jueves, 9 de mayo de 2024
A localización desta fosa enmárcase no Plan de Memoria Democrática de Galicia, co apoio da SecretarÃa de Estado de Memoria Democrática e a Xunta de Galicia, que lle encomendou as actuacións a un equipo multidisciplinar de investigación da USC, comandado polo grupo Grupo de Historia Agraria e PolÃtica do Mundo Rural (Histagra).
O grupo de especialistas da USC está formado por persoas expertas en historia e arqueoloxÃa, forenses e xenetistas, coa participación do Instituto de Medicina Legal de Galicia (Imelga), e está coordinado polos profesores Lourenzo Fernández Prieto e Antonio MÃguez (grupo Histagra). Leva dende o ano 2021 exhumando fosas do tempo da guerra de 1936-1939 e da posguerra en Galicia.
A do cemiterio do Val é, segundo o equipo do Plan de Memoria Democrática, unha das maiores fosas comúns das que se ten constancia, dun total de 90 rexistradas hoxe en dÃa en Galicia. Os traballos comezaron este outono coa sondaxe do xeorradar no cemiterio, e coa investigación histórico-documental, na que tamén participa a Asociación Cultural Memoria Histórica e Democrática. Mesmo é posible, estima o equipo de especialistas, que haxa máis dunha fosa, tendo en conta a información recollida e dado o elevado número de persoas alà soterradas, en diferentes datas, pois son máis de 50 os individuos asasinados entre 1936 e 1939 e posiblemente tamén na posguerra. Un asunto coñecido polos historiadores e historiadoras e moi presente na memoria da veciñanza e familiar.
O 26 de decembro de 1936, segundo revelan as investigacións do equipo do Plan de Memoria Democrática levouse a cabo unha das maiores execucións das que hai constancia en Galicia. Un grupo de 34 persoas, todos eles mariñeiros, suboficiais e oficiais de entre 19 e 40 anos, das dotacións de diferentes buques, foron fusiladas no adro da igrexa parroquial do Val, entre as 23 horas do dÃa 26 de decembro de 1936 e as 00:30 do dÃa seguinte. Os reos foron conducidos dende a prisión da Escollera, no Arsenal de Ferrol, executados e despois sepultados no cemiterio. Segundo as investigacións desenvolvidas, hai constancia doutros 17 asasinatos, perpetrados en seis datas diferentes nos anos seguintes, e que apuntan cara á posible existencia de seis fosas máis, pendentes de localizar dentro do mesmo cemiterio.
Algunhas das vÃtimas
De acordo cos resultados preliminares da investigación, poderÃan estar soterrados nas fosas comúns: Gabriel Cruz Mouriz, Luis RodrÃguez Novás, José López Leira, JoaquÃn Bouzamaior Gato, Andrés Cores Fernández, Óscar Roza Ramos, Eulogio Parga Méndez, Manuel Fernández Arias, Leandro Gregorio Igelmo, Nicolás Serantes Pérez, Francisco Pardal Pouso, Francisco Bacoechea Rebollar, Manuel Gallego Fernández, Francisco Bellafont Ginart, Juan Morado Monteagudo, Reyes Antonio Yáñez Pérez e Manuel Fernández Gómez. A maiorÃa deles vivÃan na comarca de Ferrol, eran mariñeiros, suboficiais e oficiais, moitos estaban casados e tiñan descendencia. Este feito constitúe un fenómeno sen precedentes na Historia galega, que permite coñecer a magnitude da violencia golpista en Galicia.
O equipo de investigación solicita agora a colaboración social para determinar a localización exacta desta fosa, identificar as vÃtimas e contactar coas súas familias. No caso de ter información sobre as fosas ou algunha das vÃtimas, solicÃtase que se faga chegar por vÃa telefónica, chamando ao 881971010, ou por correo electrónico, escribindo a histagra@usc.es.
A caracterÃstica fundamental de artes gráficas como o gravado é a existencia dunha matriz a partir da que poden xerarse diferentes obras. Partindo dese elemento, a propia evolución da arte contemporánea e os avances tecnolóxicos transformaron nas últimas décadas a noción de arte múltiple, cara o que o grupo dx5 (Digital & Graphic Art Research), da UVigo, denomina 'gráfica de campo expandido', concepto que tamén fai referencia a como a gráfica contemporánea abandona o seu carácter bidimensional para 'conquistar o espazo'. Para afondar nestas ideas, o grupo promove o VIII Foro Internacional de Creación na Fronteira 'O múltiple que ocupa o espazo', con tres exposicións, conferencias e intervencións no espazo público.
Galicia contará este ano cun total de 114 praias pertencentes a 35 municipios galardoadas coa bandeira azul, un distintivo de carácter internacional co que a Asociación de educación ambiental e do consumidor recoñece a areais de todo o mundo seleccionados en base a rigorosos criterios de sustentabilidade, accesibilidade e servizos. Galicia concentra case unha de cada cinco bandeiras concedidas en España (638) e consolida a súa posición entre as tres comunidades que reciben un maior número de distintivos para as súas praias, xunto con Valencia (que suma 138) e AndalucÃa (130).
