Notas de prensa

Podio internacional para a IA explicable do CiTIUS

Un equipo de investigadores do Centro Singular de Investigación en Tecnoloxías Intelixentes da Universidade de Santiago de Compostela (CiTIUS) acaba de facerse co terceiro posto na competición internacional IEEE FLAME Technical Challenge 2024. Este certame, promovido e organizado pola prestixiosa sociedade científica IEEE Computational Intelligence Society, busca ideas innovadoras que exploren novas estratexias para combinar modelos de linguaxe de gran tamaño (como os utilizados en ferramentas de IA xerativa ou LLMs, polas súas siglas en inglés) con técnicas avanzadas de intelixencia computacional.

Trátase dunha rama da IA que propón e deseña modelos intelixentes inspirados na natureza —singularmente na bioloxía e na linguaxe humana—, e entre os que figuran, por exemplo, as redes de neuronas artificiais, a computación evolutiva ou a lóxica difusa.

O equipo galardoado, composto por José María Alonso, Pablo Miguel Pérez, Alejandro Catalá e Alberto Bugarín, presentou o proxecto MAI-XAI-CiTIUS-USC que aborda un dos maiores retos actuais na IA: como xerar explicacións precisas e libres de erros, que sexan comprensibles para as persoas. Neste sentido, un dos principais desafíos é evitar as chamadas “alucinacións” dos modelos de IA xerativa, un fenómeno no que as respostas xeradas parecen fiables pero conteñen información incorrecta ou inventada. O seu proxecto combina a potencia dos modelos de linguaxe con sistemas baseados en lóxica difusa, unha técnica da IA que permite ás máquinas manexar conceptos lingüísticos imprecisos como “alto”, “baixo” ou “aproximadamente”, imprescindibles na comunicación humana.

A través de regras lóxicas, tales como 'Se se observa algo moi semellante a A, entón podemos predicir que ocorrerá algo moi semellante a B', estes sistemas transforman a subxectividade inherente á linguaxe humana en valores numéricos concretos, o que outorga aos modelos a capacidade de razoamento aproximado (ou de sentido común) e de manexo da imprecisión da linguaxe humana, mellorando a súa capacidade para entender e responder ás persoas dunha forma natural e eficaz. Ademais, a arquitectura proposta incorpora ferramentas para recuperar información relevante de grandes bases de datos e adaptar as respostas ao contexto específico de cada usuario.

Un éxito vinculado ao proxecto XAI4SOC

O traballo premiado enmárcase no proxecto de investigación XAI4SOC (Intelixencia Artificial Explicable para o Envellecemento Saudable e o Benestar Social), que desenvolve ferramentas avanzadas de IA centradas nas persoas, con aplicacións en poboacións vulnerables (como persoas maiores en risco de demencia e adolescentes). XAI4SOC busca crear algoritmos explicables que empoderen as persoas usuarias e fomenten o seu benestar físico, mental e social.

A solución presentada combina LLMs con lóxica difusa, e grazas a un deseño modular facilita a súa adaptación a diferentes contextos, converténdose nunha ferramenta útil en sectores importantes que demandan explicacións claras e fiables baseadas en IA, como a saúde ou a educación.

Recoñecemento global ao talento galego

Nas avaliacións realizadas durante a competición, o proxecto destacou pola súa capacidade para reducir significativamente os erros nas respostas xeradas polos modelos, ao tempo que producía explicacións compactas e fáciles de entender, evitando as longas narrativas que a miúdo complican a interpretación dos sistemas de IA xerativa. Ademais, os resultados demostraron un alto nivel de precisión nas respostas, equiparable ou superior ao doutras solucións propostas.

A competición IEEE FLAME Technical Challenge, cuxo nome completo é Fusing Large lAnguage Models with computational intElligence (‘Fusionando modelos de linguaxe de gran tamaño con intelixencia computacional’), atraeu nesta edición propostas de todo o mundo, das cales só seis acadaron a final tras un rigoroso proceso de selección. O traballo do equipo do CiTIUS subliña a excelencia da investigación realizada en Galicia e reforza a proxección internacional do centro. Este recoñecemento tamén pon de manifesto a importancia de combinar a experiencia de investigadores consolidados co talento emerxente de novos investigadores como Pablo Miguel Pérez, graduado en enxeñaría informática e estudante do Máster en IA na USC, que contribuiu activamente ao proxecto grazas á súa participación no proxecto XAI4SOC.

O proxecto busca revolucionar o uso de modelos de linguaxe en contextos críticos onde a explicabilidade e a confiabilidade son esenciais, como a toma de decisións no ámbito da saúde, a educación, a avaliación de riscos no sector financeiro ou a análise de datos legais en procesos xudiciais, entre outros.

Universidade de Santiago de Compostela (USC), 2025-01-14

Actualidad

Foto del resto de noticias (tecnoloxia-cuantica.jpg) Galicia foi a primeira comunidade autónoma en adaptar a súa normativa ao Marco europeo, creando o Marco galego de competencias dixitais, que acredita coñecementos en 21 competencias agrupadas en cinco áreas. As acreditacións fóronse implantando no ámbito educativo e no sector público e en 2024 convocáronse as primeiras probas para a cidadanía. Para este 2025 están xa fixadas as probas para a obtención do certificado nos tres ámbitos.
Foto de la tercera plana (teatro.jpg) A Academia Galega do Audiovisual deu a coñecer as candidaturas finalistas dos seus XXIII Premios Mestre Mateo, así como os detalles da cerimonia de entrega que terá lugar no Concello de Lalín o vindeiro 15 de marzo. A actual edición dos galardóns bateu o récord de candidaturas inscritas, tanto nos apartados de produción, cun total de 199 obras, como de profesionais, con 536 participantes. A categoría de longametraxes mantivo a cifra do ano pasado, con 10 filmes, en tanto que as de programa de televisión, curtametraxe en imaxe real e curtametraxe de animación superaron a marca de aspirantes de toda a historia dos premios.

Notas

Como cada ano, a Universidade de Santiago súmase o 11 de febreiro á conmemoración en todo o mundo do Día da Muller e a Nena na Ciencia. Arredor desa data, son numerosos os centros en Santiago e Lugo que contemplan accións divulgativas para pór en valor o traballo das mulleres científicas da USC á vez que espertar vocacións entre as futuras xeracións.
Un equipo da Facultade de Educación e Traballo Social do campus de Ourense está a participar no proxecto estatal Fri-Housing. Nel, búscase desenvolver unha ferramenta para analizar os modelos de vivendas e contornas habitacionais amables para persoas con discapacidade intelectual dispoñibles en cada territorio e fomentar a existencia destes modelos.
ACTUALIDAD GALICIADIGITAL
Blog de GaliciaDigital
PUBLICIDAD
HOMENAXES EGERIA
PUBLICACIONES