martes, 1 de julio de 2025
Con este premio a USC recoñece, cada ano, a iniciativa, o traballo e a traxectoria da comunidade universitaria, presente e pasada, a prol da normalización do galego na Universidade.
O profesor Beiras recolleu o galardón de mans do reitor Antonio López, quen subliñou que dende a USC “temos que reivindicar o universitario que foi e que é o profesor Beiras”, ao que cualificou de “referente”.
O premiado iniciou o seu discurso afirmando que non era el o merecedor do premio, “o mérito é das persoas que me formaron”, dixo, para despois lembrar como “con non máis de 13 anos”, leu o Sempre en Galiza de Castelao, entre outras moitas lecturas en galego que, dende unha idade temperá, o converteron “nun ser insólito” pero, ao mesmo tempo, “nun privilexiado”. Beiras trazou o vieiro do seu vÃnculo co idioma a través da súa traxectoria persoal, universitaria e polÃtica para realizar unha reflexión final sobre a situación actual. Neste senso, Beiras denunciou como, despois de catro décadas do Estatuto de AutonomÃa, na actualidade, a defensa organizada do idioma aÃnda parte fundamentalmente da sociedade civil e de organizacións como A Mesa pola Normalización LingüÃstica. Ademais, tamén puxo o foco en como o galego está a ser case relegado ao rol de terceiro idioma do paÃs, por detrás do castelán ou do inglés. “Asà non se constrúen sociedades democráticas, nin se consegue que os cidadáns non sexan súbditos”, concluÃu.
A sesión comezou coa lectura da acta do xurado por parte de Manuel Núñez Singala, director do Servizo de Normalización LingüÃstica da USC; mentres que a loa do premiado correu a cargo do profesor da Facultade de Ciencias Económicas e Empresariais, Xavier Vence. A vicerreitora de Titulacións e Internacionalización, MarÃa José López Couso, completou a mesa presidencial.
“Sinal de identidade”
O profesor Vence realizou un percorrido minucioso pola traxectoria do homenaxeado. AsÃ, relatou como o profesor Beiras Torrado estivo vinculado á USC dende o inicio dos seus estudos na Facultade de Dereito no ano 1952, centro no que darÃa os seus primeiros pasos, converténdose despois en membro destacado da Facultade de Ciencias Económicas e Empresariais, dende a súa creación en 1968, á que estivo vinculado durante toda a súa dilatada vida académica, impartindo docencia tamén nas Facultades de Ciencias da Comunicación e de Ciencias PolÃticas e Sociais. “O uso cotián do galego en todas as dimensións da vida e da actividade académica constituÃu e constitúe un sinal de identidade da súa persoa e da súa identificación e compromiso con Galicia, coa nosa cultura e co noso idioma”, explicou Xavier Vence.
En canto á docencia, continuou a relatar Vence, Beiras defendeu o uso do galego nas aulas dende os seus inicios como profesor de EconomÃa PolÃtica na Facultade Dereito entre 1964 e 1965. Posteriormente, xa en 1968, como profesor de Estrutura e institucións económicas na Facultade de Ciencias Económicas e, en 1970, como catedrático de Estrutura Económica, continuou promovendo o galego nas aulas, nas actividades do departamento de Estrutura Económica do que foi director durante un longo perÃodo e no claustro da facultade. Tivo tamén un papel activo na promoción do uso do galego no ámbito da xestión, tanto como director de Departamento durante máis de 10 anos como na xestión da Facultade de Económicas, centro do que foi decano puntualmente no ano 1972 e posteriormente entre 1982 e 1984. Polo que se refire á investigación, fixo uso do galego na súa actividade investigadora, nas súas publicacións de carácter académico e nos seus ensaios de forma habitual, asà como en artigos de prensa, relatorios ou seminarios. Ademais, o profesor Vence fixo fincapé no labor de Beiras como tradutor ao galego, talvez unha das súas facetas menos coñecidas.
Historia do premio
Nas anteriores edicións deste premio foron recoñecidos Manuel Bermejo, Xosé Antonio Gómez Segade, Antón Costa Rico e Antonio Rigueiro, catedráticos de QuÃmica Orgánica, Dereito Mercantil, Historia da Educación e EnxeñarÃa de Montes, respectivamente. O galardón leva o nome de Luis Porteiro Garea, profesor que o dÃa 16 de setembro de 1915 pronunciou no Paraninfo a primeira lección en galego da que se ten constancia.
A primeira fase do piloto do proxecto Xenoma Galicia permitiu detectar, entre os máis de 1.000 participantes aos que se lle recolleu unha mostra de sangue, 14 novos casos de alto risco para as patoloxÃas investigadas de cancro de mama e ovario hereditario, sÃndrome de Lynch e hipercolesterolemia familiar. A ConsellerÃa de Sanidade presentou esta mañá ante o Consello da Xunta un informe de situación do piloto do proxecto Xenoma Galicia. Cun investimento de 20 millóns de euros, o Goberno galego márcase o obxectivo de recompilar o ADN de 400.000 persoas. Pola porcentaxe de poboación incluÃda, Xenoma Galicia é un dos proxectos de maior envergadura do mundo. Permitirá ofrecer tratamentos farmacolóxicos individualizados, predicir o risco de enfermidades antes de apareceren para poder anticiparse a elas e evitalas grazas ao estudo do xenoma e da historia clÃnica.
No marco do Plan de Actuacións fronte aos posibles efectos das altas temperaturas sobre a saúde, a Xunta de Galicia vén de rebaixar a alerta por altas temperaturas aos niveis 1 e 2. Deste xeito, a vaga de calor iniciada pasado venres, que na xornada de onte acadou o nivel 3 de alerta en diversas áreas de Galicia, agora queda establecida nos dous primeiros niveis de alerta. En concreto, as zonas que ficarán no nivel 2 son o noroeste de Ourense, o interior de Pontevedra, asà como o Centro e a Montaña da provincia de Lugo. Pola súa banda, defÃnese o nivel de alerta 1 por vaga e calor as zonas do interior de Coruña, o sur de Lugo, Miño de Ourense, montaña de Ourense, sur de Ourense, Valdeorras, litoral de Pontevedra e a zona Miño de Pontevedra.
