martes, 1 de julio de 2025
A Xunta de Galicia promove a celebración do mes da ciencia en galego cunha completa programación de actividades ao longo de todo novembro dirixida á posta en valor das bibliotecas e mais do seu papel impulsor da creación e da divulgación científicas na lingua propia de Galicia.
Os secretario xeral de Política Lingüística, Valentín García; o director xeral de Políticas Culturais, Anxo Lorenzo, e a microbióloga da Universidade de Santiago de Compostela, Alicia Estévez Toranzo autora do texto conmemorativo deste ano, foron os encargados de presentar o programa impulsado polas Consellerías de Cultura e Turismo e Educación, Universidade e Formación Profesional nunha rolda de prensa que tivo lugar hoxe na Biblioteca Ánxel Casal de Santiago.
Anxo M. Lorenzo lembrou a importancia da divulgación social do coñecemento científico, así como de achegar a ciencia a todos os ámbitos da vida. Neste sentido, explicou que as bibliotecas centrais territoriais xogan un papel fundamental neste obxectivo, posto que, a través desta programación, ofrecen actividades variadas para todos os públicos.
Valentín García sinalou que o Goberno Galego apoia os equipos de dinamización da lingua galega, que traballan para que toda a vida cultural dos centros educativos e toda a súa proxección cara á sociedade que os rodea se desenvolva en galego co fin de que o alumnado se afaga a empregar normalmente esta lingua en actividades que superan o espazo académico". "Como cada ano, tamén nos toca mostrar o seu labor cando chega o momento de celebrar a ciencia e de ensinarlles aos rapaces e rapazas as posibilidades e a necesidade de usar o galego para a investigación e a divulgación científica", concluíu.
Unha trintena de actividades
No programa de actividades deseñado para esta conmemoración inclúense unha trintena de actividades de divulgación científica, espectáculos de maxia, sesións de contacontos, obradoiros, relatorios e conferencias. Todos eles, con materiais en galego, se desenvolverán na Biblioteca de Galicia, na Biblioteca Pública de Lugo, na Biblioteca Juan Compañel de Vigo, na Antonio Odriozola de Pontevedra, na Miguel González Garcés da Coruña e na Ánxel Casal de Santiago.
Ademais, tamén se organizarán actividades nos centros de ensino a través das bibliotecas escolares promovidas pola Asesoría de Bibliotecas Escolares da Dirección Xeral de Centros e Recursos Humanos e do labor que levan a cabo os equipos de dinamización da lingua galega para sumárense, desde o ensino, á conmemoración do Día da Ciencia en Galego.
A encargada de asinar o manifesto deste ano é Alicia Estévez, microbióloga da Universidade de Santiago de Compostela e académica da Real Academia Galega das Ciencias e da Real Academia Galega de Farmacia. No seu documento, Estévez Toranzo, pon en valor a función da ciencia no desenvolvemento socioeconómico dun país e subliña o papel que xogan as bibliotecas para que moitos dos coñecementos rigorosamente contrastados sexan alcanzables ao público.
A primeira fase do piloto do proxecto Xenoma Galicia permitiu detectar, entre os máis de 1.000 participantes aos que se lle recolleu unha mostra de sangue, 14 novos casos de alto risco para as patoloxías investigadas de cancro de mama e ovario hereditario, síndrome de Lynch e hipercolesterolemia familiar. A Consellería de Sanidade presentou esta mañá ante o Consello da Xunta un informe de situación do piloto do proxecto Xenoma Galicia. Cun investimento de 20 millóns de euros, o Goberno galego márcase o obxectivo de recompilar o ADN de 400.000 persoas. Pola porcentaxe de poboación incluída, Xenoma Galicia é un dos proxectos de maior envergadura do mundo. Permitirá ofrecer tratamentos farmacolóxicos individualizados, predicir o risco de enfermidades antes de apareceren para poder anticiparse a elas e evitalas grazas ao estudo do xenoma e da historia clínica.
No marco do Plan de Actuacións fronte aos posibles efectos das altas temperaturas sobre a saúde, a Xunta de Galicia vén de rebaixar a alerta por altas temperaturas aos niveis 1 e 2. Deste xeito, a vaga de calor iniciada pasado venres, que na xornada de onte acadou o nivel 3 de alerta en diversas áreas de Galicia, agora queda establecida nos dous primeiros niveis de alerta. En concreto, as zonas que ficarán no nivel 2 son o noroeste de Ourense, o interior de Pontevedra, así como o Centro e a Montaña da provincia de Lugo. Pola súa banda, defínese o nivel de alerta 1 por vaga e calor as zonas do interior de Coruña, o sur de Lugo, Miño de Ourense, montaña de Ourense, sur de Ourense, Valdeorras, litoral de Pontevedra e a zona Miño de Pontevedra.
