miércoles, 9 de julio de 2025
AsÃ, entre as conclusións que achega o artigo ‘HISDAC-ES: historical settlement data compilation for Spain (1900–2020)Â’, publicado na revista Earth System Science Data, evidénciase que a cota de superficie construÃda en Madrid evolucionou do 1,6% en 1900 ao 6,5 en 2020, mentres que no caso de Castela e León a porcentaxe diminuÃu, pasando do 21% ao 11%. O resultados obtidos poderÃan servir para modelar a influencia do crecemento urbano no clima.
As medicións multitemporais que cuantifican os cambios na superficie da Terra son fundamentais para comprender moitos procesos naturais, antropoxénicos e sociais, tal e como explican dende o equipo do que forman parte os investigadores da USC, José Antonio Aldrey Vázquez e Manuel Borobio Sanchiz. “Para cuantificar e comprender mellor os devanditos procesos, requÃrense fontes histórico-xeoespaciais como é o caso dos datos catastrais con datos relativos á propiedade, uso do edificio e ano de construción”, explican.
Tomando esa información como punto de partida, o equipo desenvolveu unha técnica innovadora que permitiu crear as primeiras superficies cuadriculadas de desenvolvemento de asentamentos históricos de España de 100 por 100 metros que amosan a densidade de edificación, a intensidade edificada e o uso do solo edificado. Ademais dos investigadores Aldrey e Borobio, integran o equipo investigador Dominic Royé, Johannes Uhl, Stefan Leyk e Keith Burghardt.
MetodoloxÃa
En concreto, xerouse un conxunto de superficies cuadriculadas de gran fino que describen as dimensións fÃsicas, funcionais e temporais da contorna construÃda en España. Estas superficies abarcan, por exemplo, a área de construción, o número de unidades de vivenda, o tipo de uso de chan predominante e as estatÃsticas de antigüidade da construción cunha resolución espacial fina de 100 m × 100 m. Ademais, utilizaron a información sobre a idade dos edificios dispoñible nestas bases de datos de edificios para estimar e mapear as densidades históricas das construcións e o terreo edificado dende 1900 ata 2020. Os resultados avaliáronse con respecto a unha variedade de fontes de datos, incluÃdos datos de asentamentos humanos e datos de cobertura do chan obtidos mediante sensores remotos, representacións históricas do uso da terra baseadas en modelos e mapas históricos, asà como imaxes aéreas históricas. Entre todas elas atoparon altos niveis de acordo.
Como sinala José Antonio Aldrey, os resultados “mostraron claramente dous sistemas de poboamento distintos en España, cada vez máis diluÃdos, asociados á súa evolución histórica e climática”. No noroeste e a área cantábrica (Galicia, Asturias, Cantabria, PaÃs Vasco, norte de Navarra e parte de Cataluña) produciuse unha tradicional dispersión da poboación rural en casas illadas e/ou pequenos asentamentos asociados a un clima atlántico, con agricultura e gandarÃa intensiva favorecida pola presenza de abundante auga. En cambio, o resto do territorio, de clima mediterráneo, experimentou asentamentos concentrados asociados a cultivos de cereais, viña e oliveira, asà como a unha gandarÃa extensiva.
Posibles aplicacións
“Estes conxuntos de datos representan unha imaxe única, baseada en evidencia, do desenvolvemento histórico, durante perÃodos de tempo moito máis longos que os datos xeográficos modernos recompilados a partir de imaxes satelitais, que só están dispoñibles para as últimas décadas, dende 1970 en diante”, explican dende o equipo investigador. Con todo, persisten algunhas incertezas: por exemplo, non se teñen en conta os edificios que existiron no pasado e foron demolidos e/ou reconstruÃdos. “Existen numerosas e prometedoras aplicacións desta investigación. Un exemplo do uso que se lle pode dar a estas superficies cuadriculadas é o feito de modelar a influencia do crecemento urbano no clima”, explican. Outras aplicacións do novo conxunto de datos son os estudos de exposición da contorna construÃda a perigos naturais, as interaccións entre os espazos construÃdos e o medio ambiente, asà como a vulnerabilidade da infraestrutura construÃda.
O Festival Abanea celebrará entre o 16 e o 20 de xullo a súa cuarta edición cun programa de danza contemporánea de distintos estilos que distribuirá 15 funcións de nove compañÃas entre os concellos de Ames, Outes, MarÃn, Foz e Celanova. ISMO Cultura, colectivo organizador do encontro, estenderá asà a súa actividade de exhibición e dinamización ás catro provincias. A bailarina Andrea Castro presentou a primeira fase do espectáculo Lola y los lamentos, como artista seleccionada para o acompañamento bienal 2025–2026 co que o festival apoia procesos de creación de artistas emerxentes e que nesta edición terá como resultado a estrea de 'A mona de seda'.
As diversas actividades do festival terán lugar do 28 de xullo ao 1 de agosto no claustro do Mosteiro de San Salvador de Celanova. A actuación que inaugurará a cita será a da Banda de Música de Celanova con James Morrison, un concerto único en España que terá lugar ás 20,30 horas. Ademais deste, subirán ao escenario a Boston Brass de Estados Unidos, Abraham Cupeiro coa Orquestra Gaos e pechará a edición o Hércules Brass Ensemble dirixido por Isabel Rubio e coa Boston Brass e Adam rapa como solistas. AsÃ, os concertos complementaranse con cinco dÃas de actividades formativas para un centenar de estudantes procedentes de distintas comunidades autónomas. Clases de alto nivel da man dalgúns dos participantes nas actuacións e un seguimento continuo e individualizado que garante un acompañamento pedagóxico para o alumnado que xa leva participado en varias edicións consecutivas do festival.
