jueves, 27 de noviembre de 2025
A reprogramación metabólica considérase un selo distintivo do cancro. O chamado efecto Warburg en células tumorais é coñecido dende hai case un século, pero os factores específicos que o regulan (xeración de lactato) e os seus efectos nas células e no microambiente tumoral aínda non se coñecen ben. Neste traballo, utilizando liñas celulares de cancro de mama, cultivos primarios humanos de tumores de mama e modelos de ratos inmunodeficientes, o equipo coordinado por Román Pérez do CiMUS demostrou que o factor de transcrición POU1F1 está funcional e clinicamente relacionado coa reprogramación metabólica nas células do cancro de mama e coa activación dos fibroblastos, o tipo máis común das células da masa tumoral.
O lactato aumenta a proliferación, a migración e a invasión das células do cancro de mama. Ademais, activa os fibroblastos normais transformándoos en fibroblastos asociados ao cancro. Clinicamente, en pacientes con cancro de mama, unha maior expresión de POU1F1 e LDHA relaciónase coa formación de metástase. Os nosos datos indican que POU1F1 induce unha reprogramación metabólica por medio da regulación de LDHA en células tumorais de mama humanas, modificando tanto o fenotipo/características das células cancerosas como dos fibroblastos, e promovendo progresión tumoral, explica o primeiro asinante do artigo Anxo Martínez Ordóñez.
O papel da proteína ou factor de transcrición POU1F1 no desenvolvemento da glándula hipofis e a súa homeostase é ben coñecido. Con todo, tamén se expresa en tecidos como a mama humana. O grupo que dirixe Pérez Fernández leva varios anos estudando o papel de POU1F1 no cancro de mama, partindo de que os niveis altos de POU1F1 inducen a promoción de tumores e a metástase. Ao comezo da investigación observamos que POU1F1 inducía un claro enriquecemento na vía da glucólise. A análise bioinformática adicional non só confirmaría que o cancro de mama depende dunha maior actividade glucolítica para progresar, senón que tamén mostra unha correlación positiva entre POU1F1 e Lactato deshidrogenasa A (LDHA), a encima clave que xera lactato. Estes interesantes datos preliminares suxeriron un vínculo entre a glucólise aeróbica e POU1F1 a través da regulación de LDHA, aclara Martínez Ordóñez.
Para avaliar a hipótese de que POU1F1 podería regular o xene LDHA a nivel transcripcional, comezaron a xerar liñas celulares de cancro de mama con sobreexpresión de POU1F1 e eliminación de LDHA. Despois avaliaron as características clave in vitro da progresión do cancro. Unha vez obtiveron resultados en liña coa súa hipótese, pasaron a modelos in vivo, para os que usaron ratos inmunodeficientes. Como esperabamos, sostén Román Pérez, POU1F1 aumentou moito o volume do tumor en comparación cos controis. En colaboración co doutor Pablo Aguiar do grupo de Imaxe Molecular no IDIS, e utilizando imaxes por PET/ CTC, frecuentemente utilizadas na práctica clínica con pacientes, demostrouse unha maior captación de glicosa marcada neses tumores, que diminúe significativamente cando se elimina LDHA. Ademais, a análise de datos de pacientes con cancro de mama demostrou que a expresión de POU1 F1 / LDHA asociouse cun peor prognóstico.
Para finalizar o proxecto e dado que cada vez existían máis evidencias que conectaban a reprogramación metabólica coa modulación do microambiente tumoral, estudaron se o POU1 F1 puidese ter un impacto nos fibroblastos. Demostraron que os fibroblastos normais transformábanse cara a un fenotipo tumoral, colaborando desta forma coas propias células tumorais, inducindo unha maior progresión tumoral.
O director xeral de Relacións Exteriores e coa Unión Europea, Jesús Gamallo, participou hoxe na Comisión de Política Económica (ECON) do Comité Europeo das Rexións (CdR). No encontro, celebrado en Bruxelas, os representantes das rexións e cidades aprobaron un ditame sobre a Estratexia do Mercado Único. A Comisión Europea presentou esta estratexia en maio de 2025 para fortalecer o mercado interior da UE mediante a redución de barreiras comerciais, a simplificación de trámites, a promoción da dixitalización e o apoio ás pemes e ás startups. Esta decisión conta co apoio do Comité das Rexións e de Galicia, que pide á Comisión que vaia un paso máis alá eliminando as barreiras que seguen a limitar o potencial dun mercado de 450 millóns de consumidores, o segundo maior do mundo na actualidade.
A Consellería de Sanidade publica o informe de actividade das infeccións respiratorias agudas correspondente á semana do 17 ao 23 de novembro, que sinala que a actividade gripal en Galicia segue con intensidade baixa e tendencia crecente. Respecto da semana anterior, rexístrase un aumento na taxa de consultas por gripe en atención primaria dun 40,3 %. Así, esta taxa sitúase en 72,1 consultas por 100.000 habitantes. Produciuse aumento da taxa en todos os grupos de idade, destacando o grupo de 0 a 4 anos cun aumento do 78 %. Os grupos coa maior taxa de consultas seguen a ser o de 0 a 4 anos con 188,4 consultas por 100.000 habitantes. No que atinxe ás áreas sanitarias, incrementáronse as consultas en todas elas, duplicándose o valor na área de Vigo e rexistrando un aumento das súas taxas as áreas de Ourense (96,6 %) e de Lugo (79,3 %).
