jueves, 26 de junio de 2025
Deste xeito é posible analizar distintas estratexias de control que poidan permitir frear a expansión desta especie, con grandes consecuencias tanto ecolóxicas como a nivel económico.
Desde el punto de vista biolóxico, esta especie ten un ciclo vital no que se distinguen distintos momentos: en febreiro-marzo as raíñas fundadoras emerxen do estado de hibernación, e en abril-maio comenzan a construción dun novo niño, realizando a primeira posta de ovos. Despois de que as avespas obreiras eclosionan, continúan construíndo o niño e alimentándoo o resto. Arredor de setembro nacen os machos e as novas raíñas, que son fecundadas e se converten nas futuras raíñas fundadoras, que abandonan o niño a principios do outono. Cando chega o inverno, as raíñas fundadoras buscan un refuxio para hibernar, repetindo o ciclo mencionado.
Ao tratarse dunha especie cun ciclo vital con diferentes estados, que inclúen momentos de hibernación e nos que se poden observar distintos saltos, formulouse un problema parabólico con derivadas de Stieltjes, que xustamente permite analizar desde o punto de vista matemático este tipo de situacións. A complexidade dos desenvolvementos teóricos e a maior dificultade das simulacións numéricas foron posibles grazas a traballos previos en modelización de epidemias, como o Ébola, o Zika, ou máis recentemente durante a pandemia de COVID-19.
A vantaxe de contar cun modelo que se poida simular e actualizar en tempo real, como un verdadeiro xemelgo dixital, para mellorar o propio modelo de expansión, é fundamental á hora de realizar simulacións para analizar onde, cando e como mellor aplicar diferentes estratexias de control para minimizar a propagación desta especie invasora. Esta idea de combinar datos do mundo real cun modelo matemático en tempo real para crear un xemelgo dixital xa fora aplicada previamente polos autores durante a pandemia de COVID-19, onde, ademais de predicila, tamén estimaban o número de camas de UCI necesarias.
A Cidade da Cultural convida as familias a participar o vindeiro sábado 28 de xuño no Gaiás en 'Desafío de cartón', unha actividade lúdica e educativa que fomenta a creatividade a través do xogo con materiais de refugallo. Trátase dunha intervención efémera, coa que a Praza Central da Cidade da Cultura se encherá de elementos reutilizables para que persoas de todas as idades teñan a oportunidade de construír estruturas e xoguetes co único límite da súa imaxinación. Con 'Desafío de cartón' proponse sensibilizar sobre a reutilización de materiais e o impacto ambiental do cartón como residuo. A partir deste elemento, e con ferramentas como tesoiras, adhesivos ou retallos de tea, as persoas participantes poden construír libremente, experimentar e transformar o espazo mediante o xogo e a intervención colectiva, nunha actividade aberta á creatividade espontánea e á cooperación.
O programa de intercambio cultural Camiño Escena Norte presentou en Santander as principais novidades da súa sétima edición, que terá lugar do 12 de setembro ao 26 de outubro coa participación de 18 compañías de teatro, circo, danza e artes do movemento de Galicia, Asturias, Cantabria, País Vasco, Navarra e, como nova incorporación en 2025, A Rioxa. Nesta iniciativa poderán verse os espectáculos procedentes das outras cinco comunidades autónomas, mentres que as compañías Chévere, Paula Quintas Cía. e Pérez & Fernández foron seleccionadas para xirar polo resto dos territorios en representación das nosas artes escénicas.
