Os resultados foron publicados recentemente na revista Proceedings of the National Academy of Sciences of the Unite States of America nun artigo titulado Higher airborne pollen concentrations correlated with increased SARS-CoV-2 infection rates, as evidenced from 31 countries across the globe. O equipo internacional participante recompilou cifras sobre as concentracións de pole no aire, as condicións meteorolóxicas e as infeccións por SRAS-CoV-2, tendo en conta a variación das taxas de infección dun dÃa a outro e o número total de probas positivas. Nos seus cálculos, tamén incluÃron información sobre a densidade de poboación e os efectos das medidas de confinamento.
Un estudo sen precedentes
Segundo explica Francisco Javier RodrÃguez Rajo, investigador do Grupo de Planta, Solo e Aproveitamento de Subprodutos (BV1) da UVigo, no seu caso a participación consistiu en proporcionar os datos de pole referidos a Galicia e avaliar as conclusións do artigo. Concretamente proporcionaron os datos recollidos nas estacións de mostraxe de pole das cidades de Vigo, Santiago de Compostela e Ourense, estando esta última ubicada na propia Facultade de Ciencias do campus. Os datos de pole subministrados foron os referidos ao ano 2020, ao perÃodo de pandemia, e a 52 tipos de pole, “os máis importantes que están na atmosfera”. Segundo indica o catedrático, ao abeiro dun acordo coa ConsellarÃa de Sanidade da Xunta de Galicia, o grupo da UVigo é o encargado de realizar o seguimento e control aerobiolóxico en Galicia, xestionando as catro estacións de mostraxe de pole ubicadas na comunidade. Esta circunstancia, e o feito de que durante a pandemia se mantivo a actividade nestas estacións, engade, fixo posible dispor dos datos requiridos polo estudo.
“Este estudo é o máis grande, coa maior cantidade de investigadores, puntos de mostraxe e paÃses, que se ten feito nunca neste campo. É a primeira vez que se consigue facer algo asà e foi posible porque o momento excepcional que vivimos asà o requiriu”, comenta RodrÃguez Rajo. Recalcando “a importancia de que Galicia e os datos referidos a ela estean nestes estudos a nivel mundial”, o catedrático da UVigo sinala a satisfacción de do seu grupo por ter participado nun proxecto non só desta envergadura cientÃfica senón por tratarse dun estudo que se enmarca no esforzo da comunidade cientÃfica por contribuÃr, cada un desde a súa área de coñecemento, á loita contra a covid-19.
A correlación
A investigación partiu da hipótese de que unha maior cantidade de pole no aire conducirÃa a aumentos nas taxas de infección por coronavirus. Na súa proposta tÃvose en conta o feito que as altas concentracións de pole provocan unha resposta inmunitaria máis débil nas vÃas respiratorias aos virus. Cando un virus entra no corpo, explican os investigadores do estudo, as células infectadas adoitan enviar proteÃnas mensaxeiras e estas proteÃnas, coñecidas como interferóns antivirais, indican ás células próximas que aumenten as súas defensas antivirais para manter a raia aos invasores, ademais de activarse unha resposta inflamatoria axeitada para combater eses virus. Porén, indÃcase no estudo, se as concentracións de pole no aire son elevadas e se inhalan os grans de pole coas partÃculas de virus, xéranse menos interferóns antivirais e a propia resposta inflamatoria beneficiosa tamén se ve afectada. Polo tanto, nos dÃas cunha alta concentración de pole, pode producirse un aumento do número de enfermidades respiratorias. No traballo realizado investigouse se isto se podÃa aplicar ao SARS-CoV-2, concluÃndo que si e que o feito de que os individuos sexan alérxicos aos distintos tipos de pole é irrelevante.
Concretamente, no estudo realizado demostrouse que o pole transportado polo aire pode explicar, por termo medio, o 44% da variación das taxas de infección, e que a humidade e a temperatura do aire tamén inflúen en determinados casos. Durante os intervalos sen confinamento, as taxas de infección eran de media un 4% máis altas con cada aumento de 100 grans de pole no aire por metro cúbico. No confinamento reduciuse á metade as taxas de infección en concentracións de pole similares.