A ConsellarÃa de Cultura e Deporte solicitou formalmente o amparo da Xustiza para que persoal técnico da ConsellarÃa poida acceder ao pazo de Meirás e levar a cabo unha inspección do interior do edificio. Foi o letrado da Xunta de Galicia o que depositou esta mañá en representación da ConsellarÃa a petición no rexistro dos xulgados do Contencioso-Administrativo da Coruña. Coa presentación desta solicitude, Cultura quere facer valer o seu dereito de inspección ante a obstrución dos propietarios á entrada dos técnicos.
A ConsellarÃa de Cultura solicÃtalle ao xulgado que “determine o lugar, dÃa e hora para que se proceda á entrada polos técnicos da Dirección Xeral do Patrimonio ou inste á ConsellarÃa que poña en coñecemento do Xulgado a data de entrada”. É dicir, que fixe o Xulgado a data ou ben llo permita facer á propia ConsellarÃa.
Cultura basea a súa solicitude en dous argumentos: o pazo forma parte do Patrimonio Cultural Galego e a inspección é necesaria para avaliar a súa declaración como Ben de Interese Cultural. En ambos os dous casos, a lexislación estipula que a Dirección Xeral de Patrimonio Cultural ten o dereito de acceder aos bens.
Dereito a inspeccionar os bens inventariados
O pazo de Meirás forma parte do Inventario Xeral do Patrimonio Cultural de Galiza. Neste sentido, aplÃcaselle o artigo 26.1 da Lei de Patrimonio de Galicia, tal e como recolle o escrito presentado hoxe nos xulgados: “Os propietarios, posuidores e demais titulares de dereitos reais sobre os bens integrantes do patrimonio cultural de Galicia facilitarán o acceso, con fins de inspección, á Administración competente. Igualmente, estarán obrigados a permitir o acceso dos investigadores, previa solicitude motivada, aos bens declarados ou catalogados”,
Dereito de acceso aos bens que poidan ser declarados BIC
En segundo lugar, a ConsellarÃa recorda que a entrada no pazo “é o único medio para avaliar tanto o estado de conservación e mantemento do pazo, como para investigar e estudar se o pazo reúne as condicións e caracterÃsticas axeitadas para a súa posible declaración como ben de interese cultural”.
Na solicitude cÃtase o decreto de 430/199 polo que se regula a tramitación da declaración de bens de interese cultural: “en calquera momento a ConsellarÃa de Cultura poderá efectuar a inspección directa do ben que se pretende declarar como ben de interese cultural e solicitar todo tipo de información e comprobación que sobre o mesmo estime conveniente”.
A ConsellarÃa enfatiza que se trata dunha inspección exclusivamente técnica e que se salvagardará o dereito á intimidade das persoas propietarias: a inspección “realizarase, como non pode ser doutro xeito, do xeito menos restritivo e gravoso posible, limitándose os técnicos da ConsellarÃa ao estritamente indispensable para a finalidade para a que se solicita a autorización”.
Carmen Polo manifestou nun principio a súa intención de permitir a inspección
Finalmente, xunto aos dous argumentos legais, a ConsellarÃa recorda que a mesma propietaria do pazo, Carmen Polo Franco, respondeu nun primeiro momento de forma positiva á solicitude de inspección do pazo. Nun escrito dirixido á Dirección Xeral de Patrimonio Cultural con data de 19 de xaneiro, afirma “terei moito gusto en facilitar o acceso ao mesmo a esa Dirección Xeral aos efectos de comprobar o seu estado de conservación, que procurei que fose o correcto”.
Porén, os intentos levados a cabo pola ConsellarÃa para fixar unha data e poder realizar asà a inspección resultaron infrutuosos por mor da falta de resposta da propietaria. Sendo asà as cousas, o departamento que dirixe Ãnxela Bugallo decidiu utilizar as súas competencias para fixar por si mesmo a data: o 30 de agosto. Esta decisión comunicóuselle nun burofax enviado aos propietarios cunha semana de antelación. O equipo de inspección estaba integrado por unha arquitecta, un arqueólogo e unha historiadora da arte.
Apertura de expediente sancionador con até 60.000 euros de multa
Contodo, o xoves dÃa 30 de agosto, un avogado que se identificou como voceiro da propietaria comunicoulles aos membros do equipo que non podÃan acceder ao recinto. Ante esta obstrución, a ConsellarÃa iniciou a apertura dun expediente sancionador que pode ter como consecuencia unha sanción de até 60.000 euros e deciciu facer valer os seus dereitos mediante a vÃa xudicial, unha intención que se materializou hoxe mesmo.
O labor dos técnicos
A ConsellarÃa pretende levar a cabo unha recollida de información sobre a arquitectura interior do edificio, os bens susceptibles de seren considerados patrimonio cultural e o estado de conservación de todo o conxunto. O traballo de inspección incluirá tamén unha reportaxe fotográfica.
Estes datos deberán ser analizados polo persoal técnico da Dirección Xeral de Patrimonio Cultural e engadirse á restante documentación que nos últimos meses a Dirección Xeral recabou tocante á historia e ao valor do pazo.
Unha vez que se analice toda a documentación, a Dirección Xeral avaliará se o Pazo de Meirás reúne as condicións suficientes para ser declarado Ben de Interese Cultural (BIC). En caso positivo, presentarÃase un proxecto de declaración que incluirÃa, ademais dunha exposición dos motivos, o nivel de protección do pazo e do seu contorno.