lunes, 30 de junio de 2025
Nota de prensa del Gabinete de Comunicación de la Xunta de Galicia:
María Xosé Queizán en Letras, Miguel Fernández-Cid en Artes Plásticas, Sarabela Teatro en Artes Escénicas, Maximino Zumalave en Música, a cooperativa Numax en Audiovisual, a Irmandade Xurídica Galega en Lingua, o Museo de Pontevedra en Patrimonio Cultural e Elena Zernova en Proxección Exterior son os galardoados nas diferentes modalidades dos Premios da Cultura Galega 2016, entre un total de 40 candidaturas presentadas na edición deste ano.
O conselleiro de Cultura e Educación, Román Rodríguez, abriu a reunión do xurado dos Premios da Cultura Galega 2016, que tivo lugar no Museo Centro Gaiás da Cidade da Cultura, e que estivo integrado polo secretario xeral de Cultura, Anxo Lorenzo; o xerente do Consello da Cultura Galega, Marcelino Fernández Santiago, por delegación do seu presidente; a bibliotecaria-arquiveira da Real Academia Galega, Margarita Ledo, por delegación do seu presidente; e o presidente da Real Academia Galega de Belas Artes Nosa Señora do Rosario, Manuel Quintana Martelo. O reitor da Universidade de Santiago de Compostela, Juan Viaño, que non puido asistir, delegou o voto na Consellería de Cultura e Educación. Este ano participaron tamén no xurado os profesionais da cultura Xosé Ballesteros, editor; Susana Seivane, gaiteira; Fefa Noia, directora teatral; e Manuel Vilariño, fotógrafo. Actuou como secretaria a subdirectora xeral de Xestión e Coordinación Cultural, Cristina Fabeiro.
A Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria convoca anualmente estes premios co obxecto de apoiar a excelencia creativa, a capacidade de intercambio, a experimentación e a proxección da construción cultural de Galicia nos diferentes ámbitos. O galardón deste ano consistirá nunha escultura do artista Manolo Paz, que os premiados e premiadas recibirán nun acto solemne a realizar en próximas datas.
Escritora e pensadora feminista, o destacado labor de María Xosé Queizán abrangue distintos estilos e xéneros. Como narradora é autora de obras como Amantia e a biografía de Emilia Pardo Bazán. Unha nena seducida polos libros. Como poeta é autora das obras Metáfora da metáfora, Despertar das amantes, Fóra de min, Non o abras como unha flor e Cólera, ademais de diversas pezas teatrais, e como ensaísta publicou, entre outras, A muller en Galicia, Recuperemos as mans, e Mary Wollstonecraft Shelley e a súa criatura artificial. Na actualidade dirixe a revista Festa da Palabra Silenciada.
Crítico de arte en recoñecidos medios nacionais, Miguel Fernández-Cid foi director do CGAC durante unha década e director da Fundación Torrente Ballester en Santiago de Compostela. Comisario de exposicións de artistas galegos e nacionais e cunha ampla traxectoria docente no ámbito universitario, Fernández-Cid desenvolveu un importante labor de defensa e promoción da cultura plástica en Galicia. Recentemente, coordinou a exposición Gallaecia Petrea no Museo Centro Gaiás da Cidade da Cultura de Galicia.
Sarabela Teatro é a compañía privada galega que acadou máis premios María Casares da historia. Integrado por Ánxeles Cuña, Elena Seijo, Sabela Gago, Fina Calleja, Fernando Dacosta, Suso Díaz, Tito Asorey e Nate Borrajo, o grupo puxo en escena os seus espectáculos desde a década dos anos oitenta, tanto en Galicia como no ámbito internacional. Ensaio sobre a cegueira, A Esmorga, Sexismunda e Así que pasen cinco anos son algunhas das obras dunha compañía que tamén participa na organización da Mostra Internacional de Teatro Universitario de Ourense, da Mostra de Teatro Infantil e do Festival Internacional de Teatro de Ourense.
Director e pianista compostelán, Maximino Zumalave formouse musicalmente en Santiago de Compostela, Madrid, Viena e Stuttgart. É fundador e director do Coro Universitario de Santiago e do Collegium Compostellanum, principal director convidado da Orquestra Sinfónica de Galicia entre 1992 e 1995, e director asociado da Real Filharmonía de Galicia, da que foi fundador; así como director asociado da Escola de Altos Estudos Musicais e profesor de Sinfonismo nos cursos universitarios internacionais Música en Compostela. Membro da Real Academia Galega de Belas Artes e do Consello da Cultura Galega, foi distinguido en 2008 coa Medalla Castelao.
A cooperativa Numax, primeira sala de cinema galega integrada na Rede de Exhibición Europa Cinemas, enfoca a súa programación integramente á difusión dos filmes en versión orixinal. Ademais disto, impulsa un programa de subtitulación ao galego que permite, xunto coa difusión en sala, a súa divulgación en múltiples formatos. A través do selo Numax Distribución favorece por primeira vez desde Galicia a estrea no resto de España de filmes de autor contemporáneos, en versión orxinal con subtítulos en galego ou castelán. Este proxecto cultural incorpora unha vertente de formación escolar, unha libraría e un laboratorio de gráfica e vídeo responsable do acabado de filmes que circulan en festivais internacionais, catálogos de exposicións etc.
A Irmandade Xurídica Galega é a continuadora dunha tradición de xuristas impulsores do uso da lingua galega na actividade xudicial, como Sebastián Martínez Risco, Ramón Carballal Pernas, Valentín Paz Andrade e Lois Peña Novo. O traballo dos profesionais do dereito que conforman a entidade contribúe de xeito destacado a acadar un maior uso da lingua propia de Galicia no exercicio da Xustiza.
O Museo de Pontevedra é unha institución pública dedicada a conservar, exhibir, investigar e difundir pezas de singular valor patrimonial. Cunha destacada programación expositiva, o museo desenvolve un labor de investigación propio centrado principalmente nos seus fondos, entre os que se inclúen algúns de especial relevancia como os de Castelao e de interese artístico como esculturas de profetas procedentes da fachada exterior da catedral de Santiago, a colección de olaría tradicional ou a colección Sodesco composta por 313 pinturas de autores galegos e foráneos de entre os séculos XV e XX, entre as que se inclúen obras de Berruguete, Sorolla, Van Der Hamen, Rusiñol ou Julia Minguillón.
Elena Zernova dirixe o Centro de Estudos Galegos da Universidade de San Petersburgo. Creado en 1993, un dos centros de referencia no ámbito internacional na tradución ao galego, onde é responsable do ensino de lingua e cultura galegas. Desde 2005 ocupa tamén o cargo de vicepresidenta da Asociación Internacional de Estudos Galegos, e é profesora visitante e colaboradora en universidades de diversos países. Dirixe a Antoloxía da Literatura Galega (colección bilingüe ruso e galego), da que xa se levan publicado 21 tomos que recollen desde poesía medieval ata poetas e narradores clásicos; e traduciu obra de autores galegos vivos, como Alfredo Conde, Manuel Rivas, ou Xurxo Borrazás, así como de figuras da literatura hispanoamericana.
Os Premios da Cultura Galega recoñecen o labor creativo que entidades e persoas están a desenvolver en Galicia no ámbito cultural. En edicións anteriores recibiron estes galardóns, entre outros, Fina Casalderrey, Xosé Neira Vilas, Luz Pozo Garza, o Festival de Ortigueira, Miguelanxo Padro, María Bouzas, o Real Coro Toxos e Froles, Ignacio Vilar, a Federación Galega pola Cultura Marítima e Fluvial-Culturmar e a Galería Trinta.
Fotografía: Gabinete de Comunicación de la Xunta de Galicia
Galicia reforza por terceiro curso consecutivo o seu liderado na taxa de escolaridade de 0 a 3 anos e achégase ao 65 %, máis de 15 puntos por riba da media de España, segundo os últimos datos oficiais que vén de publicar hoxe o Ministerio de Educación, Formación Profesional e Deportes. Deste xeito, Galicia segue sendo a comunidade autónoma onde máis familias poden acudir a unha escola infantil totalmente gratuíta. As cifras oficiais revelan que Galicia rexistrou no curso 2024-2025 unha taxa do 64,3 % de escolarización, máis de catro puntos por riba do 60,6 % acadado no período anterior. Esta porcentaxe mantén á comunidade ao nivel dos países con maiores índices de benestar en Europa, como Suecia ou Dinamarca.
No marco do Plan de Actuacións da Xunta de Galicia fronte aos posibles efectos das altas temperaturas sobre a saúde, vénse de activar o nivel 1 de alerta a diversas áreas da comunidade autónoma por episodio de calor. Meteogalicia informa que a partir da xornada do venres 27, as altas presións volverán localizarse ao norte da península Ibérica, achegando unha masa de aire moi cálida de orixe norteafricana. Isto fará que as temperaturas experimenten significativos ascensos, tanto nos valores mínimos como nos máximos. Este ascenso de temperaturas comezará a notarse desde ese mesmo día, cando en moitos puntos de Galicia se superarán os 30ºC, e mesmo os 35ºC, en puntos do interior.
