sábado, 12 de julio de 2025
O director xeral de Relacións Exteriores e coa UE, Jesús Gamallo, calificou hoxe como satisfactorio o balance da presidencia galega da Comunidade de Traballo Galicia-Norte de Portugal (CTG-NP), xa que non só se lograron os obxectivos marcados, senón que se superaron amplamente, asegurou Gamallo.
Galicia, que preside agora este organismo interrexional, pasará nos vindeiros días a testemuña a Portugal. Neste período, a comunidade transfronteiriza traballou no seu obxectivo principal de consolidar a Eurorrexión, pero tamén centrou os seus esforzos na dinamización económica, a cooperación ambiental, a cooperación para o desenvolvemento das infraestruturas e da mobilidade, a cooperación para a proximidade e o desenvolvemento de proxectos conxuntos nas áreas de cultura, educación e turismo.
Os mecanismos que permitiron avanzar neses obxectivos foron o Plan de Investimento Conxuntos 2014-2020 (PIC 14-20) e a RIS3-T, que son instrumentos de programación propia da Comunidade de Traballo Galicia-Norte de Portugal, pioneiros en Europa e que supoñen fundamentalmente a priorización dos investimentos que se poidan acadar, nomeadamente, cos recursos europeos. Un terceiro instrumento é o relativo ás aportacións e a preparación dos Cumios Ibéricos, porque nestes cumios avánzase na cooperación transfronteiriza en áreas que exceden as propias competencias autonómicas, especialmente nas áreas de mobilidade, infraestruturas e superación dos custes de contexto transfronteirizos. Segundo o director xeral de Relacións Exteriores e coa UE, en todas estas áreas hai avances significativos.
O esforzo e o interese demostrado pola Comunidade queda patente no feito de que se presentaron ao Programa operativo de cooperación transfronteiriza Interreg España-Portugal (POCTEP) máis de 750 candidaturas nas dúas primeiras convocatorias no conxunto da fronteira hispano-lusa, nas que se concedeu unha axuda FEDER de máis de 265 millóns de euros. A Eurorrexión ten sido a área máis beneficiada tanto no número de proxectos aprobados (85) como na proporción de fondos captados (máis de 163 millóns de euros de gasto), o que, a entender de Jesús Gamallo, é sinal da vitalidade da nosa Eurorrexión no conxunto da fronteira hispano-lusa.
A Comunidade de Traballo Galicia-Norte de Portugal foi constituída pola Xunta de Galicia e pola Comisión de Coordinación e Desenvolvemento Rexional da Rexión Norte de Portugal (CCDR-N) o 31 de outubro de 1991. Trátase da comunidade de traballo máis antiga da Península Ibérica e unha das de maior e máis estable traxectoria da Unión Europea.
O seu impacto na mellora das condicións de vida da poboación é máis que evidente xa que, ademais do desenvolvemento das infraestruturas ferroviarias, nestes anos puxéronse en marcha programas como Interlumes, cun orzamento de 9,1 millóns de euros e no que a Xunta participa con 4,5 millóns, e que reforza a capacidade operativa de resposta á extinción de incendios forestais na fronteira, coa posta en marcha da primeira base de medios aéreos transfronteirizos e a mellora dos medios materiais para labores de extinción e de vixilancia.
Outros programas que son resultado da colaboracións transfronteiriza e que espertaron grande interese foron Facendo Caminho -orientado a estruturar, protexer e poñer en valor as rutas portuguesas do Camiño de Santiago na Eurorrexión-, ou Iacobus, de cooperación universitaria e fomento da mobilidade entre estudantes.
Outro obxectivo da CTG-NP é a cooperación de proximidade, promovida a través das eurocidades, creadas para compartir infraestruturas e servizos coa finalidade de aforrar custos. Na raia existen catro eurocidades: Tui-Valença, Chaves-Verín, Cerveira-Tomiño e Salvaterra-Monçao. Todas elas, co apoio activo da Agrupación Europea de Cooperación Territorial Galicia-Norte de Portugal, atoparon o financiamento axeitado e necesario para desenvolver gran cantidade de actividades de índole económica, cultural e deportiva que reforzaron e consolidaron a cooperación transfronteiriza.
Como non podía ser doutro xeito, a CTG-NP reaccionou de inmediato á crise sanitaria coa posta en marcha do Plan para a reactivación da cooperación de proximidade na fronteira do Norte de Portugal con Galicia, coa finalidade de conseguir para a zona unha discriminación positiva, o que se traduciu na presentación de propostas valoradas en 29 millóns de euros.
Os intereses comúns no eido cultural e lingüístico, e o esforzo da CTG-NP por reforzar eses vínculos, deron lugar a que, o pasado 17 de xullo, España ingresara como país observador asociado na Comunidade dos Países de Lingua Portuguesa, o que reforza o balance positivo co que Galicia pecha a presidencia da Comunidade de Traballo Galicia-Norte de Portugal.
O Festival Abanea celebrará entre o 16 e o 20 de xullo a súa cuarta edición cun programa de danza contemporánea de distintos estilos que distribuirá 15 funcións de nove compañías entre os concellos de Ames, Outes, Marín, Foz e Celanova. ISMO Cultura, colectivo organizador do encontro, estenderá así a súa actividade de exhibición e dinamización ás catro provincias. A bailarina Andrea Castro presentou a primeira fase do espectáculo Lola y los lamentos, como artista seleccionada para o acompañamento bienal 20252026 co que o festival apoia procesos de creación de artistas emerxentes e que nesta edición terá como resultado a estrea de 'A mona de seda'.
As diversas actividades do festival terán lugar do 28 de xullo ao 1 de agosto no claustro do Mosteiro de San Salvador de Celanova. A actuación que inaugurará a cita será a da Banda de Música de Celanova con James Morrison, un concerto único en España que terá lugar ás 20,30 horas. Ademais deste, subirán ao escenario a Boston Brass de Estados Unidos, Abraham Cupeiro coa Orquestra Gaos e pechará a edición o Hércules Brass Ensemble dirixido por Isabel Rubio e coa Boston Brass e Adam rapa como solistas. Así, os concertos complementaranse con cinco días de actividades formativas para un centenar de estudantes procedentes de distintas comunidades autónomas. Clases de alto nivel da man dalgúns dos participantes nas actuacións e un seguimento continuo e individualizado que garante un acompañamento pedagóxico para o alumnado.
