martes, 24 de junio de 2025
Nota de prensa remitida por el Gabinete de Comunicación de la Xunta de Galicia:
O Museo Etnolóxico de Ribadavia, dependente da Consellería de Cultura e Turismo, acolle a exposición Faustino Santalices. Tradición musical galega. A mostra recolle a vida e obra do investigador, artesán e intérprete ourensán a través de diversos paneis explicativos, documentos, arquivos sonoros e unha serie de instrumentos musicais galegos como zanfonas ou gaitas.
A exposición, comisariada por Cástor Castro Vicente e Félix Castro Vicente, busca homenaxear a figura de Faustino Santalices e atribuírlle o lugar que lle corresponde no patrimonio cultural de Galicia. Santalices foi un dos grandes estudosos da música galega e recompilou o repertorio dos vellos gaiteiros e as cantigas tradicionais, ademais de ser o máximo coñecedor da historia e a técnica da gaita e da zanfona no seu tempo.
Así mesmo, é considerado o primeiro construtor científico da gaita, recuperador da zanfona e fundador da primeira Escola-Taller de instrumentos tradicionais de Galicia. Como intérprete, foi un gaiteiro de renome e éxito en toda a xeografía española. Santalices destacou tamén como o único zanfonista da península durante boa parte do século XX, encarnando o antigo espírito da xograría.
Faustino Santalices Pérez. Apuntes biográficosNaceu en Bande (Ourense) o 16 de novembro de 1877. Cursou a carreira de Dereito en Santiago de Compostela, licenciándose en 1901; entre os seus compañeiros universitarios estiveron grandes escritores e intelectuais galegos como Jaime Solá e Ramón Cabanillas.
En 1903 aproba as oposicións e entra no Ministerio de Gobernación con sucesivos destinos en Cuenca, Soria e Madrid. En 1914 retorna a Ourense, onde permaneceu durante 25 anos, residindo na rúa San Pedro e na Praza do Ferro. Casa con Rosa Muñiz Casademunt en Ribadavia en 1918, e ten tres fillos. En 1924 é nomeado Secretario de Gobernación. Intervén activamente na vida cultural ourensá en tertulias, festivais e homenaxes. Fai amizade con Otero Pedrayo, Vicente Risco e Castelao, entre outros. Colabora cos coros De Ruada e Os Enxebres, e grava discos de gaita e zanfona para a compañía Regal no ano 1929.
En 1936 é trasladado por motivos políticos a Pontevedra e, meses despois, a Burgos. Volta a Ourense no 1938, pero ao rematar a guerra é destinado a Barcelona, pide o traslado a Valladolid e logo marcha a Madrid en 1944, cidade na que residiu ata o seu pasamento. Naqueles anos en Madrid, participa nas tertulias galegas do Café Zahara e do Café Lyon DOr, con Castroviejo, Ben-Cho-Sey, Antonio Palacios, Ramón Cabanillas e outros; forma parte da Peña Gallega, colabora nas actividades do Centro Gallego de Madrid e inicia amizade con Menéndez Pidal, Castro Gil, Orson Welles e outros intelectuais da capital.
En 1947 xubílase, é nomeado administrador do Instituto Oftálmico Nacional, e desde entón dedícase con intensidade a traballar en prol da música galega. En 1952 funda a Escola-Taller de Gaitas e Zanfonas da Deputación de Lugo, que dirixe ata o final da súa vida, o 6 de decembro de 1960, á idade de 83 anos.
O conselleiro de Presidencia, Xustiza e Deportes, Diego Calvo, anunciou hoxe que o Consello acordou que 'iniciar a elaboración dos orzamentos da comunidade autónoma para o vindeiro ano'. Deste xeito, o Executivo autonómico avaliou un informe presentado pola Consellería de Facenda e Administración Pública sobre a Orde pola que se ditan instrucións para a elaboración dos presupostos de 2026, que marcan as bases do Plan financeiro do Goberno galego para o ano próximo. Calvo resaltou que mentres Galicia 'comeza a traballar nas contas de 2026, o Goberno de España segue funcionando coas de 2023'.
O Consello da Xunta aprobou o decreto que declara Ben de Interese Cultural a Ofrenda do Antigo Reino de Galicia ao considerar acreditado o seu valor sobranceiro como patrimonio inmaterial do pobo galego, o que supón a aplicación do réxime de tutela da Lei de Patrimonio cultural e, polo tanto, o maior nivel de protección. Esta declaración chega tras recibir os informes favorables dos catro órganos aos que se lle solicitou: o Consello da Cultura Galega, o Museo do Pobo galego, o Instituto de Estudos Galegos Padre Sarmiento e a Facultade de Humanidades da Universidade de Santiago de Compostela. Ademais, no proceso de exposición pública para o seu recoñecemento non rexistrou ningunha alegación.
