sábado, 24 de mayo de 2025
O acto estivo presidido polo reitor, Senén Barro, que estivo acompañado do director xeral de Promoción CientÃfica e Tecnolóxica do Sistema Universitario de Galicia, Rogelio Conde-Pumpido; da presidenta do Comité Español de Matemáticas (CEMAT), Olga Gil Medrano; do decano da Facultade, Juan Viaño; e da que fora profesora na primeira promoción e primeira doutora na Facultade, Antonia FerrÃn Moreiras, que interveu en calidade de madriña nunha honra que compartiu co premio Abel 2005 Peter Lax, que non puido asistir á cerimonia.
Foron máis de douscentos os asistentes, ademais do alcalde da cidade e numerosas personalidades, entre licenciados, profesores, estudantes e persoal de administración e servizos, todos protagonistas dos 50 anos de historia das Matemáticas na Universidade compostelá. Entre eles, o reitor da Universidade da Coruña, José Mª Barja; o presidente do Principado de Asturias, Vicente Ãlvarez Areces; e o conselleiro de Medio Rural, Alfredo Suárez Canal.
O acto comezou coas palabras de benvida do profesor Luis Hervella, un dos coordinadores da conmemoración xunto co decano e a profesora Elena Vázquez. Logo, en representación dos presentes interviñeron tres licenciados en Matemáticas actualmente en distintos sectores profesionais. O mozo Pablo Fernández Ascariz, controlador aéreo de AENA, fixo un relato ameno dos anos universitarios á vez que reivindicou o papel desta carreira na sociedade, que prepara a matemáticos, “imprescindibles no mercado laboral non polo que saben senón polo que poden facer”.
Pola súa banda, a coordinadora do proxecto de estÃmulo do talento matemático ESTALMAT-Galicia, Mercedes Feijoo DÃaz, falou do orgullo que supón ser hoxe docente desta disciplina no ensino medio. Por último, o presidente do grupo EDISA, Alfonso AmorÃn Gómez, divertiu aos asistentes cunhas verbas nas que reivindicaba a rigorosidade dos matemáticos “en todos os eidos da vida nun tempo, o de hoxe, que non se caracteriza precisamente por iso”.
Na sesión entregóuselle un diploma conmemorativo a 50 licenciados que representaban ás distintas promocións saÃdas da Facultade. Estes matemáticos elixÃronse entre os inscritos tratando de facer visibles os distintos sectores profesionais nos que os matemáticos exercen o seu labor. AsÃ, atopábanse profesores do ensino medio e secundario, docentes e investigadores universitarios, empresarios de distintas ramas, traballadores en empresas de finanzas, consultorÃa, programación, cargos universitarios e polÃticos de relevancia.
Continuou o acto coas verbas do decano da Facultade “nun dÃa grande para a nosa Facultade”. No seu discurso fixo un percorrido pola historia da Licenciatura para rematar dicindo que “as Matemáticas en Galicia están, 50 anos despois, ante unha magnÃfica oportunidade para ensanchar os seus logros ata lÃmites que os nosos antepasados nunca puideron soñar”. Unha afirmación, a de Viaño, que corroborou Olga Gil, para quen “a matemática española é impensable sen a galega”. Destacou a presidenta do CEMAT o traballo colectivo e esforzo continuado do centro compostelán “que foi o primeiro en saber que habÃa que formarse máis e mellor e enviou aos seus estudantes e titulados aos mellores centros de investigación do estranxeiro”.
Xa rematando, tanto Rogelio Conde-Pumpido como o reitor Senén Barro coincidiron en subliñar o importante e ilusionante momento que se lle abre á Facultade e o rigor e seriedade con que está a afrontar os retos que veñen neste tempo de cambios.
As orixes da Facultade
As actividades da Sección de Matemáticas comezaron en Mazarelos, no antigo edificio da Facultade de XeografÃa e Historia no curso 1957-58. Os primeiros profesores da disciplina foron o catedrático extraordinario de AstronomÃa, Ramón M. Aller, o profesor adxunto encargado de cátedra, Enrique Vidal Abascal, e a axudante de clases prácticas, Antonia FerrÃn Moreiras. Entre outros docentes que se incorporaron á Sección ata a súa definitiva implantación no curso 62-63, cabe destacar a Eduardo GarcÃa-Rodeja Fernández.
A celebración do 50 aniversario da sección coincide co 30 aniversario da creación da Facultade no curso 1977-78, ao dividirse a de Ciencias nas Facultades de QuÃmica, BioloxÃa e Matemáticas, e cos 25 anos do traslado ao actual edificio no Campus Sur en 1983.
O primeiro decano foi o profesor Enrique Vidal Abascal ata súa xubilación en 1978. En anos posteriores sucedérono Eduardo GarcÃa-Rodeja Fernández (1978-1984), Xosé MarÃa Masa Vázquez (1984-1989), José Luis Freire Nistal (1989-1990), Celso RodrÃguez Fernández (1990-1994), Enrique MacÃas Virgós (1994-2001) e Juan Manuel Viaño Rey (2001- ). Actualmente, son 90 os profesores e investigadores do centro repartidos en cinco Departamentos. A súa biblioteca, con 27.000 volumes, 300 revistas e acceso electrónico a máis de 500, está considerada como unha das mellores de España.
Nestes 50 anos, son mais de 2.500 os licenciados saÃdos das aulas da Facultade compostelá e un total de 210 doutores, dos que son mulleres exactamente un terzo. Muller tamén é a autora da primeira tese lida na sección no ano 1963, Antonia FerrÃn, dirixida por Ramón Aller. Ademais, neste tempo outorgáronse dous doutoramentos honoris causa propostos polo centro, en 1989 o matemático francés J.L. Lions, considerado o pai da matemática aplicada e en 2008 o probabilista alemán W. Stute.
Alto grao de inserción laboral
Se ben a docencia nos niveis de secundaria foi a saÃda, case exclusiva, dos licenciados en Matemáticas da USC ata principios dos noventa, nos últimos cinco anos este campo só absorbe o 45% dos graduados galegos, en tanto que o resto fano nos ámbitos da empresa e laboratorios de I+D.
Neste mesmo senso, os estudos de inserción laboral realizados nos últimos anos pola Facultade, pola Axencia Galega de Calidade do SUG e pola Real Sociedade Matemática Española proporcionan resultados concluÃntes, a incorporación dos titulados en matemáticas ao mercado laboral é un proceso moi rápido, xa que despois de dous anos o Ãndice de desemprego é só do 5%. Ademais, o 52% obtén un emprego estable en menos de seis meses e en dous anos a porcentaxe alcanza o 80,9%.
Pioneira na adaptación ao EEES
A Facultade de Matemáticas da USC é pioneira na adaptación dos seus estudos ao Espazo Europeo de Educación Superior, pois será unha das tres Facultades españolas que o vindeiro curso 2008-09 comezarán a impartir o novo tÃtulo de Grao en Matemáticas, de catro anos. Neste momento no centro impártense tres programas de doutoramento, con dous tÃtulos oficiais de máster de perfil profesional-investigador (EnxeñarÃa Matemática e Técnicas EstatÃsticas). Un terceiro Máster en Matemáticas Avanzadas, de carácter investigador, deberá implantarse no curso 2009-10.
Sede do Instituto Español de Matemáticas
Coincidindo con esta conmemoración, Galicia foi elixida como unha das catro sedes do Instituto Español de Matemáticas (IEMath) creado polo Ministerio de Educación e Ciencia como unha dás accións estratéxicas do Plan Nacional de Matemáticas. Foi feita en competencia con outras ofertas de distintas comunidades autónomas en base a unha proposta avalada economicamente pola Dirección Xeral de I+D+i, co apoio de máis de 70 institucións de investigación de toda Galicia e unha proposta cientÃfica dun equipo promotor de dez matemáticos das tres universidades de Galicia.
Tivo lugar a V edición do Foro de Directores de Informática, que reuniu aos responsables de dixitalización das 17 Comunidades Autónomas, onde se debateu o papel das administracións públicas para garantir que a intelixencia artificial beneficie a toda a poboación, con independencia das condicións sociais ou económicas. Os responsables autonómicos compartiron experiencias e analizaron os retos para a aplicación de tecnoloxÃas como a ciberseguridade ou a intelixencia artificial. Houbo, asà mesmo, unha sesión de traballo para analizar o futuro dos fondos europeos para avanzar na modernización tecnolóxica das rexións.
Desde o Xacobeo 21-22, máis de 2,5 millóns de persoas participaron nas actividades impulsadas baixo esta marca, que se consolidou como un motor económico e social. Este ano, os Concertos do Xacobeo acollerán case 100 eventos en máis de 50 localidades de toda Galicia, reunindo a 700 artistas de primeira liña, tanto internacionais como nacionais e galegos. A programación combinará grandes nomes da escena musical global, como Kings of Leon, Lenny Kravitz ou Alanis Morisette, con recoñecidos artistas galegos como Tanxugueiras, Guadi Galego ou Xoel López. A diversidade da programación, tanto en estilos como en formatos, permitirá atraer a públicos variados e reforzar a imaxe de Galicia como destino cultural dinámico, onde tradición e modernidade conviven nos escenarios.
