s谩bado, 17 de mayo de 2025
O conselleiro de Econom铆a e Facenda, Jos茅 Ram贸n Fern谩ndez Antonio, afirm贸u que o Programa de Actuaci贸ns de Reequilibrio Territorial de Galicia sup贸n o inicio dunha pol铆tica de reequilibrio que se formalizar谩 nun plan de car谩cter plurianual no primeiro trimestre de 2007. O conselleiro, que present贸u o Programa ante a Comisi贸n 3陋 do Parlamento Galego, explic贸u que incl煤e actuaci贸ns en 254 municipios cun investimento total de 204,82 mill贸ns de euros.
O Plan da cumprimento a un dos acordos program谩ticos para a Acci贸n do Goberno galego que xa aparec铆a recollido no Orzamentos da Comunidade para o presente ano cunha previsi贸n de actuaci贸ns sectoriais de distintas conseller铆as por un importe m铆nimo de 150 mill贸ns de euros no exercicio 2006. Este Programa incl煤e actuaci贸ns para o ano 2006 e ter谩 continuidade no periodo 2007-2013 nun Plan de car谩cter plurianual en desenvolvemento do Marco Estrat茅xico de Converxencia Econ贸mica de Galicia 2007-2013. Concebido como axente activo de desenvolvemento econ贸mico integral de Galicia, o programa est谩 dirixido 谩s 谩reas con menor crecemento e persegue o reforzamento da cohesi贸n social, econ贸mica e territorial.
O Programa actua sobre unha superficie de 26.127 kil贸metros cadrados (o 88,3% do total de Galicia) e unha poboaci贸n de 1,05 mill贸ns de habitantes (o 38,5%). Entre os seus obxectivos figura promover o desenvolvemento econ贸mico e a cohesi贸n social nas 谩reas do Pa铆s que presentan menor crecemento; as铆 como introducir criterios estrat茅xicos de priorizaci贸n e coordinaci贸n dos investimentos p煤blicos en materia de infraestruturas, equipamentos e servizos b谩sicos. Ademais, o Plan elaborado por Econom铆a persegue programar cunha visi贸n rexional e agregada as actuaci贸ns en accesibilidade e transporte, medio ambiente, recuperaci贸n urbana e do patrimonio cultural; e acadar a necesaria cohesi贸n e complementariedade entre territorios nas medidas de actuaci贸n no medio rural con programas para a fixaci贸n de poboaci贸n no territorio, unha nova pol铆tica forestal e agraria, e nos territorios costeiros, cunha especial atenci贸n ao sector da pesca.
As 谩reas de reequilibrio obxecto do programa poden agruparse en catro grandes 谩mbitos de actuaci贸n que son:
脕rea 1. LUGO-A CORU脩A NORTE. O territorio norte cant谩brico e subcant谩brico das provincias de Lugo e do interior da Coru帽a.
脕rea 2. A CORU脩A OCCIDENTAL. A Costa da Morte e as s煤as extensi贸ns na provincia.
脕rea 3. LUGO-A CORU脩A SUR-PONTEVEDRA INTERIOR NORTE. O Sur interior de Lugo e A Coru帽a co Norte interior de Pontevedra
脕rea 4. OURENSE-PONTEVEDRA INTERIOR SUR. Ourense e a s煤a prolongaci贸n no interior sur da provincia.
A definici贸n destas 谩reas responde a unha delimitaci贸n sinxela, territorialmente significativa na expresi贸n rexional, e equilibrada aos par谩metros de poboaci贸n, densidade e renda. Para a s煤a delimitaci贸n, aplic谩ronse aos 315 municipios galegos indicadores que recolleran diferentes variables demogr谩ficas e econ贸micas, as铆 como un espec铆fico relativo 谩 capacidade para xerar rendas por unidade de superficie. Entre as caracter铆sticas das 谩reas de reequilibrio figuran unha renda dispo帽ible bruta por habitante de 8.179 euros, fronte a unha media de 9.116 euros por habitante para o conxunto de Galicia; e unha densidade poboacional de 40,3 habitantes por kil贸metro cadrado frente ao 92,5 da media galega.
Integraci贸n territorial das actuaci贸ns
A formalizaci贸n do Programa de actuaci贸ns de reequilibrio territorial permite asegurar que unha parte significativa do investimento p煤blico da Xunta de Galicia vai dirixida aos territorios menos favorecidos en acci贸ns sectoriais relevantes para propiciar o seu desenvolvemento. Entre os sectores con incidencia na dinamizaci贸n territorial figuran:
- Infraestruturas de accesibilidade e transporte.
- Infraestruturas primarias relacionadas co ciclo da auga.
- Equipamento dos servizos primarios 谩 poboaci贸n.
- Infraestruturas rurais e valorizaci贸n de recursos forestais e pesqueiros.
- Dinamizaci贸n econ贸mica, formaci贸n e solo empresarial.
- Recuperaci贸n urbana e do patrimonio.
Dentro deses sectores, para o efecto da identificaci贸n das acci贸ns integradas no Programa, produciuse unha selecci贸n das 谩reas tem谩ticas consideradas preferentes pola s煤a contribuci贸n 谩 creaci贸n das condici贸ns b谩sicas para o desencravamento dos territorios deprimidos. Estas 谩reas de intervenci贸n seleccionadas son:
Accesibilidade e transportes. Comprendendo as acci贸ns en mellora das estradas, dos portos e das infraestruturas de transportes.
Medio ambiente. Centr谩ndose especificamente nas acci贸ns relacionadas co ciclo da auga. Comprendendo infraestruturas primarias de abastecemento de auga a poboaci贸ns, saneamento e depuraci贸n de augas residuais.
Equipamento dos servizos primarios. Considerando en particular as acci贸ns relacionadas coa mellora dos equipamentos sanitarios e educativos.
Medio rural e pesca. Seleccionando especificamente as acci贸ns relacionadas coa potenciaci贸n dos recursos forestais (tratamentos silv铆colas, repoboaci贸ns, infraestruturas forestais, etc.), coa mellora das infraestruturas rurais (en aplicaci贸n do Programa Estrat茅xico de Infraestruturas no medio rural 2006-2009) e coa concentraci贸n parcelaria. E incorporando as acci贸ns de recuperaci贸n e valorizaci贸n dos recursos marisqueiros e as de mellora de infraestruturas pesqueiras portuarias e complementarias en terra.
Dinamizaci贸n econ贸mica. Comprendendo as acci贸ns de dinamizaci贸n tur铆stica e de valorizaci贸n dos Cami帽os Xacobeos e os plans de gasificaci贸n. Considerando as acci贸ns dirixidas 谩 formaci贸n e orientaci贸n profesional e valorizaci贸n do medio rural, 谩 promoci贸n de ocupaci贸ns relacionadas cos espazos naturais de especial interese e 谩 cooperaci贸n local para o reequilibrio territorial. Incorporando as actuaci贸ns en materia de promoci贸n p煤blica de solo para actividades empresariais implantadas nas 谩reas territoriais obxecto de reequilibrio.
Recuperaci贸n urbana e do Patrimonio. Concentrado especificamente nas acci贸ns en materia de rehabilitaci贸n dos conxuntos hist贸ricos e nas actuaci贸ns de conservaci贸n e restauraci贸n do patrimonio pola s煤a incidencia directa na valorizaci贸n do patrimonio cultural como factor de desenvolvemento.
INVESTIMENTO POR SECTORES
_ ACCESIBILIDADE E TRANSPORTE 80.289
_ MEDIO AMBIENTE 26.582
_ EQUIPAMENTO SERVIZOS PRIMARIOS 14.750
_ MEDIO RURAL E PESCA 40.979
_ DINAMIZACI脫N ECON脫MICA 37.603
_ RECUPERACI脫N URBANA E PATRIMONIO 4.615
TOTAL (miles de euros) 204.818
Participaci贸n das conseller铆as
De cada un destes 谩mbitos tem谩ticos, incorp贸ranse acci贸ns a desenvolver polas distintas Conseller铆as implicadas, isto 茅, a Conseller铆a de Pol铆tica Territorial, Obras P煤blicas e Transportes, Conseller铆a de Medio Ambiente e Desenvolvemento Sostible, Conseller铆a de Sanidade, Conseller铆a de Educaci贸n, Conseller铆a do Medio Rural, Conseller铆a de Pesca e Asuntos Mar铆timos, Conseller铆a de Innovaci贸n e Industria, Conseller铆a de Traballo, Conseller铆a de Vivenda e Solo, Conseller铆a de Cultura e Deporte.
No 谩mbito da accesibilidade e o transporte, as actuaci贸ns previstas por un importe total de 80 mill贸ns de euros, presentan a distribuci贸n seguinte: en materia de infraestrutura estradal prevense actuaci贸ns por importe superior aos 64 mill贸ns de euros. Polo seu rango non se consideran os investimentos en autoestradas e autov铆as de conexi贸n coa rede europea que -cun importe superior aos 146 mill贸ns de euros- incidir谩n tam茅n de modo decisivo na mellora da accesibilidade rexional dos 谩mbitos polos que discorren. En materia de infraestrutura portuaria prevense 34 intervenci贸ns cun investimento de 15,4 mill贸ns de euros. As acci贸ns en materia doutras infraestruturas intermodais do transporte ascenden a 710 mil euros.
As acci贸ns en materia de infraestrutura hidr谩ulica principal dirixida ao abastecemento de augas, saneamento e depuraci贸n te帽en un investimento previsto de m谩is de 26,6 mill贸ns de euros.
Na materia de mellora do equipamento de servizos primarios 谩 poboaci贸n: prevense intervenci贸ns e reformas en 21 centros de sa煤de e dous hospitais cun investimento previsto de 4,7 mill贸ns de euros; as intervenci贸ns e reformas previstas en 16 centros de ensino infantil e primario e en 8 institutos de ensino secundario acadan un investimento de 10 mill贸ns de euros.
As actuaci贸ns sectoriais propias da infraestruturaci贸n e valorizaci贸n de recursos no medio rural e da pesca aprox铆manse aos 41 mill贸ns de euros, comprendendo: un investimento superior aos 5 mill贸ns de euros para as acci贸ns seleccionadas da pol铆tica forestal distribu铆das en 110 municipios; acci贸ns de mellora das infraestruturas rurais distribu铆das en 202 municipios cun investimento previsto de m谩is de 15 mill贸ns de euros; investimentos en infraestruturas de concentraci贸n parcelaria que superan os 12 mill贸ns de euros en actuaci贸ns en 24 municipios; as acci贸ns de valorizaci贸n dos recursos mari帽os comprenden 22 proxectos cun investimento de 1,4 mill贸ns de euros; 19 intervenci贸ns na infraestrutura portuaria pesqueira cun importe de 6,8 mill贸ns de euros.
As acci贸ns xerais de dinamizaci贸n econ贸mica seleccionadas integran un investimento de 37,6 mill贸ns de euros coa seguinte distribuci贸n: Seis Planos de Dinamizaci贸n Tur铆stica e 25 intervenci贸ns nos Cami帽os Xacobeos que acadan un investimento de 9,6 mill贸ns de euros; nove Planos de Gasificaci贸n noutros tantos municipios que prev茅n un investimento de 540 mil euros. As acci贸ns en materia de formaci贸n e emprego distrib煤ense en: 1,8 mill贸ns de euros para o Programa de mellora de xesti贸n e integraci贸n aos parados no 谩mbito rural (en convenio coa FEGAMP); 1,9 mill贸ns de euros para formaci贸n de parados e ocupados e orientaci贸n profesional; 2,0 mill贸ns de euros en programas de cooperaci贸n con entidades locais dirixidas ao reequilibrio territorial; 1,0 mill贸n de euros en programas de formaci贸n e emprego para a renovaci贸n e valorizaci贸n do medio rural; 1,0 mill贸n de euros en programas en territorios naturais protexidos para a promoci贸n de xacementos de emprego vinculados ao contorno natural. As intervenci贸ns en materia de promoci贸n de solo empresarial ascenden a 19,8 mill贸ns de euros; pola dimensi贸n territorial do seu 谩mbito de servizo, non se consideran as actuaci贸ns de rango subrexional (Parque de Val da Rabeda-Taboadela e Plataforma Lox铆stica de Salvaterra de Mi帽o) que, cun investimento de 18,4 mill贸ns de euros, incidir谩n tam茅n na 谩rea na que se implantan.
O 谩mbito da recuperaci贸n urbana e do patrimonio comprende un investimento de 4,6 mill贸ns de euros coa seguinte distribuci贸n: intervenci贸ns en rehabilitaci贸n de conxuntos hist贸ricos cun investimento de 2,3 mill贸ns de euros que alcanzan a 17 谩reas de rehabilitaci贸n con axudas 谩 rehabilitaci贸n, ao financiamento de intervenci贸ns en espazos urbanos e 谩s oficinas de rehabilitaci贸n; a acci贸n en materia de conservaci贸n e restauraci贸n do Patrimonio Cultural que incl煤e 21 actuaci贸ns cun investimento total de 2,4 mill贸ns de euros.
No seu conxunto, un total de m谩is de 500 acci贸ns, cun investimento de case 205 mill贸ns de euros, compo帽en o conxunto das acci贸ns do Programa de actuaci贸ns de reequilibrio territorial para o ano 2006.
Sen esgotar as actuaci贸ns da Comunidade Aut贸noma nos 谩mbitos seleccionados, as que conforman o Programa de actuaci贸ns de reequilibrio territorial identifican a matriz das acci贸ns de car谩cter estrutural a desenvolver no exercicio 2006 nos 谩mbitos territoriais nos que se manifestan os diferenciais de desenvolvemento.
O Programa contar谩 cun organismo de coordinaci贸n, seguimento e control de xesti贸n para asegurar a execuci贸n das actuaci贸ns programadas, a captaci贸n e promoci贸n de novas actividades econ贸micas e a actualizaci贸n peri贸dica do Programa.
O ciclo de concertos Orballo Cultural v茅n de presentar a s煤a edici贸n 2025, que se celebrar谩 entre os meses de maio a setembro. Este ciclo prop贸n levar ata distintas localidades da xeograf铆a galega, concretamente aos concellos de Estrada, Tomi帽o, O Porri帽o, Ribadavia, Mux铆a, Noia, Ferrol e Sanxenxo, a artistas da escena musical galega. Entre os nomes xa confirmados est谩n Xabier D铆az & Adufeiras de Salitre, Su Garrido Pombo, Herdeiros da Crus ou The Limboos. O ciclo Orballo Cultural busca unir a variada oferta musical de Galicia co patrimonio cultural e natural de distintas localidades, de tal modo que se pon en valor a rica variedade de opci贸ns tur铆sticas da comunidade. Ademais, integra a gastronom铆a e a artesan铆a como valores engadidos, nunha proposta que quere apostar pola sostibilidade e a igualdade.
A exposici贸n afonda na realidade das cantareiras dende o s茅culo XVIII ata os nosos d铆as. Daquelas, as mulleres das aldeas tocaban por pura necesidade, xa que non hab铆a outra maneira de escoitar m煤sica ca cre谩ndoa. Frei Rosendo Salvado e Rosal铆a de Castro xa se interesaron no seu tempo polas cantigas populares galegas consider谩ndoas 'pura poes铆a, sen artificio' a pesar de estar nunha lingua diferente da oficial e proviren de mulleres labregas, de clase baixa. Rosal铆a foi, de feito, quen m谩is se identificou con esa literatura, empatizando co sentimento do pobo e lev谩ndoo 谩s altas esferas da 茅poca. A mostra tam茅n recolle, a trav茅s de varios documentos, o interese de persoas estranxeiras como Doroth茅 Schubarth, Alan Lomax ou Gustav Henningsen pola nosa tradici贸n.
