domingo, 29 de junio de 2025
Un estudo publicado na revista do Museo Nacional de Historia Natural de Francia, Comptes Rendus Palevol, sobre Cova Eirós axuda a comprender o proceso da transición entre os últimos grupos de neandertais e os primeiros humanos modernos (Homo sapiens) que habitaron o noroeste ibérico. As investigacións arqueolóxicas foron executadas por membros do Grupo de Estudos para a Prehistoria do Noroeste-Arqueoloxía, Antigüidade e Territorio da USC en colaboración co Institut Català de Paleoecología Humana i Evolució Social e a Universidade Rovira i Virgili de Tarragona, baixo un convenio coa Consellaría de Cultura da Xunta de Galicia e o Proxecto do Plan Nacional de Investigación do Ministerio de Ciencia.
A localización de Cova Eirós na localidade lucense de Triacastela, entre o extremo máis occidental da cornixa cantábrica e a fachada atlántica peninsular, convértea nun importante enclave para entender a expansión das primeiras comunidades de Homo sapiens na Península ibérica e a progresiva extinción dos neandertais. A secuencia de Cova Eirós contén varios niveis que se enmarcan no momento de transición entre os últimos neandertais que poboaron o norte peninsular e a chegada dos primeiros humanos modernos.
As datacións radiocarbónicas do nivel do Paleolítico medio (Nivel 3) apuntan a unha supervivencia tardía, hai uns 40-41.000 anos, dos grupos de neandertais nas montañas do interior galego con respecto aos últimos grupos do Cantábrico. Mentres a cornixa cantábrica xa estaba colonizada polos humanos modernos, nas montañas galegas aínda quedaban poboacións residuais de neandertais. As datacións do nivel de Paleolítico superior (Nivel 2), hai uns 36.000 anos, apuntan a unha chegada á rexión relativamente rápida dos Homo sapiens, con respecto a outras rexións do centro e sur peninsular. Este feito podería indicar unha relativa estabilización das poboacións de Homo sapiens que se manteñen no litoral e vales cantábricos durante uns poucos milenios, antes de estenderse fóra da conca cantábrica en momentos de lixeira mellora climática, explican os investigadores.
Actividades cinexéticas
As escavacións dos niveis do Paleolítico medio (nivel 3) e Paleolítico superior (nivel 2) permitiron caracterizar os restos materiais asociados e tipo de ocupación que tivo lugar na entrada da cavidade. Ambas as especies ocuparon a entrada de Cova Eirós durante estancias breves e reiteradas no tempo, ligadas a actividades cinexéticas como a caza e procesado de cervos, rebezos, corzos e xabarís, baixo unhas condicións ambientais bastante similares. Pero tamén se observan diferenzas entre ambas as especies humanas en canto ás estratexias de abastecemento das materiais primas para fabricar as ferramentas, a súa tecnoloxía e as estratexias de caza, explican dende o equipo investigador. Por outra banda, cando a cavidade non estaba ocupada polos humanos, esta era utilizada como lugar de hibernación e cría polos osos das cavernas, e como cubil para carnívoros como as hienas ou os leóns das cavernas.
Galicia reforza por terceiro curso consecutivo o seu liderado na taxa de escolaridade de 0 a 3 anos e achégase ao 65 %, máis de 15 puntos por riba da media de España, segundo os últimos datos oficiais que vén de publicar hoxe o Ministerio de Educación, Formación Profesional e Deportes. Deste xeito, Galicia segue sendo a comunidade autónoma onde máis familias poden acudir a unha escola infantil totalmente gratuíta. As cifras oficiais revelan que Galicia rexistrou no curso 2024-2025 unha taxa do 64,3 % de escolarización, máis de catro puntos por riba do 60,6 % acadado no período anterior. Esta porcentaxe mantén á comunidade ao nivel dos países con maiores índices de benestar en Europa, como Suecia ou Dinamarca.
No marco do Plan de Actuacións da Xunta de Galicia fronte aos posibles efectos das altas temperaturas sobre a saúde, vénse de activar o nivel 1 de alerta a diversas áreas da comunidade autónoma por episodio de calor. Meteogalicia informa que a partir da xornada do venres 27, as altas presións volverán localizarse ao norte da península Ibérica, achegando unha masa de aire moi cálida de orixe norteafricana. Isto fará que as temperaturas experimenten significativos ascensos, tanto nos valores mínimos como nos máximos. Este ascenso de temperaturas comezará a notarse desde ese mesmo día, cando en moitos puntos de Galicia se superarán os 30ºC, e mesmo os 35ºC, en puntos do interior.
