Novo pulo para potenciar o galego no eido tecnolóxico a través do Proxecto Nós
O 'Proxecto Nós: O galego na sociedade e na economÃa da Intelixencia Artificial', co que se pretende valorizar a lingua galega na contorna dixital e xerar os recursos necesarios para situala na vangarda das tecnoloxÃas intelixentes, acaba de recibir un novo pulo a través do Proxecto Estratéxico para a Recuperación e Transformación Económica (PERTE) da Nova EconomÃa da Lingua.

AsÃ, o financiamento aprobado polo Consello de Ministros no marco do PERTE apoia, entre outras tarefas, a recompilación dunha ampla variedade de recursos en galego de alta calidade (texto e voz) que se publicarán en formato dixital –baixo licenzas libres e en aberto– e que serán accesibles de forma gratuÃta por empresas e institucións. Esta foi unha das cuestións abordadas polo reitor da USC, Antonio López, e polo delegado do Goberno en Galicia, José Manuel Miñones, na xuntanza que mantiveron este mércores 16.
O obxectivo de Nós é que eses recursos e datos recompilados reforcen e impulsen o galego na contorna dixital, con especial énfase na intelixencia artificial, para dotar as máquinas dun adestramento maior con datos masivos en lingua galega e, por tanto, que se vexa incrementada a súa calidade no ámbito tecnolóxico. En total, o proxecto recibirá unha subvención de dous millóns de euros.
A infraestrutura lingüÃstica apoiada economicamente polo Goberno permitirá dar un salto cualitativo na dixitalización da Administración pública, con servizos máis accesibles para os cidadáns. Tamén facilitará a dixitalización e a internacionalización das empresas, fará máis competitiva á industria do ámbito beneficiándose das oportunidades que ofrece actualmente a Intelixencia Artificial e as TecnoloxÃas da Linguaxe e xerará novos postos de traballos cualificados.
O proxecto
Dentro do proxecto Nós vanse compilar recursos e desenvolver ferramentas de alta calidade para o procesamento automático do galego, tanto oral como escrito. Ademais, produciranse demostradores de carácter xeral que permitirán mostrar as posibilidades dos ditos recursos e desenvolveranse casos de uso de alto impacto socioeconómico en diferentes contextos. Os recursos desenvolvidos en Nós serán de libre acceso por terceiros, o que vai permitir e facilitar o desenvolvemento de produtos e servizos finais baseados na lingua galega, por parte das empresas, institucións e organizacións, tanto públicas como privadas, que asà o desexen. O proxecto encádrase dentro das estratexias galega, española e europea orientadas ao desenvolvemento de tecnoloxÃas, ferramentas e aplicacións para a proxección e uso das linguas nos ámbitos de aplicación da IA. O proxecto é froito do traballo conxunto que está a desenvolver o Instituto da Lingua Galega (ILG) e o Centro Singular de Investigación en TecnoloxÃas Intelixentes da USC (CiTIUS) e que tamén conta con financiamento da Xunta de Galicia.
Universidade de Santiago de Compostela (USC), 2022-11-17
Actualidad

O presidente da Xunta, Alfonso Rueda, resaltou hoxe que Galicia asumirá desde mañá 'a plena xestión sobre o seu litoral', un 'feito histórico desde o punto de vista do autogoberno' que virá acompañado da posta en marcha de xeito inmediato de dous novos servizos, unha nova canle de información á cidadanÃa e a posibilidade de unificar nun só formulario calquera trámite ou solicitude sobre o litoral. Deste xeito, o Goberno autonómico prepárase para asumir o autogoberno pleno do litoral co traspaso efectivo a Galicia a partir de mañá das funcións, medios e servizos en materia de ordenación costeira.

A primeira fase do piloto do proxecto Xenoma Galicia permitiu detectar, entre os máis de 1.000 participantes aos que se lle recolleu unha mostra de sangue, 14 novos casos de alto risco para as patoloxÃas investigadas de cancro de mama e ovario hereditario, sÃndrome de Lynch e hipercolesterolemia familiar. A ConsellerÃa de Sanidade presentou esta mañá ante o Consello da Xunta un informe de situación do piloto do proxecto Xenoma Galicia. Cun investimento de 20 millóns de euros, o Goberno galego márcase o obxectivo de recompilar o ADN de 400.000 persoas. Pola porcentaxe de poboación incluÃda, Xenoma Galicia é un dos proxectos de maior envergadura do mundo. Permitirá ofrecer tratamentos farmacolóxicos individualizados, predicir o risco de enfermidades antes de apareceren para poder anticiparse a elas e evitalas grazas ao estudo do xenoma e da historia clÃnica.
Notas
A Ãrea de Valorización, Transferencia e Emprendemento da USC entregou os Premios Ãcarus 2025, nos que resultaron distinguidos 20 traballos das cinco áreas de coñecemento e diferenciados nas categorÃas de teses de doutoramento e traballos de fin de grao e máster. O acto, desenvolvido no salón de graos da Facultade de Ciencias da Educación, estivo presidido polo delegado do reitor para a Transferencia do Coñecemento, Luis Otero.
Analizar como as universidades españolas poden afrontar os desafÃos e oportunidades que, no ámbito do ensino superior, trouxo consigo a irrupción da intelixencia artificial xerativa é o obxectivo central do proxecto Edu-Ina, no que participan unha trintena de investigadores e investigadoras de seis universidades españolas, entre as que se atopa a UVigo. A sede da VicerreitorÃa do campus de Pontevedra acolle nestas xornadas unha das reunións de traballo deste proxecto.