Notas de prensa

Así sofre o patrimonio monumental os efectos do cambio climático

Unha investigadora do departamento de Edafoloxía e Química Agrícola da USC conseguiu afondar nun dos grandes enigmas neste eido investigador: en que medida o cambio climático afectará o biodeterioro dos materiais empregados na construción do patrimonio monumental? O estudo conclúe que o cambio climático podería reducir a biomasa acumulada nos monumentos pero a colonización resistente pode ser máis deteriorante.

Os biofilms ou biopelículas son ecosistemas microbianos asociados a unha superficie viva ou inerte. A formación deste tapiz de microbios que tamén coloniza o patrimonio monumental responde en moitos casos a unha estratexia de adaptación fronte a condiciones ambientais adversas. A investigadora da USC, Elsa Fuentes Alonso, logrou, a partir de datos de campo e de laboratorio, sentar as bases para a caracterización do efecto do cambio climático no deterioro provocado polos organismos formadores de biofilms subaéreos fototróficos no patrimonio monumental construído en granito.

Deste xeito, a investigadora do departamento de Edafoloxía e Química Agrícola da USC conseguiu afondar nun dos grandes enigmas neste eido investigador: en que medida o cambio climático afectará o biodeterioro dos materiais empregados na construción do patrimonio monumental? O estudo conclúe que o cambio climático podería reducir a biomasa acumulada nos monumentos pero a colonización resistente pode ser máis deteriorante.

Desafío

“Un dos desafíos aos que se expón o patrimonio cultural é o cambio climático, sendo recoñecidos polo menos 125 sitios de especial interese patrimonial como altamente vulnerables”, sinala a investigadora do grupo de Estudos medioambientais aplicados ao patrimonio natural e cultural, na súa tese de doutoramento. “Mentres que o efecto directo que teñen as variacións nos parámetros ambientais que gobernan o cambio climático sobre as infraestruturas e os materiais de construción do patrimonio cultural construído é relativamente coñecido, pouco se sabe do efecto que estes teñen sobre a actividade deteriorante dos biofilms que tapizan as súas paredes”, engade.

Os resultados obtidos contribuíron a mellorar o coñecemento existente sobre os patróns de colonización do patrimonio cultural granítico do noroeste da Península Ibérica, así como a coñecer e entender a resposta dos biofilms colonizadores ante cambios ambientais tales como a redución da dispoñibilidade hídrica, o aumento da temperatura e da concentración de CO2, e os cambios na radiación UVB, e as súas consecuencias en termos de biodeterioro.

Así, aínda que nun futuro próximo é esperable que ocorra unha redución da biomasa acumulada sobre o patrimonio cultural granítico exposto, esta dará lugar a unha maior actividade deteriorante ao ser favorecido o desenvolvemento de cianobacterias fronte a algas verdes, ademais da produción de pigmentos —causantes do deterioro estético—e de exopolisacáridos, favorecedores do deterioro fisicoquímico do material pétreo.

Tribunal e cualificación

A tese titulada ‘Evaluation of the impact of climate change on the deteriorating activity of phototrophic subaerial biofilm-forming organisms on the monumental heritage’ está dirixida pola profesora da Facultade de Bioloxía, Beatriz Prieto Lamas. O tribunal estivo composto por Xabier Pontevedra Pombal da USC, Graciela Paz Bermúdez da UVigo e Nuno Mesquita da Universidade de Coimbra. O traballo recibiu a cualificación de sobresaliente cum laude.

Universidade de Santiago de Compostela (USC), 2023-05-25

Actualidad

Foto del resto de noticias (mitec-42-2025.jpg) A Mostra Internacional de Teatro Cómico e Festivo de Cangas presentou hoxe a programación da súa 42ª edición, que se celebrará entre os días 22 de xuño e 6 de xullo no Auditorio Municipal Xosé Manuel Pazos Varela, así como nas rúas e noutros espazos da vila do Morrazo, que acollerán 26 espectáculos e un nutrido programa de actividades lúdicas e sectoriais. O certame, organizado desde 1984 pola Asociación Cultural Xiria, é un dos poucos festivais de teatro europeos cuxo principal selo de identidade é a comedia, unha marca consolidada e referente da produción escénica deste xénero en calquera das súas vertentes: negra, branca, xestual, contemporánea, circense, dramática, musical e, dende hai máis dunha década, tamén na danza.
Foto de la tercera plana (musica-clasica.jpg) A praza Conde de Fontao de Foz será o enclave elixido para a actuación extraordinaria do festival o 31 de xullo con La Carroza Del Real, mentres que o destacado pianista Denis Kozhukhin abrirá oficialmente o ciclo de concertos o 12 de agosto na Fortaleza de Alfoz. O 13 de agosto a Real Filharmonía de Galicia e o Coro da Comunidade de Madrid realizarán o primeiro concerto sinfónico-coral no que interpretarán o Réquiem de Mozart na Catedral de Mondoñedo. A clausura do XII Festival Bal y Gay será co barítono galego Borja Quiza, o 21 de agosto, no Teatro Pastor Díaz de Viveiro, cita na que tamén participarán o pianista Javier Carmena e a mezzosoprano Andrea Rey, nunha proposta que mesturará as raíces galegas e españolas.

Notas

Afondar no papel que a evidencia científica pode e debe xogar nas decisións políticas e na implantacións de políticas públicas foi o obxectivo central da conferencia impartida pola presidenta do Consejo Superior de Investigaciones Científicas, Eloísa del Pino, na UVigo. Sustentar as actuacións públicas na ciencia, defendeu Del Pino, posibilita en primeiro termo 'ser eficiente cos recursos, porque sabes que é máis probable que unha política funcione, aínda que non é unha garantía de éxito'.
A Sociedade Europea de Biomateriais recoñeceu cun dos seus premios europeos de doutoramento Julia Polak 2025 a Ana Iglesias Mejuto e Miguel Pereira Silva, que realizaron a súa tese de doutoramento en iMATUS da USC. O galardón distingue persoal investigador novo que completou un doutoramento de excelencia no ámbito dos biomateriais e a enxeñería de tecidos, valorando tanto a calidade da súa investigación como a súa formación internacional.
ACTUALIDAD GALICIADIGITAL
Blog de GaliciaDigital
PUBLICIDAD
HOMENAXES EGERIA
PUBLICACIONES