martes, 1 de julio de 2025
Dirixido polo profesor titular Miguel Arenas Busto, contan cunha axuda para facelo de 125.000 euros concedidos polo Ministerio de Ciencia, Innovación e Universidades dentro do Plan Estatal de Investigación Científica, Técnica e de Innovación (2021-2023).
Completan o equipo de traballo deste proxecto Valeria Zoni e Luis Daniel González Vázquez. O noso obxectivo é desenvolver modelos biofísicos de evolución da secuencia, estrutura e función das proteínas e explotar as súas aplicacións técnicas e prácticas, con especial interese nas proteínas de virus que son diana de terapias, explica Arenas, científico formado na Universidade de Vigo que tras pasar por distintos países -Suíza, Reino Unido, Estados Unidos e Portugal -, regresou á UVigo como investigador Ramón y Cajal, onde puxo en marcha este equipo de investigación, especializado en investigar a evolución das macromoléculas biolóxicas usando métodos computacionais e a súa aplicación á biomedicina.
No caso deste proxecto financiado polo Ministerio o responsable da investigación fai fincapé en que comprender a evolución das proteínas é fundamental para mellorar os métodos de predición da evolución das mesmas, os cales presentan aplicacións en diversos ámbitos, incluíndo biomedicina e biotecnoloxía. Para realizar predicións de evolución de proteínas requírense modelos evolutivos e canto maior exactitude teñan estes modelos máis realistas serán as predicións correspondentes, recalca Arenas. Neste proxecto aplican modelos evolutivos avanzados de evolución de proteínas que consideran restricións evolutivas baseadas na estrutura tridimensional das proteínas, que xa desenvolveran en estudos previos.
As proteínas ancestrais poderían usarse para deseñar novas vacinas
O proxecto, que se prolongará ata decembro de 2027, formula diferentes propósitos. Por unha banda, buscan aliñar e comparar estruturas de proteínas tendo en conta a súa evolución e, pola outra, tratan de estimar distintos parámetros evolutivos das proteínas, incluíndo as frecuencias de mutación e de recombinación.
Do mesmo xeito, contémplase tamén o estudo da evolución das proteínas do virus da SIDA e do SARS-CoV-2, que son importantes para o desenvolvemento de novos tratamentos. A nosa idea é reconstruír as variantes ancestrais destas proteínas tendo en conta a estrutura tridimensional das mesmas e comparalas con observacións reais para avaliar o erro de reconstrución, apunta o investigador, ao que engade que as proteínas ancestrais poderían usarse para deseñar novas vacinas.
Como cuarta liña de traballo estudan a evolución de variantes resistentes de proteínas do virus da SIDA que son diana de tratamentos antiretrovirais. Neste senso, Arenas valora que calcular a probabilidade de fixación de mutacións de resistencia proporcionaría información útil para o deseño de fármacos antiretrovirais.
Os resultados poden ser importantes para a sociedade a longo prazo
Os resultados poden ser importantes para a sociedade a longo prazo, mais non presentarán unha aplicación inmediata, salienta o investigador, quen fai fincapé en que o deseño de terapias contra virus podería verse mellorado coa consideración das predicións evolutivas de proteínas diana das terapias tendo en conta información sobre a secuencia e a estrutura tridimensional das proteínas.
A primeira fase do piloto do proxecto Xenoma Galicia permitiu detectar, entre os máis de 1.000 participantes aos que se lle recolleu unha mostra de sangue, 14 novos casos de alto risco para as patoloxías investigadas de cancro de mama e ovario hereditario, síndrome de Lynch e hipercolesterolemia familiar. A Consellería de Sanidade presentou esta mañá ante o Consello da Xunta un informe de situación do piloto do proxecto Xenoma Galicia. Cun investimento de 20 millóns de euros, o Goberno galego márcase o obxectivo de recompilar o ADN de 400.000 persoas. Pola porcentaxe de poboación incluída, Xenoma Galicia é un dos proxectos de maior envergadura do mundo. Permitirá ofrecer tratamentos farmacolóxicos individualizados, predicir o risco de enfermidades antes de apareceren para poder anticiparse a elas e evitalas grazas ao estudo do xenoma e da historia clínica.
No marco do Plan de Actuacións fronte aos posibles efectos das altas temperaturas sobre a saúde, a Xunta de Galicia vén de rebaixar a alerta por altas temperaturas aos niveis 1 e 2. Deste xeito, a vaga de calor iniciada pasado venres, que na xornada de onte acadou o nivel 3 de alerta en diversas áreas de Galicia, agora queda establecida nos dous primeiros niveis de alerta. En concreto, as zonas que ficarán no nivel 2 son o noroeste de Ourense, o interior de Pontevedra, así como o Centro e a Montaña da provincia de Lugo. Pola súa banda, defínese o nivel de alerta 1 por vaga e calor as zonas do interior de Coruña, o sur de Lugo, Miño de Ourense, montaña de Ourense, sur de Ourense, Valdeorras, litoral de Pontevedra e a zona Miño de Pontevedra.
