martes, 9 de diciembre de 2025
O secretario xeral de Política Lingüística, Valentín García, participou hoxe na presentación do traballo Dicionario da nova literatura galega (86 voces responden un inquérito, 1969), de Xesús Alonso Montero, que conta co apoio da Xunta. O ensaísta e académico iniciou este proxecto en 1969 cunha enquisa enviada a 86 autores galegos nados como tales despois de 1939 coa intención de determinar cantos deles se adheriran á causa de escribiren, en maior ou menor medida, en lingua galega. Máis de 50 anos despois, a Xunta e Xerais recuperan este traballo en forma de libro prologado polo crítico e escritor Ramón Nicolás.
O representante da Consellería de Cultura, Educación e Universidade sinalou que se trata dun documento excepcional para coñecer a nosa historia literaria recente, para agradecer o esforzo dos escritores e escritoras que mantiveron aceso o facho da literatura galega en tempos máis difíciles e sentirnos, asemade, orgullosos do camiño percorrido en pouco tempo cara á normalización da literatura en lingua galega e cara á incorporación masiva de mulleres ás nosas letras.
Canda Valentín García, tamén participaron neste acto no compostelán Pazo de San Roque, Francisco Alonso Villaverde, director editorial de Edicións Xerais; Ramón Nicolás Rodríguez, editor literario do libro, e o autor deste, Xesús Alonso Montero.
50 anos despois
Dicionario da nova literatura galega comezou a fraguarse a finais da década dos anos 60 do século pasado a través dunha enquisa que o profesor Xesús Alonso Montero distribuíu entre persoas do mundo literario galego que non tivesen obra publicada antes de 1936. En total, 86 persoas responderon aquelas preguntas ideadas por Alonso Montero que permiten coñecer multitude de datos biográficos e, ao tempo, deseñan as preocupacións e expectativas dun tempo moi concreto da nosa historia literaria e cultural.
Este singular dicionario posibilita preguntarse que cambiou na cultura galega nestes últimos 50 anos e engade, ademais, unha rica e valiosa documentación bibliográfica e epistolar, alén doutros documentos de interese para reconstruír percorridos biográficos e literarios concretos.
Xesús Alonso Montero
Xesús Alonso Montero (Vigo, 1928) é un dos ensaístas máis importantes da Galicia das últimas décadas. Presidente da Real Academia Galega entre 2013 e 2017 e catedrático emérito de Literatura Galega da Universidade de Santiago de Compostela, o seu labor como escritor, tradutor e conferenciante fai del un dos intelectuais máis recoñecidos e premiados do panorama galego.
A súa copiosa produción científica abarca os ámbitos da sociolingüística, a historia, a teoría e a crítica literarias e tamén a literatura comparada. Libros como O que cómpre saber da lingua galega (1969) ou Informe(s) sobre a lingua galega (presente e pasado) (1991) son imprescindibles para comprender a realidade idiomática e cultural galega da última metade so século pasado.
Esta primeira fase abrangue o desenvolvemento, avaliación e posterior compra dunha solución de acceso á información académica e de analítica avanzada de datos para a prevención do abandono educativo, así como dunha solución de asistente virtual baseado en intelixencia artificial. Trátase, pois, de despregar un ecosistema dixital integrado que permitirá dotar o sistema educativo galego de infraestruturas analíticas avanzadas, como plataformas de intelixencia artificial, sistemas de alerta temperá e simulación de escenarios, entre outros, ao servizo do conxunto da comunidade educativa.
O Auditorio Mar de Vigo acollerá o vindeiro 18 de decembro un concderto do artista portorriqueño Gilberto Santa Rosa dentro da programación musical de Concertos do Xacobeo. O artista portorriqueño, recoñecido mundialmente como 'El Caballero de la Salsa' e recentemente nomeado ao Grammy 2026 polo seu álbum Debut y Segunda Tanda, vol. 2, traerá ao Auditorio Mar de Vigo o seu espectáculo Navidades, unha proposta que combina a forza da salsa coa elegancia e a emoción que marcaron toda a súa carreira. A cita do 18 de decembro en Vigo forma parte dunha serie de concertos especiais coa que o artista celebra as festas acompañado pola súa orquestra habitual e unha posta en escena coidada ao detalle.
