viernes, 4 de julio de 2025
A denominada como Axenda Galicia aprobouse no mes de outubro, co obxectivo de ser tratada a maior brevidade posible co goberno que saíse das urnas tras as eleccións de novembro. Os asuntos que se inclúen nesta listaxe tamén foron xa trasladados nas cartas que o Presidente da Xunta enviou a cada un dos novos ministros e ministras.
Os temas da Axenda Galicia distribúense en cinco bloques principais: un financiamento xusto, impulso ás infraestruturas pendentes, apoio aos sectores produtivos, mellora dos servizos públicos, e colaboración cultural.
No primeiro bloque, relativo ao financiamento, unha das prioridades é que o Estado ingrese os 370 millóns que debe a Galicia: 200 millóns correspondentes ao IVE e 170 millóns de compensacións ás comunidades cumpridoras cos obxectivos de sostibilidade financeira. Para tratar este asunto, é tamén fundamental a convocatoria do Consello de Política Fiscal e Financeira, que leva máis de 17 meses sen reunirse. Neste eixo de financiamento, tamén se inclúen outras necesidades como un novo modelo de financiamento autonómico ou unha Estratexia nacional fronte ao reto demográfico.
Dar un impulso ás infraestruturas pendentes é tamén un dos obxectivos da Xunta. Por iso, reclamarase de novo a transferencia da AP-9 como a mellor vía para prestar un servizo eficaz e de calidade en beneficio de todos os galegos e galegas. Mentres non se produce o traspaso, a Xunta xa ten trasladado ao Goberno central unha proposta para paliar o impacto das peaxes.
No ámbito das infraestruturas, a chegada do AVE a Galicia é unha das máximas prioridades, tendo en conta os anos de atraso e a súa importancia de cara ao Xacobeo 2021. De aí que a Xunta reclame claridade e certeza nos prazos.
O terceiro bloque, o apoio aos sectores produtivos, é chave para moitas familias galegas. Neste eido englóbanse demandas como o Estatuto para os consumidores electrointensivos que permita rebaixar os prezos da enerxía a estas industrias; unha transición ordenada no ámbito enerxético, que dea solución ás familias que dependen da central das Pontes; ou carga de traballo para Navantia.
A Xunta tamén fará fincapé nas súas negociacións co Goberno central en mellorar os servizos públicos en aspectos tan básicos como a sanidade, para tomar medidas ante a escaseza de profesionais en determinadas especialidades; ou na dependencia, para que a achega entre o Goberno autonómico e central sexa equitativa.
Por último, o quinto bloque abordará a colaboración cultural. O Xacobeo 2021 é un fito de gran relevancia, para o que se solicita tamén a colaboración do Goberno central; así como tamén se pedirá o seu apoio ás candidaturas a Patrimonio Mundial: Ribeira Sacra, Cíes-Illas Atlánticas e Ferrol da Ilustración.
Transferencias
Xa para rematar, o vicepresidente da Xunta lembrou que estes asuntos urxentes súmanse a outros temas pendentes entre o Goberno autonómico e o central en materia de traspaso de competencias. Ao respecto, lembrou as 16 competencias que a Xunta ten formulado nos últimos anos e que están pendentes de resposta. Entre elas, atópanse o propio traspaso da AP-9, a ordenación do litoral e xestión do dominio público marítimo-terrestre ou a ordenación do sector pesqueiro.
A cuarta edición do Festivalle dará comezo coa representación de Los cuernos de Don Friolera a cargo da Teatro del Canal. Durante os días seguintes, a programación desenvolverase por diferentes espazos de Vilanova de Arousa, onde se poderá gozar de La Rosa de Papel, de Teatro Tribueñe, compañía que tamén escenificará El embrujado. O peche do festival será para conmemorar o centenario este ano da estrea de La cabeza del Bautista coa proxección dun documental audiovisual inédito. Os vencellos persoais e profesionais entre os autores de Luces de Bohemia e Sempre en Galiza estarán presentes no Curso de Verán, que este certame celebra paralelamente ás representacións teatrais. A Xunta volve apoiar o certame de teatro Festivalle, que se dedica en exclusiva a obra, figura e legado de Ramón María del Valle-Inclán e que, neste 2025, se suma á celebración do Ano Castelao.
Trátase dunha nova medida de apoio ás familias no eido educativo, promovida pola Xunta de Galicia, para a desgravación fiscal pola adquisición de libros de texto e material escolar, a realizar no Imposto sobre a Renda das Persoas Físicas do ano 2026, correspondente ao exercicio de 2025. Para iso, ata o 31 de decembro deste ano as familias deberán gardar as facturas de compra para poder facer efectiva a desgravación na vindeira declaración da renda de 2026, podendo desgravar ata 105 euros por fillo matriculado en educación Primaria e Secundaria.
