Noticias

La Casa de Rosalía estrena un archivo informatizado y abre su documentación histórica a los investigadores

Nota de prensa del Gabinete de Comunicación de la Xunta de Galicia:

A Fundación Rosalía de Castro abre o arquivo da Casa-Museo logo de rematar a primeira fase de organización, clasificación, descrición e instalación dos fondos documentais desta institución. Os traballos, que se levaron a cabo este ano entre os meses de setembro e de novembro, contaron cun apoio de 4.000 euros da Consellería de Cultura e Educación, a través da liña de axudas para a mellora dos arquivos universitarios, de entes locais e de entidades sen fin de lucro de Galicia.

O secretario xeral de Cultura, Anxo Lorenzo, acompañado polo presidente da Fundación Rosalía de Castro, Anxo Angueira, visitou a Casa-Museo para coñecer as actuacións levadas a cabo, que lle permiten á Casa de Rosalía estrear arquivo informatizado con toda a súa documentación histórica ao dispor dos investigadores e das investigadoras.

Os traballos favorecerán un maior coñecemento dos fondos, poñelos en valor, garantir a súa adecuada xestión e conservación, e ampliar as súas posibilidades de consulta. E é que desde hoxe xa está accesible para a comunidade investigadora toda a documentación histórica do arquivo, é dicir, a parte máis relevante dos fondos. Calquera persoa que acredite un proxecto de investigación terá acceso a estes arquivos e ás súas bases de datos, ordenados e catalogados.

As actuacións de mellora do arquivo, que posúe importantes e interesantes fondos documentais, gráficos e mesmo sonoros dos séculos XIX e XX, ata o de agora pouco coñecidos, incluíron a análise da información dos documentos, a súa clasificación e ordenación, a avaliación do seu estado de conservación e a limpeza, desgrampado e eliminación doutros elementos que puidesen prexudicar os documentos.

Para a descrición dos fondos, empregouse unha ferramenta que permitise a informatización do proceso. Finalmente, procedeuse á instalación dos documentos en soportes axeitados para a súa conservación.

Dentro do fondo documental propiamente dito do arquivo da fundación destaca a serie de correspondencia, tanto polo seu valor histórico-patrimonial como por ser a máis voluminosa. Nela atópanse numerosas cartas intercambiadas con persoeiros galegos como Fermín Bouza Brey, Castelao, Sánchez Cantón, Fernández del Riego, Gómez Román, Ferro Couselo, García Sabell, Xosé Filguera Valverde, Valentín Paz-Andrade e Quiroga Palacios, entre outros. Tamén se inclúen cartas intercambiadas con responsables dos centros e colectivos galegos de Buenos Aires ou La Habana, como Juan Varela Grande, José Villamarín, Abelardo Estévez, Jesús Canabal, Rey Rodríguez, etc., mostra das intensas relacións que o Padroado e os seu responsables mantiñan cos galegos emigrados.

Tamén destaca a serie relativa a actas e documentos constitutivos, na que se atopan o primeiro libro de actas do Padroado, así como informes e memorias que describen a actividade desenvolvida nos primeiros momentos, desde a adquisición da Casa de Rosalía por parte de Granjel e Mosquera.

En canto aos fondos gráficos, salientan os vinculados con Rosalía de Castro e, especialmente, a colección Pardellas de Blas, con fotografías da escritora e da súa familia, entre outras. Este fondo tamén alberga documentos desde os inicios da actividade do Padroado e a realización de diversas actividades, como as rutas rosalianas ou a ofrenda floral en Bonaval, con destacados persoeiros galegos e estranxeiros.

Cómpre destacar tamén o valor do fondo de Rosalía, composto por documentos, moitos deles manuscritos, vinculados á autora, como as cartas de Manuel Murguía e das súas fillas.

Por outro lado, é de máxima relevancia o legado de Xosé Mosquera Pérez, con interesantes documentos dos inicios do galeguismo, mostra das súas relacións persoais e da súa implicación política, social e cultural.

Mellora dos arquivos universitarios, locais e de entidades sen fin de lucro
A Consellería de Cultura e Educación é o órgano encargado da dirección e coordinación do exercicio das competencias da Xunta de Galicia relativa ao sistema de arquivos de Galicia. A través da Secretaría Xeral de Cultura, o departamento vén reforzando a protección, conservación e difusión do patrimonio documental de Galicia mediante unha convocatoria de axudas que ten como obxectivo colaborar no financiamento de actuacións que garantan a organización, descrición e dixitalización dos fondos documentais, así como a mellora das instalacións dos arquivos universitarios galegos, dos arquivos de entes locais (concellos, principalmente) e das entidades sen fin de lucro galegas que conten cun local estable destinado ao arquivo e que custodien fondos documentais constitutivos do patrimonio documental de Galicia.

En 2015, adxudicáronse a través desta liña de subvencións –dotada con 77.740 euros–, axudas para un total de 14 proxectos, entre os que se inclúen, xunto co da Fundación Rosalía de Castro, os presentados polas universidades da Coruña e de Santiago de Compostela, polos concellos de Arzúa, Ortigueira e Boimorto, polo Bispado de Tui-Vigo e polas fundacións Xaime Isla Couto, Penzol e Uxío Novoneyra.

Fotografía 2: Gabinete de Comunicación de la Xunta de Galicia