viernes, 12 de septiembre de 2025
O grupo do Centro Singular de Investigación en Medicina Molecular e Enfermidades Crónicas da USC (CiMUS) NeurObesity, liderado por Miguel López en colaboración con investigadores da Universidade de Angers (Francia), conseguiu cargar vesículas extracelulares -unhas nano moléculas naturais- cun xene modificado que inhibe a acción da proteína AMPK nun grupo moi reducido de neuronas desta rexión cerebral de difícil acceso.
O traballo, subvencionado pola Fundación la Caixa no marco da Convocatoria CaixaResearch de Investigación en Saúde e publicado na prestixiosa revista Nature Metabolism, vai máis aló do campo da obesidade e pode estenderse a outras patoloxías relacionadas co cerebro. O primeiro autor do traballo é Edward Milbank, experto en vesículas extracelulares e membro do grupo NeurObesity. Parte dos resultados formaron parte da súa tese doutoral, dirixida por Miguel López.
Fármacos contra a obesidade
A baixa efectividade de dietas e outras estratexias contra a obesidade intensificou nos últimos anos a busca de tratamentos farmacolóxicos. En opinión dos expertos, atopar un tratamento eficaz e aplicable á maioría da poboación obesa preséntase como un dos retos biomédicos máis relevantes do século actual. Un dos maiores problemas que implica buscar un tratamento neste eido é que moitos dos potenciais mecanismos que regulan a masa corporal están localizados no cerebro. Neste senso, o principal obstáculo que implica poder desenvolver fármacos que actúen no cerebro é o seu elevado grao de protección. En primeiro lugar, está emprazado dentro dunha auténtica caixa forte, o cráneo, e, en segundo lugar, calquera molécula que teña que chegar ao cerebro ten que atravesar un sofisticado sistema de transporte: a barreira hematoencefálica. Esta estrutura non so actúa como un sistema de peaxe para moléculas do propio corpo senón que xoga tamén un papel fundamental regulando a entrada de medicamentos no cerebro, explica Miguel Lópezz, investigador do CiMUS e do CIBER de Fisiopatoloxía da Obesidade e Nutrición (CIBEROBN).
A investigación desenvolveu unha nova estratexia para tratar a obesidade. O noso enfoque consistiu en utilizar vesículas extracelulares, un tipo de nanopartículas naturais presentes no noso organismo, cuxa vantaxe reside precisamente no seu tamaño: son tan pequenas que se poden colar sen pagar a peaxe a través da barreira hematoencefálica. Non obstante, son o suficientemente grandes como para ser cargadas con outras moléculas, por exemplo un fármaco, e actuar como mecanismo de transporte. Serían unha especie de vagóns moleculares, tal e como sosteñen Milbank e o doutor López.
O grupo do CiMUS da USC conseguiu cargar esas moléculas cun xene modificado que, ao expresarse, inhibe a acción da proteína chamada AMPK, especificamente nun grupo moi reducido de neuronas, uns poucos miles do hipotálamo. Un dato tamén especialmente relevante se temos en conta que o cerebro do rato posúe uns 100 millóns de células (das que uns 75 millóns son neuronas). Con esta estratexia, o equipo de investigación conseguiu reverter a obesidade en rato moi obesos. En opinión dos investigadores, o interesante do modelo é que os ratos obesos, a pesar de seguir inxerindo unha dieta con elevado contido en graxa (60%) perdían peso, como resultado dun maior gasto calórico no tecido adiposo pardo.
Antecedestes
Esta liña de investigación comezou no ano 2010 cando o grupo de Miguel López descubriu que a proteína AMPK xogaba no hipotálamo un papel clave na regulación da masa corporal modulando a actividade da graxa parda, nun artigo publicado en Nature Medicine. Agora, tras máis dunha década de estudo sobre este mecanismo, o grupo do CiMUS desenvolveu esta novidosa estratexia abrindo a posibilidade de estendela a humanos. Ademais, o descubrimento vai máis alá do campo da obesidade e pode aplicar noutras patoloxías relacionadas co cerebro.
Foi presentada a XLVII Semana de Cine de Lugo, que se desenvolverá entre os días 22 e 27 de setembro. O Grupo Cinematográfico Fonmiñá presentou un completo cartel que suma arredor de 200 proxeccións e actividades paralelas en cinco sedes. A Semana de Cine tamén servirá para homenaxear á actriz galega María Vázquez e a Enrique Muiño, 'O gaucho galego', que terán a súa placa no Paseo do Cine do parque de Frigsa, así como aos fotógrafos Atín Aya e Mercedes Vázquez. O programa complétase con outras actividades como unha mesa redonda sobre o alzhéimer, unha exposición sobre a Muralla de Lugo ou un concurso de escaparates.
Galicia xa ten identificados 1.600 elementos a incluír no futuro catálogo de bens de valor cultural no litoral. Un traballo que se desenvolveu en tan só dous meses desde a asunción das funcións e servizos en materia de ordenación e xestión do litoral por parte do Executivo galego. A Lei de ordenación e xestión integrada do litoral en Galicia (Loxilga), en vigor desde hai dous anos, converteu Galicia na primeira Comunidade Autónoma en regular por lei a totalidade da súa costa, exercendo desde o pasado 1 de xullo a súa xestión plena e efectiva co traspaso das funcións e servizos correspondentes. Este marco normativo supón un punto de partida que dota a Galicia da capacidade de actuar e planificar o futuro do seu litoral.
