu que a forza do seu legado na loita pola equidade laboral sobreviviu e ata medrou ao longo do tempo.
A Xunta pon a atención nesta exposición nas mulleres que durante moito tempo foron silenciadas e invisibilizadas, lembrou Lorenzana. E faino en espazos abertos ao público como as bibliotecas, lugar de encontro entre os máis novos e os máis maiores, onde a loita pola igualdade destas precursoras repousa nas súas baldas e viaxa de fogar en fogar, aseverou a titular da Consellería.
As protagonistas
Xornalistas, escritoras, mulleres comprometidas de varias xeracións conforman a mostra, que está estruturada por un conxunto de paneis que dan conta das vivencias, a biografía e as experiencias de doce reporteiras, escritoras, directoras e correspondentes de guerra.
Nesta mirada desde a historia hai espazo para doce galegas destacadas. Así se recollen as opinións de Emilia Pardo Bazán en máis de dous mil artigos de prensa ou de pioneiras como Concepción Arenal ou Mª Luz Morales, primeira directora dun xornal. Parte da exposición dedícase ademais á cullerdense Sofía Casanova, correspondente de guerra, e a Virginia Felicia, coñecida como A raíña do folletín. Completan o elenco de homenaxeadas nesta exposición as poetisas Filomena Dato, Clara Corral e Pura Vázquez; a crítica literaria Concha Castroviejo; Mercedes Vieito, que exerceu o xornalismo desde Cuba; a escritora María Vinyals e Avelina Valladares, articulista e poetisa.
Na colección amósanse, de xeito visual e didáctico, diversos aspectos das súas traxectorias, que viron marcadas, na práctica totalidade dos casos, polo inconformismo, a rebeldía contra a discriminación, a excelencia creadora e a loita pola igualdade.
A Xunta persegue con esta iniciativa que toda a sociedade, especialmente a mocidade, coñeza esta parte da historia de Galicia e dos inicios da loita pola igualdade. Tamén serve para recoñecer o papel de mulleres referentes na profesión xornalística galega, que contribuíron en cada momento á modernización política, social e cultural a través dos seus escritos e das súas voces.
A mostra está a percorrer Galicia desde febreiro do ano pasado, cando estreou a súa andaina en Ourense. Tras pasar por Pontevedra, Lugo e A Coruña a exposición chega a Santiago de Compostela. Dada a boa acollida, anunciou María Jesús Lorenzana, os vindeiros meses continuará a xirar pola Comunidade, voltando unha vez máis ás catro provincias, para chegar a aquelas persoas que aínda non tiveron a oportunidade de poder desfrutala.
En maio a montaxe de As primeiras xornalistas, elas escribiron a historia trasladarase á cidade de Vigo, onde poderá visitarse nas instalacións da delegación territorial da Xunta nesa cidade, onde permanecerá ata principios do mes de xuño.
A obra A arte de non morrer. Antropoloxía da lonxevidade galega, do médico Roberto Fernández Álvarez, resultou gañadora do Premio Ramón Piñeiro de Ensaio 2025, que organizan conxuntamente a Consellería de Cultura, Lingua e Xuventude e a Editorial Galaxia, co patrocinio de Caixa Rural Galega. Roberto Fernández Álvarez (Ourense, 1967) é un médico e escritor galego. Como autor literario foi distinguido no ano 2022 co Premio Blanco Amor pola súa novela A inmoral doutora Cons. Como ensaísta, recibiu o Premio Vicente Risco de Ciencias Sociais no 2017 pola súa monografía Enfermos pobres, médicos tristes.
O uso de internet é practicamente universal no rural de Galicia entre as persoas de entre 16 e 54 anos, e máis do 91% dos fogares destas áreas teñen contratados servizos de internet de banda larga, de acordo cos datos do informe Galicia Dixital: A modernización tecnolóxica no rural Edición 2024 que hoxe publica o Observatorio da Sociedade da Información e a Modernización de Galicia. A conectividade e os usos dixitais seguen avanzando de forma sostida, reducindo a fenda coas áreas urbanas. A publicación analiza o equipamento informático nos fogares, a contratación de internet e banda larga, os usos de internet e o comercio electrónico, así como a interacción en liña coa Administración pública.
