martes, 1 de julio de 2025
Detrás do nacemento desta nova sociedade está un grupo de investigadores da Universidade de Vigo, Universitat Autònoma de Barcelona, Universitat de València, Universitat Politècnica de València, Universidad de Sevilla, Consejo Superior de Investigaciones CientÃficas, Instituto Valenciano de Investigaciones Agrarias e a empresa Overture Life. O obxectivo é que se converta nun foro de intercambio de coñecementos entre profesionais e estudantes de diversas áreas cientÃficas, tecnolóxicas e industriais que estudan os sistemas biolóxicos a baixa temperatura ou empregan as técnicas de criobioloxÃa para o seu traballo. Estes intercambios e colaboracións entre expertos repercutirá tamén, explican dende a sociedade, “no aumento do coñecemento fundamental e o desenvolvemento aplicado da criobioloxÃa no noso paÃs”.
A xuntanza fundacional tivo lugar este mes e nela nomeáronse os membros da directiva, que estará coordinada pola investigadora do CIM-UVigo EstefanÃa Paredes. A cientÃfica explica que “o nacemento desta sociedade é algo que persoalmente levaba xestándose na miña cabeza un tempo, era algo que tiña comentado con outros investigadores que era necesario desenvolver”. Finalmente, o ano pasado no marco do congreso da Society for Cryobiology, os investigadores españois participantes concretaron nunha xuntanza “os beneficios cientÃficos de formar unha sociedade española e decidiron que me apoiarÃan se me lanzaba a dar os primeiros pasos, e asà foi”. Sobre o equipo directivo, Paredes recalca que se trata dun “grupo fantástico de cientÃficos con moita experiencia nacional e internacional”, sen cuxa disposición “non estarÃa hoxe aquÃ. Despois de tanto tempo, ver a Sociedade Española de CriobiologÃa ser unha realidade é moi satisfactorio”.
Sede no CIM-UVigo
Esta sociedade nace intimamente ligada á Universidade de Vigo, xa que ademais de recaer a dirección en EstefanÃa Paredes, a súa sede estará no CIM-UVigo, concretamente nas instalacións da Estación de Ciencias Mariñas de Toralla, Ecimat. “Xa somos internacionalmente coñecidos coma autoridade de coñecemento en criobioloxÃa aplicada a organismos mariños”, recoñece Paredes, pero que a sede estea aquà “é moi positivo para a visualización do CIM a nivel nacional, para a atracción de talento para colaboracións e para facilitar o acceso a financiación”. Ademais, engade, o centro da Universidade de Vigo será “o nodo central para comunicación e interacción dos membros da sociedade e isto sempre enriquece a comunidade cientÃfica. Penso que vai ser moi positivo”.
Unha vez culminado o proceso de creación da sociedade e coa vista posta no curto e medio prazo, os seus impulsores agardan que esta entidade sirva para “crear comunidade, facilitar o contacto entre cientÃficos e fomentar a posibilidade de colaboracións; vemos a sociedade coma unha plataforma que vai permitir a diferentes cientÃficos cun interese común compartir os seus resultados, discutir retos e identificar novas oportunidades de investigación. Unha nova sociedade cientÃfica pode achegar a investigadores de diferentes disciplinas e facilitar a colaboración interdisciplinar e innovadora”. Ademais, explican, “queremos dar soporte aos investigadores novos de construÃr a súa rede de colaboradores, facilitar estancias ou publicitar emprego especializado. Finalmente, a sociedade tamén ten coma obxectivo visibilizar o noso traballo e a súa utilidade para a sociedade”.
Que é a criobioloxÃa?
Dentro do ámbito da criobioloxÃa inclúense tanto os estudos de sistemas sometidos a calquera temperatura entre 0 °C e o cero absoluto (-273,15ºC) como aqueles que se atopan por debaixo do seu rango fisiolóxico, dende a hipotermia moderada ata condicións de hibernación.
En criobioloxÃa realÃzanse estudos básicos de procesos biolóxicos ou fisicoquÃmicos asociados ás baixas temperaturas que contribúen á xeración de coñecemento, asà como o desenvolvemento de aplicacións prácticas que contribúen á investigación e o desenvolvemento. Ademais, explican dende SECrio, existen técnicas criobiolóxicas como a criopreservación que son moi empregadas para a conservación de diversos materiais biolóxicos como espermatozoides, óvulos, embrións, sementes, esporas, bacterias, proteÃnas, etc. por perÃodos de tempo moi prolongados. Porén, dende a sociedade recalcan que exclúen do concepto de criobioloxÃa e do seu alcance “a crioxenia humana no sentido da crioconservación de seres humanos e animais despois do seu falecemento coa esperanza da súa resurrección futura”.
A primeira fase do piloto do proxecto Xenoma Galicia permitiu detectar, entre os máis de 1.000 participantes aos que se lle recolleu unha mostra de sangue, 14 novos casos de alto risco para as patoloxÃas investigadas de cancro de mama e ovario hereditario, sÃndrome de Lynch e hipercolesterolemia familiar. A ConsellerÃa de Sanidade presentou esta mañá ante o Consello da Xunta un informe de situación do piloto do proxecto Xenoma Galicia. Cun investimento de 20 millóns de euros, o Goberno galego márcase o obxectivo de recompilar o ADN de 400.000 persoas. Pola porcentaxe de poboación incluÃda, Xenoma Galicia é un dos proxectos de maior envergadura do mundo. Permitirá ofrecer tratamentos farmacolóxicos individualizados, predicir o risco de enfermidades antes de apareceren para poder anticiparse a elas e evitalas grazas ao estudo do xenoma e da historia clÃnica.
No marco do Plan de Actuacións fronte aos posibles efectos das altas temperaturas sobre a saúde, a Xunta de Galicia vén de rebaixar a alerta por altas temperaturas aos niveis 1 e 2. Deste xeito, a vaga de calor iniciada pasado venres, que na xornada de onte acadou o nivel 3 de alerta en diversas áreas de Galicia, agora queda establecida nos dous primeiros niveis de alerta. En concreto, as zonas que ficarán no nivel 2 son o noroeste de Ourense, o interior de Pontevedra, asà como o Centro e a Montaña da provincia de Lugo. Pola súa banda, defÃnese o nivel de alerta 1 por vaga e calor as zonas do interior de Coruña, o sur de Lugo, Miño de Ourense, montaña de Ourense, sur de Ourense, Valdeorras, litoral de Pontevedra e a zona Miño de Pontevedra.
