O presidente da Xunta de Galicia, Emilio P茅rez Touri帽o, explicou que o II Plan Galego de Formaci贸n Profesional 茅 o instrumento co que a Xunta est谩 a traballar para conseguir unha formaci贸n axeitada 谩s necesidades do mundo produtivo, coa finalidade de facilitar unha inserci贸n laboral inmediata e de calidade. No transcurso da s煤a intervenci贸n na inauguraci贸n do I Congreso Internacional de Formaci贸n Profesional, o presidente galego anunciou que o II Plan Galego de Formaci贸n Profesional ten catro obxectivos estrat茅xicos fundamentais: traballar na mellora da xesti贸n, para rendibilizar os recursos humanos das empresas; fomentar a comunicaci贸n entre empresa e centros de formaci贸n; afondar na aprendizaxe permanente; e na incorporaci贸n a os nodos cient铆fico-tecnol贸xicos.
Emilio P茅rez Touri帽o indicou que os centros de Formaci贸n Profesional 聯te帽en que avanzar na innovaci贸n, implantaci贸n e difusi贸n de novos modelos de xesti贸n e organizaci贸n, favorecendo a implicaci贸n e a participaci贸n das persoas para superar aqueles atrancos que provocan freos 谩 innovaci贸n聰. A este respecto, sinalou que en Galicia xa existen centros de Formaci贸n Profesional certificados coa norma ISO 9001:2000 e outros en proceso de certificaci贸n, o que indica que 聯xa estamos no bo cami帽o聰.
De igual xeito, o m谩ximo mandatario galego subli帽ou a importancia que vai ter a cooperaci贸n no Plan Galego de Formaci贸n Profesional, unha cooperaci贸n entendida como medio m谩is axeitado para crear, difundir e innovar. 聯Cooperaci贸n que cristaliza en Galicia nun instrumento pioneiro para acadar unha maior participaci贸n e corrresponsabilidade dos axentes sociais no referente 谩 formaci贸n profesional; falo 聳dixo Touri帽o- das Comisi贸n Sectoriais da cualificaci贸n e formaci贸n profesional聰.
O presidente da Xunta considerou de 聯especial relevancia聰 que os centros de formaci贸n profesional e as empresas do seu contorno te帽an unha estreita colaboraci贸n. 聯Neste marco os futuros Centros Integrados de Formaci贸n Profesional te帽en que ser quen de liderar novas canles de cooperaci贸n e vinculaci贸n coas empresas聰, sinalou. 聯Na medida en que esta conexi贸n centro-empresa funcione estaremos m谩is capacitados para competir聰, engadiu.
Aprendizaxe permanente
Na s煤a intervenci贸n, o mandatario auton贸mico referiuse ao terceiro 谩mbito que vai primar o Plan Galego de Formaci贸n Profesional: a aprendizaxe, 聯un elemento central da estratexia de Lisboa聰 e fundamental non s贸 para a competitividade e a empregabilidade, sen贸n tam茅n para a innovaci贸n, a inclusi贸n social e o desenvolvemento persoal.
Dado que se trata dun 聯concepto flotante聰, P茅rez Touri帽o considerou necesario incrementar o investimento nas persoas e nos co帽ecementos, promover a adquisici贸n de capacidades b谩sicas e incrementar as oportunidades de acceder a formas de aprendizaxe innovadoras e flexibles. 聯Temos que ofrecer 谩s persoas de todas as idades a mesma posibilidade de acceder libremente a unha aprendizaxe de calidade e a diferentes experiencias de aprendizaxe聰, sinalou.
O 煤ltimo dos campos onde vai incidir o Plan Galego de Formaci贸n Profesional 茅 o desenvolvemento tecnol贸xico, unha peza 聯clave聰 para mellorar a competitividade. Nesta li帽a, Emilio P茅rez Touri帽o avogou porque a Rede de Centros Integrados de Formaci贸n Profesional xogue un 聯papel preponderante na innovaci贸n da did谩ctica da formaci贸n profesional galega聰, e facilite o achegamento da pequena empresa 谩 participaci贸n en proxectos conxuntos de I+D+i.
Pero ademais dos esforzos 聯que estamos a desenvolver e aos proxectos en curso cara adaptar os sistemas educativos e de formaci贸n聰, sinalou Touri帽o, para 聯coroar con 茅xito聰 a estratexia de Lisboa 茅 preciso 聯traballar conxuntamente desde todos os 谩mbitos implicados na formaci贸n e no emprego, para definir estratexias autenticamente coherentes e globais en materia de educaci贸n e formaci贸n permanentes, garantindo a interelaci贸n eficaz de todos os 谩mbitos da cadea de aprendizaxe聰, conclu铆u.
Igualdade de oportunidades no mercado europeo
Por 煤ltimo, o xefe do Executivo galego por unha formaci贸n profesional baseada na competencia profesional e na cualificaci贸n. 聯Unha formaci贸n profesional que se constit煤a nun potencial important铆simo para ofrecer 谩 poboaci贸n a formaci贸n que demande en calquera momento da s煤a vida聰, sinalou. Neste sentido, lembrou que, mentres non exista un marco europeo de referencia com煤n para o reco帽ecemento das cualificaci贸ns profesionais, 聯o mercado de traballo europeo non poder谩 funcionar de maneira eficaz e flu铆da聰.
聯A igualdade de oportunidades no mercado de traballo europeo e o desenvolvemento da cidadan铆a europea dependen tam茅n das posibilidades que te帽an os europeos de que se reco帽ezan os seus t铆tulos e certificados en calquera lugar da Uni贸n聰, sinalou.
Por iso avogou pola creaci贸n dun Sistema Nacional de Cualificaci贸ns. 聯Desde a Xunta de Galicia apostamos, claramente, pola implantaci贸n dun Sistema Nacional de Cualificaci贸ns聰 que ofertar谩 unha formaci贸n axeitada 谩s necesidades do mundo produtivo, a facilitar unha inserci贸n laboral inmediata e de calidade e a conseguir a integraci贸n dos tres subsistemas da formaci贸n profesional聰, conclu铆u.
Aposta pola modernizaci贸n
Pola s煤a banda, o conselleiro de Traballo, Ricardo Varela, insistiu na aposta da administraci贸n auton贸mica galega pola formaci贸n profesional e pola s煤a modernizaci贸n, e na consecuci贸n deste obxectivo, sinalou, 聯apoi谩monos en tres piares b谩sicos: a necesaria colaboraci贸n cos axentes sociais, o traballo das Comisi贸ns sectoriais de cualificaci贸n e formaci贸n profesional, e un terceiro elemento de apoio 茅 o Observatorio do Instituto Galego das Cualificaci贸ns, sen esquecer a importancia que a orientaci贸n laboral ten dentro do sistema聰. Varela salientou a importancia das reflexi贸ns e propostas que se acaden neste Congreso, na li帽a de mellorar os esforzos realizados, 聯que permitir谩n seguir avanzando para que Galicia poida converxer con Europa no ano 2010 e sexamos un referente de calidade a nivel mundial聰.
As铆 mesmo, a conselleira de Educaci贸n e Ordenaci贸n Universitaria, Laura S谩nchez Pi帽贸n, sinalou que 聯a Formaci贸n Profesional ten que ser un referente en termos de competitividade, calidade e innovaci贸n聰 no cami帽o de cara 谩 s煤a conversi贸n 聯na v铆a principal de acceso a un mercado cada vez m谩is cambiante, que precisa de profesionais cualificados e capaces de responder 谩 evoluci贸n, innovaci贸n e especializaci贸n que o caracterizan聰.
Laura S谩nchez Pi帽贸n destacou a necesidade da 聯implicaci贸n dos profesionais e dos centros de FP聰 representados no Congreso para 聯plantexarnos o reto de situar a Formaci贸n Profesional en Galicia nunha posici贸n de excelencia dentro dos pa铆ses do noso contorno聰. Neste senso, a m谩xima responsable educativa auton贸mica destacou que este I Congreso Internacional de FP servir谩 para 聯establecer unha plataforma de an谩lise e intercambio de experiencias a nivel europeo聰, co obxectivo de 聯situar a actual Formaci贸n Profesional nun contexto econ贸mico e social cada vez m谩is competitivo e esixente no que os campos formativos e produtivos te帽en cada vez m谩is puntos en com煤n聰.
Jos茅 Manuel Galv铆n Arribas: Os novos retos da Formaci贸n Profesional na UE
A conferencia inaugural do I Congreso Internacional de Formaci贸n Profesional correu a cargo de Jos茅 Manuel Galv铆n Arribas, representante do Centro Europeo para o Desenvolvemento da Formaci贸n Profesional (CEDEFOP). As铆, baixo o t铆tulo de Os novos retos da Formaci贸n Profesional na UE, Galv铆n Arribas fixo un percorrido polos distintos consellos celebrados desde o ano 2000 nos que os responsables de educaci贸n dos pa铆ses participantes estableceron as li帽as b谩sicas e os retos aos que se deben enfrontar os sistemas de educaci贸n e formaci贸n en Europa.
Neste senso, Galv铆n Arribas destacou que no Consello de Helsinki, que ter谩 lugar este ano, traballarase de cara a establecer pontes e conexi贸ns entre a FP e a educaci贸n superior; a conectar a Formaci贸n Profesional ao mercado de traballo; 谩 acadar a integraci贸n social dos desfavorecidos; ao tempo que se abordar谩 a necesidade de dotar de maior inversi贸n e financiamento 谩 Formaci贸n Profesional. Ademais, Jos茅 Manuel Galv铆n Arribas referiuse 谩s medidas como o Marco Europeo de Cualificaci贸ns (EQF), os programas de mobilidade ou a activa participaci贸n dos axentes sociais no mundo do emprego como 聯os elementos que est谩n dotando de maior coherencia e visibilidade 谩 necesidade de fomentar a aprendizaxe ao longo da vida entre os cidad谩ns聰.
Discurso de inauguraci贸n do presidente da Xunta de Galicia, Emilio P茅rez Touri帽o:
Excmo. Sr. Alcalde
Excma. Sra. Conselleira de Educaci贸n e Ordenaci贸n Universitaria
Excmo. Sr. conselleiro de Traballo
Excmas e ilmas autoridades
Se帽oras e se帽ores
Como de sobra 茅 sabido, a sociedade actual at贸pase inmersa nun proceso acelerado de cambio. O desenvolvemento das tecnolox铆as da informaci贸n e a comunicaci贸n, e factores como a globalizaci贸n e a competitividade, propiciaron a transformaci贸n dunha sociedade industrial e o paso a unha sociedade da informaci贸n e do co帽ecemento marcada polo cambio en todos os seus sectores.
O impacto das tecnolox铆as e as esixencias da sociedade actual vanse facendo notar en todos os 谩mbitos da sociedade (econ贸mico, pol铆tico, social, cultural...) e tam茅n alcanzan, como non poder铆a ser doutro xeito, ao contexto educativo e ao empresarial.
As novas formas organizativas reclaman novas demandas de co帽ecementos aos traballadores e aos empresarios, o que fai necesaria a implantaci贸n dun sistema de Formaci贸n Profesional que propicie que os co帽ecementos de traballadores e empresas se mante帽an actualizados e se readapten permanentemente 谩s necesidades do cambiante mercado laboral.
Conv茅n lembrar que o Consello Europeo de Lisboa, celebrado en marzo de 2000, en resposta a todos estes cambios provocados pola nova econom铆a, adoptou un obxectivo estrat茅xico importante: antes de conclu铆r o 2010 a Uni贸n ter铆a que 聯converterse na econom铆a baseada no co帽ecemento m谩is competitiva e din谩mica do mundo, capaz de crecer economicamente de xeito sostible, con m谩is e mellores empregos e con m谩is e maior cohesi贸n social聰.
As铆 mesmo, o Consello sinalou que eses cambios esix铆an non s贸 聯unha transformaci贸n radical da econom铆a europea, sen贸n tam茅n un programa ambicioso de modernizaci贸n do benestar social e dos sistemas educativos聰.
Estamos, por iso, ante un claro reco帽ecemento por parte das instituci贸ns europeas do importante papel que desempe帽an os sistemas educativos e de formaci贸n dentro da estratexia econ贸mica e social en relaci贸n ao futuro da Uni贸n Europea.
Deste xeito, Galicia, como parte integrante e viva da Uni贸n Europea, est谩 a facer todos os esforzos necesarios para non perder o tren do 2010 e adaptar os seus sistemas educativos e de formaci贸n a esa nova sociedade e ese novo reto.
Quero expresar, neste intre, que xa estamos implantando pol铆ticas en consonancia estreita coas pol铆ticas estatais e europeas para que sexan o m谩is eficaces e 煤tiles, co obxecto de converxer en materia de emprego e de igualdade. Te帽o, neste senso, o convencemento de que Galicia ter谩 un papel relevante no debate e elaboraci贸n do proxecto de Real Decreto sobre Formaci贸n Profesional.
Sempre manterei unha premisa b谩sica: as persoas son e constit煤en o noso principal activo, polo que o investimento en capital humano cara 谩 mellora do nivel e a calidade da s煤a formaci贸n ser谩n esenciais tanto para que Galicia ocupe un lugar na econom铆a baseado no co帽ecemento como para garantir que esta nova econom铆a non incremente os problemas sociais existentes de desemprego, exclusi贸n social e pobreza.
Como te帽o dito, o mellor cami帽o para chegar a este obxectivo 茅, sen d煤bida, a educaci贸n e a formaci贸n para a vida e o traballo na sociedade do co帽ecemento, que pasa pola adaptaci贸n ineludible dos sistemas de educaci贸n e formaci贸n.
Estes deber谩n ofrecer oportunidades de aprendizaxe adaptadas a grupos destinatarios en diversas etapas das s煤as vidas: a mocidade, adultos parados e ocupados que corren o risco de ver as s煤as cualificaci贸ns desbordadas por un proceso de cambio r谩pido do mercado laboral. Estamos falando dunha Formaci贸n Profesional baseada na competencia profesional e na cualificaci贸n.
Unha Formaci贸n Profesional, tanto regrada, ocupacional como continua, que se constit煤a nun potencial important铆simo para ofrecer finalmente 谩 poboaci贸n a formaci贸n que demande en calquera momento da s煤a vida.
Neste senso 茅 importante sinalar que o mercado de traballo europeo non poder谩 funcionar de maneira eficaz e flu铆da mentres non exista un marco europeo de referencia com煤n para o reco帽ecemento das cualificaci贸ns profesionais.
Esta cuesti贸n ten tam茅n importantes resonancias sociais e c铆vicas: a igualdade de oportunidades no mercado de traballo europeo e o desenvolvemento pleno da cidadan铆a europea dependen, tam茅n, das posibilidades que te帽an os europeos de que se reco帽ezan os seus t铆tulos e certificados en calquera lugar da Uni贸n.
Dende a Xunta de Galicia apostamos, claramente, pola implantaci贸n dun Sistema Nacional de Cualificaci贸ns, que levar谩 a ofertar unha formaci贸n axeitada 谩s necesidades do mundo produtivo, a facilitar unha inserci贸n laboral inmediata e de calidade e a conseguir a integraci贸n dos tres subsistemas da Formaci贸n Profesional.
A base para isto 茅 o Cat谩logo Nacional de Cualificaci贸ns, que fixa o referente formativo tanto para a Formaci贸n Profesional inicial como para a Formaci贸n Profesional ocupacional e continua.
Intentando cami帽ar nesta direcci贸n, en xaneiro deste ano a conselleira de Educaci贸n e Ordenaci贸n Universitaria e o conselleiro de Traballo propuxeron, no Pleno do Consello Galego de Formaci贸n Profesional, a elaboraci贸n do II Plan Galego de Formaci贸n Profesional, indicando que este plan permitir谩 aproveitar ao m谩ximo os recursos do pa铆s para mellorar as competencias profesionais dos galegos e galegas e a competitividade das empresas, creando un marco de di谩logo, participaci贸n e consenso no referido 谩s pol铆ticas relacionadas coa formaci贸n e o emprego en Galicia.
Permitir谩, como digo, artellar tam茅n actuaci贸ns diversas desde a concepci贸n global e integrada das cualificaci贸ns, a formaci贸n e a orientaci贸n profesional, contempl谩ndose dende o Goberno galego como unha estratexia de adaptaci贸n das estruturas vixentes aos novos cambios, concib铆ndoo como un conxunto de actuaci贸ns relacionadas coa pol铆tica de cualificaci贸ns e de Formaci贸n Profesional da poboaci贸n galega e como un proxecto que contemplar谩 necesariamente as estratexias que permitan avanzar no cami帽o dese reto nacional, dese reto como pa铆s da converxencia con Europa no horizonte do ano 2010.
A elaboraci贸n deste plan necesita da axuda e da implicaci贸n activa de todos os colectivos implicados en materia de formaci贸n, principalmente dos axentes sociais. Por iso, tan importante como a propia iniciativa, 茅 traballar de xeito compartido, concertado e coordinado.
Este II Plan Galego de Formaci贸n Profesional contar谩 cunha serie de obxectivos estrat茅xicos vinculados con catro 谩mbitos:
A xesti贸n:
Non podemos innovar ou xestionar a innovaci贸n se antes non apostamos pola innovaci贸n da xesti贸n.
Innovar na xesti贸n 茅 procurar o mellor aproveitamento dos recursos dunha empresa, especialmente dos recursos humanos, xa que estes constit煤en un dos maiores activos das empresas.
Neste contesto os Centros de Formaci贸n Profesional te帽en que avanzar na innovaci贸n, implantaci贸n e difusi贸n de novos modelos de xesti贸n e organizaci贸n, favorecendo a implicaci贸n e a participaci贸n das persoas para superar aqueles atrancos que provocan freos 谩 innovaci贸n.
En Galicia temos xa centros de Formaci贸n Profesional certificados na norma ISO 9001:2000 e outros en proceso de certificaci贸n; isto quere dicir que xa estamos no bo cami帽o. Este 茅 unha das rutas polas que temos que seguir avanzando con firmeza.
A cooperaci贸n como segundo 谩mbito do Plan Galego de Formaci贸n Profesional:
A cooperaci贸n entendida como o medio m谩is apropiado para crear, difundir e innovar. Cooperaci贸n que cristaliza en Galicia nun instrumento pioneiro para acadar unha maior participaci贸n e corresponsabilidade dos axentes sociais no referente 谩 Formaci贸n Profesional; falo das Comisi贸ns Sectoriais da cualificaci贸n e Formaci贸n Profesional.
Polo tanto, considero importante e de especial relevancia que os centros de Formaci贸n Profesional e as empresas do seu contorno te帽an unha estreita colaboraci贸n.
Neste marco os futuros Centros Integrados de Formaci贸n Profesional te帽en que ser quen de liderar novas canles de cooperaci贸n e vinculaci贸n coas empresas. Estes centros, que potenciar谩n sen d煤bida a Formaci贸n Profesional, destacar谩n, entre outros, elementos vitais como a orientaci贸n laboral e a formaci贸n do profesorado de Formaci贸n Profesional.
Na medida en que esta conexi贸n centro-empresa funcione estaremos m谩is capacitados para competir.
Perm铆tanme que, neste intre, comparta con todos vostedes unha reflexi贸n que, considero, axuda a seguir facendo pa铆s. Eu son da opini贸n de que a mellora da Formaci贸n Profesional redundar谩 sen d煤bida nunha mellora na calidade do emprego.
Un dos compromisos do Goberno galego foi incrementar o investimento en Educaci贸n e, polo tanto, en Formaci贸n Profesional. E isto xa 茅 as铆, porque unha mellor Formaci贸n Profesional facilitar谩 aos traballadores galegos 贸ptimas cualificaci贸ns para adaptarse ao cambiante mundo laboral e 谩 realizaci贸n de novas actividades.
Por iso defendo que esta cooperaci贸n entre os 谩mbitos formativos e empresariais promover谩 un modelo baseado na xeraci贸n de alto valor engadido, apostando por traballadores cualificados e implicados nos proxectos empresariais; 茅 dicir, traballadores de alta produtividade en empresas competitivas.
Referireime, agora, 谩 aprendizaxe permanente como terceiro 谩mbito do Plan:
A aprendizaxe permanente 茅 un elemento central da estratexia de Lisboa, fundamental non s贸 para a competitividade e a empregabilidade, sen贸n tam茅n para a innovaci贸n, a inclusi贸n social e o desenvolvemento persoal.
A aprendizaxe permanente abrangue actividades destinadas 谩 formaci贸n persoal, c铆vica e social, as铆 como outras destinadas ao emprego, e ten lugar en diferentes contornos, dentro e f贸ra dos sistemas de educaci贸n e formaci贸n habituais.
A aprendizaxe 茅, pois, un concepto flotante que non est谩 enmarcado nin en determinados contidos nin en espazos concretos.
Para facelo realidade ser谩 necesario incrementar o investimento nas persoas e nos co帽ecementos, promover a adquisici贸n de capacidades b谩sicas, inclu铆das as competencias inform谩ticas elementais, e incrementar as oportunidades de acceder a formas de aprendizaxe innovadoras e flexibles.
Temos que ofrecer 谩s persoas de todas as idades a mesma posibilidade de acceder libremente a unha aprendizaxe de calidade e a diferentes experiencias de aprendizaxe.
As铆 mesmo, e conscientes da importancia dun seguimento continuado da evoluci贸n da formaci贸n, resulta moi acertado mencionar a experiencia do Instituto Galego das Cualificaci贸ns, que a trav茅s do seu Observatorio Ocupacional, v茅n desenvolvendo unha an谩lise continuada da oferta, a demanda e a contrataci贸n do mercado de traballo, proporcionando unha informaci贸n vital acerca da evoluci贸n das ocupaci贸ns e do tecido produtivo galego.
E o 煤ltimo 谩mbito do Plan Galego de Formaci贸n Profesional ao que me referirei 茅 ao desenvolvemento tecnol贸xico:
A incorporaci贸n progresiva aos nodos cientifico-t茅cnol贸xicos 茅 un reto para os centros de Formaci贸n Profesional e as empresas.
A participaci贸n en proxectos de I+D+i 茅 a clave para mellorar a competitividade, ademais dun indicador do compromiso coa innovaci贸n.
Neste marco, a Rede de Centros Integrados de Formaci贸n Profesional ten que xogar un papel preponderante na innovaci贸n da did谩ctica da Formaci贸n Profesional galega.
E tam茅n como facilitadora do achegamento da pequena empresa a participaci贸n en proxectos conxuntos de I+D+i.
As铆 e todo, ademais dos esforzos que estamos a desenvolver e aos proxectos en curso cara a adaptar os sistemas educativos e de formaci贸n, para coroar con 茅xito a estratexia de Lisboa, 茅 necesario traballar conxuntamente dende todos os 谩mbitos implicados na formaci贸n e no emprego, para definir estratexias autenticamente coherentes e globais en materia de educaci贸n e formaci贸n permanentes, garantindo a interacci贸n eficaz de todos os 谩mbitos da cadea da aprendizaxe.
Quero ir rematando. Como presidente da Xunta de Galicia te帽o o convencemento de que ao longo deste congreso, no que contamos coa presenza de prestixiosos relatores, alg煤ns deles procedentes doutros pa铆ses da Uni贸n Europea, afondaremos no novo e necesario papel da Formaci贸n Profesional como instrumento de aprendizaxe ao longo da vida laboral e nas s煤as perspectivas cara 谩 converxencia con Europa no horizonte do 2010. Sen d煤bida, este 茅 o reto.
Por iso quero expresar a mi帽a felicitaci贸n pola organizaci贸n deste congreso, agradecer a s煤a colaboraci贸n e presenza e transmitirlles a mi帽a fonda satisfacci贸n por participar na inauguraci贸n deste I Congreso Internacional de Formaci贸n Profesional.
Queda, polo tanto, inaugurado o congreso.
Moitas grazas.