O proxecto Pondaliana ideouse hai xa catro anos ao abeiro da Sociedade Cultural Medulio para conmemorar o centenario do pasamento dun dos grandes clásicos da literatura galega do XIX, Eduardo Pondal. Daquela, a entidade ferrolá artellara un espectáculo audiovisual que foi presentado en xuño de 2017 no Teatro Jofre da cidade naval. O presidente da AS-PG, Xoán Costa, lembra que “musicar poemas dos grandes poetas é frecuente noutras literaturas e paÃses” e engade que “o disco ofrece unha visión distinta da que acotÃo se ten de Pondal, cunha ampla variedade de ritmos e estilos que demostra que a poesÃa dos nosos clásicos está perfectamente inserida na modernidade musical”.
Francisco RodrÃguez, promotor da iniciativa, asegura que o disco “rompe clixés e estereotipos sobre o poeta, sobre a poesÃa galega do XIX, e leva a gozar con algo que moita xente pensaba superado e outra mira cos ollos da reticencia e mesmo de desdén”. “É unha sÃntese ilustrativa do mundo pondaliano”, asegura, “que, malia as súas contradicións, non é esa caricatura que se quere facer del como racista, machista ou pederasta. Xa se sabe o éxito que teñen entre nós as descualificacións á lixeira sobre valores da cultura nacional, emitidas con máis atrevida ignorancia e mala intención que con rigor e coñecemento de causa”. Por todo iso, para o profesor ferrolán “un dos maiores acertos e que rechamarán a quen escoite o cedé é que vai atopar co ramiño musical máis variado que seguramente escoitou nunca na música galega”. E engade que “todo o traballo foi feito desinteresadamente, por convicción e por persoas que deben partillar as profesións das que comen, con esta dedicación a espallar o valor da nosa poesÃa clásica, neste caso o de Eduardo Pondal, que ben o necesita”.
Músicos como Xoán PadÃn, Alberte López, Lidia Piñeiro, Roberto Vázquez, Alberte Maceiras, Andrés Pazos ou Alberte Núñez foron seleccionando os poemas e propoñendo melodÃas e ideas musicais para cada un deles. Andrés Pazos, un dos protagonistas do traballo, asegura nunha ampla peza publicada ao respecto por Sermos Galiza que o proceso creativo do disco “foi moi ecléctico, xa que recolle as visións musicais de varias persoas". O profesor de piano do Conservatorio Xan Viaño de Ferrol sinala que a complexidade de dotar de melodÃa e instrumentación os poemas de Pondal vén dada pola complexidade da súa propia poesÃa. Segundo Pazos, “cando os poemas son simétricos, é mais doado poñerlles música que cando son irregulares”.
Outra das participantes activas do proxecto é a vocalista Lidia Piñeiro. Para ela, un dos aspectos máis interesantes do proceso creativo foi ver a transformación que foron experimentando os temas ao longo do proceso. Resalta ademais Piñeiro a importancia deste traballo no sentido de que “a música chega dun xeito moi directo ao corazón da xente e darlle vida aos poemas a través da música axuda a facelos máis presentes nas nosas vidas”.
A Mesa pola Normalización LingüÃstica
É unha entidade social independente, constituÃda en 1986 e da que forman parte arredor de 5000 socias e socios e que ten como obxectivo a normalidade plena da lingua galega. Neste sentido, a defensa do dereito ao emprego do galego en Galiza en todas as situacións e contextos é unha das súas principais liñas de actuación. Entendemos que o dereito ao uso da lingua propia non se pode desligar dos máis elementais dereitos humanos, civÃs e democráticos. A entidade dotouse do Observatorio de Dereitos LingüÃsticos que conta cun comité asesor formado por xuristas e persoas expertas en diferentes ámbitos. O Observatorio elabora relatorios e informes que envÃa a diferentes institucións públicas galegas, estatais ou, recentemente, ao comité de expertos do Consello de Europa para a Carta europea das linguas rexionais e minorizadas. Anualmente presenta publicamente o seu informe A Liña do Galego baseado nos casos de vulneracións de dereitos lingüÃsticos, mais tamén nas consultas ou parabéns a quen si os garante. A Mesa pola Normalización LingüÃsitica forma parte da Rede Europea para a Igualdade das Linguas - ELEN.