martes, 9 de septiembre de 2025
O proxecto, financiado polo programa Prociencia do Consejo Nacional de Ciencia, TecnologÃa e Innovación Tecnológica (CONCYTEC) peruano, foi un dos mellor valorados entre máis de 300 propostas, e conta coa participación de institucións como o Instituto Geológico, Minero y Metalúrgico (INGEMMET) de Perú, a Universidade Complutense de Madrid e a Universidade da Coruña. O seu obxectivo é analizar os sedimentos da lagoa La Niña, un ecosistema que actúa como un auténtico “sensor climático”, xa que se enche durante os eventos de El Niño e seca durante La Niña. A través de técnicas como a datación por carbono-14 e o estudo da composición biolóxica e xeolóxica dos sedimentos, o equipo espera reconstruÃr a recorrencia destes eventos climáticos durante o Holoceno.
Un fenómeno con impacto global e local
O fenómeno de El Niño, caracterizado polo quecemento anómalo das augas do PacÃfico ecuatorial, ten efectos que se estenden moito máis alá de América do Sur. Tal como recolle un recente estudo publicado en Nature (Esper et al., 2023), El Niño foi un factor clave no récord de temperaturas acadado no verán de 2023, o máis cálido dos últimos 2000 anos no hemisferio norte. A súa influencia maniféstase en alteracións climáticas a escala planetaria, desde secas ata inundacións, e afecta tamén ao clima europeo.
En Galicia, diversos estudos xa teñen identificado conexións entre o fenómeno El Niño- Oscilación del Sur (ENSO) e os patróns de precipitacións e temperatura, con implicacións directas en sectores como a agricultura, os recursos hÃdricos ou a xestión forestal. A participación galega neste proxecto contribúe a mellorar a comprensión global do fenómeno e a anticipar os seus posibles efectos nun contexto de cambio climático acelerado.
Ciencia galega no escenario internacional
A participación de Rafael Carballeira neste proxecto reforza a proxección internacional do CICA e da Universidade da Coruña no ámbito da investigación climática. Especialista en paleolimnoloxÃa e análise de ADN antigo en sedimentos, Rafael achega a súa experiencia na reconstrución de ecosistemas pasados e no estudo da biodiversidade dos lagos, clave para interpretar os rexistros sedimentarios da lagoa peruana.
Este tipo de colaboracións internacionais non so sitúan a Galicia na vangarda da ciencia climática, senón que permiten establecer pontes de coñecemento entre continentes, nun momento no que a cooperación cientÃfica é máis necesaria ca nunca para afrontar os desafÃos do cambio climático.
Sobre o CICA
O Centro Interdisciplinar de QuÃmica e BioloxÃa (CICA) creouse en 2015 como un centro de investigación de ciencias avanzadas que conta con máis de 200 investigadores e investigadoras pertencentes a tres áreas cientÃficas: Biomedicina; Alimentación, Contaminación e Saúde; e Nanociencia e Materiais Avanzados.
Desde 2024, o CICA conta co recoñecemento CIGUS da Xunta de Galicia, que acredita a calidade e impacto da súa investigación.
A excelencia investigadora, a transferencia tecnolóxica e a transmisión de coñecemento á sociedade forman os tres piares sobre os que se fundamenta o centro de investigación. É recoñecido pola atracción de talento, a visibilidade da muller cientÃfica e a promoción da igualdade de xénero, contando cunha presenza feminina superior ao 50%.
O 8 de setembro, en Outeiro de Rei - Penas de Rodas, Cemiterio e Campa de Santa Sabela - , desde 2005, celébrase a "Memoria da Chaira enteira" na lembranza de Manuel MarÃa, no cabodano do seu pasamento, organizada pola Asociación Xermolos, de Guitiriz e a Irmandade Manuel MarÃa.
Os actos comezarán ás 14,30 cun xantar de irmandade no Restaurante RÃo Ladra, para seguir ás 17,00 cun recital nas Penas de Rodas, a cargo de voces amigas do Manuel que len anacos da súa poesÃa ou creacións propias na súa lembranza.
Estes espazos ofrecerán asesoramiento aos veciños que o precisen da man de técnicos da Xunta para axilizar a tramitación das axudas e para ofrecer a información sobre a situación . ConcluÃu o Presidente que haberá "rapidez en sacar axudas e rapidez en concedelas, e que a xente teña o diñeiro que precisa o antes posible".
