
Obradoiros cientÃficos, conferencias, exposicións, guÃas de lectura, proxeccións audiovisuais e espectáculos de maxia e teatro son algunhas das propostas de divulgación cientÃfica coas que as bibliotecas públicas de xestión autonómica convidan en novembro a celebrar o ‘Mes da ciencia en galegoÂ’.
A programación de actividades da Biblioteca de Galicia, das bibliotecas públicas de Ourense e de Lugo, da Biblioteca Pública de Vigo Juan Compañel, da de Santiago Ãnxel Casal e da de Pontevedra Antonio Odriozola, xunto coa das bibliotecas escolares, foi presentada esta mañá en rolda de prensa na capital galega polo secretario xeral de PolÃtica LingüÃstica, ValentÃn GarcÃa. Acompañouno na presentación o cientÃfico e catedrático de Electromagnetismo da Universidade de Santiago de Compostela Jorge Mira, autor este ano do texto conmemorativo do Mes da ciencia en galego nas bibliotecas, e a directora da Biblioteca Pública de Santiago Ãnxel Casal, Carina Fernández.
Obradoiros cientÃficos
Co obxectivo de ler e vivir a ciencia en galego, a ConsellerÃa de Cultura e Educación súmase a esta celebración, por unha banda, cun completo programa de actividades nas bibliotecas públicas, que inclúe durante todo o mes de novembro obradoiros cientÃficos nos que os máis novos terán ocasión, por exemplo, de se achegar ao proceso de extracción de ADN, ás reaccións quÃmicas e ao mundo da astronomÃa.
Divulgación con Carracedo, Mariño e Cid
Haberá tamén contacontos, espectáculos de maxia e de teatro, exposicións sobre o medio natural, o cambio climático e a conservación da natureza; proxeccións audiovisuais de microbioloxÃa e mais diversos centros de interese e guÃas de lectura sobre o ámbito cientÃfico. Ademais, a programación contará coa participación de personalidades como Ãngel Carracedo, que impartirá unha conferencia sobre xenética o vindeiro dÃa 27 na Biblioteca da Coruña Miguel González Garcés. Xurxo Mariño e Ramón Cid, que disertará na Ãnxel Casal sobre a enerxÃa nuclear, completan o programa de charlas divulgativas.
Colaboración de recoñecidas entidades
Para a realización de parte das actividades deste programa, as bibliotecas contan coa colaboración de entidades de referencia como o Consello Superior de Investigacións CientÃficas (CSIC) en Galicia, o Centro de Extensión Universitaria e Divulgación Ambiental de Galicia (CEIDA) e o Observatorio Astronómico Ramón MarÃa Aller da Universidade de Santiago de Compostela.
Lingua e ciencia
ValentÃn GarcÃa asegurou na presentación que “a única condición necesaria para que unha lingua sexa acaÃda para a ciencia é cultivala neste ámbito. Por iso –engadiu– a ConsellerÃa de Cultura e Educación anima a todos os cientÃficos e cientÃficas, e tamén ás familias e docentes, a faceren e divulgaren ciencia en galego”. Para incentivalo, PolÃtica LingüÃstica celebra cada novembro un acto de homenaxe aos cientÃficos propostos por Igaciencia como referentes en Galicia e mais unha actividade de dinamización lingüÃstica no ámbito da ciencia para escolares.
Este ano, o acto celebrouse o pasado 4 de novembro, coa presenza do conselleiro de Cultura e Educación, Román RodrÃguez, no Museo de Historia Natural da Universidade de Santiago de Compostela, que reúne nos seus fondos pezas que pertenceron a Isidro Parga Pondal, un dos cientÃficos homenaxeados nesta data. A el acudiron estudantes de 6º de primaria do CEIP López Ferreiro, que tiveron ocasión de escoitar o presidente da Real Academia de Ciencia, a Isidro Parga –neto do ilustre xeólogo– e á directora do museo, ademais de asistiren a unha sesión de dinamización da lingua galega desenvolta pola empresa O Falcón Branco e a unha visita guiada ao museo.
Por outra banda, en cumprimento das súas funcións, a SecretarÃa Xeral de PolÃtica LingüÃstica divulga desde o seu web as mellores prácticas e recursos elaborados polos equipos de dinamización da lingua galega para conmemorar o DÃa da Ciencia en Galego, que poden verse no Portal da Lingua Galega www.lingua.gal (http://www.lingua.gal/o-galego/promovelo/conmemoracions/ciencia-en-galego e http://ir.gl/791c6a).
‘Biblioteca escolar, base de exploracións’
Xunto coa programación nas bibliotecas públicas de xestión autonómica, as Bibliotecas Escolares tamén se suman un ano máis a esta celebración para estimular entre o alumnado a lectura e a aprendizaxe en todas as áreas e materias. Baixo o lema ‘Biblioteca escolar, base de exploracións’, promoven neste curso diversos proxectos para aproveitar as posibilidades da biblioteca como recurso para a investigación e o coñecemento do mundo.
Neste marco, a AsesorÃa de Bibliotecas Escolares da ConsellerÃa ofrécelles aos centros maletas con contido cientÃfico e tamén pon ao seu dispor na web un repositorio de materiais para a ciencia en galego, a través da ligazón http://www.edu.xunta.es/biblioteca/ciencia/, iniciado en 2014 e que se actualiza periodicamente.
Ademais, a sexta edición das Xornadas de Bibliotecas Escolares –que se realizarán na capital galega os dÃas 20 e 21 deste mes– dedicará a primeira xornada á divulgación cientÃfica, da man do profesor Xurxo Mariño, ademais de difundir experiencias de varios centros educativos.
O programa Radio na Biblio, que vai polo noveno ano en funcionamento, chega este curso a 245 centros de ensino que contan cun laboratorio de radio no que traballan as competencias vencelladas á alfabetización mediática, lingüÃsticas ou de expresión escrita e oral, entre outros. Con nove cursos en marcha, trátase dun programa consolidado que aproveita a posta en marcha dunha emisora de radio na biblioteca para traballar habilidades e destrezas e que permite o tratamento de contidos curriculares mediante metodoloxÃas activas e innovadoras que facilitan a aprendizaxe. Ademais, as actuais tecnoloxÃas da información e da comunicación facilitan o uso da radio como ferramenta pedagóxica de gran alcance para a difusión dos proxectos e iniciativas do centro educativo.
Tivo lugar a na cerimonia de entrega dos XVIII Premios Nacionais de ArtesanÃa 2025, na que resultaron premiadas dúas candidaturas galegas. O artesán Aitor MartÃnez López de Arbina (Tomiño), especializado en tornerÃa de madeira, resultou gañador na categorÃa Produto e a Fundación ArtesanÃa de Galicia obtivo o recoñecemento na categorÃa Promociona para Entidades Públicas polo seu proxecto 'ArtesanÃa no Prato'.