Notas de prensa

Humanos e carnívoros, tras a caza do rebezo hai 17.000 anos nos Ancares

Unha nova investigación no xacemento de Valdavara 1 (Becerreá, Lugo) sobre a estratexias de subsistencia dos cazadores-recolectores que hai uns 17.000 anos, durante o final do Paleolítico superior, ocuparon a Serra dos Ancares revela a importancia do rebezo na dieta tanto dos nosos antepasados como na dos carnívoros da zona. O traballo inclúe a análise de máis de 2.000 restos fáunicos recuperados ao longo da secuencia paleolítica do xacemento, os niveis 4-6, cunha antigüidade aproximada de entre 18.720 e 16.680 anos.

A investigación, liderada por Hugo Bal García, do Grupo de Estudos para a Prehistoria do Noroeste-Arqueoloxía, Antigüidade e Territorio (GEPN-AAT) da USC e do Centro de Investigación Interuniversitario das Paisaxes Atlánticas Culturais (CISPAC), deu no artigo ‘Zooarchaeological study of the Magdalenian sequence of the Valdavara 1 site (Becerreá, Lugo, NW Iberia)’, publicado na revista internacional Journal of Archaeological Science: Reports.

O traballo inclúe a análise de máis de 2.000 restos fáunicos recuperados ao longo da secuencia paleolítica do xacemento, os niveis 4-6, cunha antigüidade aproximada de entre 18.720 e 16.680 anos. Nesa época, na que a Península viña de recuperarse dun período de frío extremo coñecido como o Último Máximo Glacial, varios grupos sucesivos de cazadores-recolectores, “procedentes seguramente do Cantábrico e con tecnoloxía magdaleniense, elixiron a pequena cavidade becerrense como refuxio no que guarnecerse e levar a cabo actividades do día a día, como a preparación de ferramentas líticas, a realización de fogares ou o consumo de animais”, explica Bal.

Este estudo permitiu coñecer como era a dieta cárnica destes grupos humanos, “e observamos que cazaban aquelas presas que tiñan dispoñibles na contorna inmediata da cova, sen realizar grandes desprazamentos en busca de alimento e co rebezo como o seu principal sustento”. A caza deste animal é constante ao longo do Paleolítico, pero son poucos os xacementos nos que se producen grandes acumulacións, sendo moito máis frecuente a caza de cervos, cabalos ou de cabras montesas. No caso de Valdavara, o rebezo supón máis do 40% dos restos animais identificados, polo que supera amplamente o resto de especies, entre as que se inclúen cervos, uros, cabalos, xabarís, lobos, raposos, osos pardos, mustélidos, coellos e lebres.

Pero non foron os humanos os únicos responsables da formación do xacemento de Valdavara 1, senón que este estudo permitiu recoñecer a intervención de polo menos outros tres axentes: lobos, raposos e osos. “Estes animais empregaron tamén a cova coma cubil nas épocas do ano nas que marchaban os grupos de cazadores-recolectores, achegando presas e incluso preendo sobre o lixo deixado polos humanos, como se demostra da superposición de marcas de corte antrópicas con mordeduras correspondentes a pequenos carnívoros”, matiza o investigador da USC.

A investigación conta coa colaboración de Carlos Fernández Rodríguez (ULE), Manuel Vaquero (URV/IPHES), Elvira Susana Alonso Fernández (URV/IPHES) e Ramón Fábregas Valcarce (USC/CISPAC) e enmárcase nun proxecto de investigación máis amplo que aborda a ocupación das Serras Orientais de Galicia ao longo do tempo, contando con financiamento do Ministerio de Ciencia e Innovación do Gobierno de España. As escavacións na cova de Valdavara leváronse a cabo entre os anos 2007 e 2013 e contaron co apoio do Concello de Becerreá.

Universidade de Santiago de Compostela (USC), 2025-11-20

Actualidad

Foto del resto de noticias (tecnoloxia-cuantica.jpg) Galicia continúa incrementando o seu gasto en I+D: o investimento galego neste eido volve medrar ata acadar a cifra récord de 1.058 millóns de euros. Así se indica no informe Estatística sobre actividades de I+D do ano 2024, publicado hoxe polo Instituto Nacional de Estatística. Este incremento supón un crecemento de case un 10%, superior ao do conxunto do Estado que foi de case o 7%. Isto supón que o gasto en I+D aumenta 95 millóns de euros con respecto ao ano anterior (2023), uns datos que evidencian a aposta pola investigación e a innovación. De feito, a Comunidade escala un posto, superando a Castela e León, no ránking de autonomías que máis invisten en ciencia. Convértese, así, na sexta rexión con maior investimento neste eido.
Foto de la tercera plana (vacina-gripe.jpg) A campaña de vacinación xa conta con 600.000 galegos inmunizados fronte á gripe e 360.000 fronte á covid-19. Os datos de vacinación reflicten que o sistema sanitario público galego xa vacinou fronte a gripe a máis do 44 % dos menores con idades de 0 a 11 anos, ao 58,7 % das persoas maiores de 65 anos e a máis do 52 % do persoal sanitario. No que atinxe á inmunización fronte ao coronavirus, Galicia xa conta con máis do 54 % da persoas maiores de 70 anos vacinadas e con case o 33 % do persoal sanitario inmunizado.

Notas

Unha nova investigación no xacemento de Valdavara 1 (Becerreá, Lugo) sobre a estratexias de subsistencia dos cazadores-recolectores que hai uns 17.000 anos, durante o final do Paleolítico superior, ocuparon a Serra dos Ancares revela a importancia do rebezo na dieta tanto dos nosos antepasados como na dos carnívoros da zona. O traballo inclúe a análise de máis de 2.000 restos fáunicos recuperados ao longo da secuencia paleolítica do xacemento, os niveis 4-6, cunha antigüidade aproximada de entre 18.720 e 16.680 anos.
Dúas ladeiras de mesma montaña é o título da exposición que desde este xoves pode visitarse na Sala Universitaria Profesor Manuel Moldes e que reúne as creacións que os artistas Martín Llavaneras e Elena Jones idearon na cidade mexicana de Guadalajara, como beneficiarios da primeira convocatoria de residencias internacionais do Centro de Arte Fundación María José Jove.
PUBLICIDAD
ACTUALIDAD GALICIADIGITAL
Blog de GaliciaDigital
HOMENAXES EGERIA
PUBLICACIONES