martes, 23 de diciembre de 2025
Celébrase o DÃa Internacional das Poboacións IndÃxenas, establecido pola Organización de Nacións Unidas coa finalidade de que a comunidade internacional contribúa a garantir o benestar económico, social cultural e o desenvolvemento sostible destes colectivos.
Mediante esta celebración, fixada o 23 de decembro de 1994 pola Asemblea Xeral da ONU, preténdese dar maior relevo ás cuestións relativas ás sociedades indÃxenas e contribuÃr a xerar oportunidades para que os gobernos, organizacións non gobernamentais e outros grupos de interese difundan e lembren a importancia dos pobos indÃxenas e as súas respectivas culturas.
A Xunta de Galicia asume este compromiso e, dentro das súas actuacións a prol do desenvolvemento integral humano, está a colaborar na actualidade nun total de 11 proxectos centrados nas poboacións indÃxenas en América e Ãfrica, asà como en actividades de difusión e sensibilización da situación na que están a vivir estes colectivos en todo o mundo. A Dirección Xeral de Cooperación Exterior destinou en 2005 preto de 567.000 euros para a actuación en materia de alfabetización, mellora das condicións de produción, organización comunitaria, sanidade e salubridade alimentaria de poboacións indÃxenas en sete paÃses.
Deste xeito, na actualidade se están a desenvolver 4 proxectos a prol do desenvolvemento das poboacións indÃxenas en Bolivia, un en México, un en Ecuador, un en Marrocos, un en Namibia e dúas actuacións de formación e sensibilización en Galicia.
4 proxectos en Bolivia
En Bolivia, o Goberno galego está a participar nun proxecto de alfabetización e formación da poboación feminina rural na Comunidade de Yamparaez. En colaboración co Seminario Galego de Educación para a Paz, a Xunta de Galicia está a financiar a ampliación da residencia educativa para acadar unha maior capacitación de mozas de entre 10 e 19 anos.
A cooperación galega tamén está a contribuÃr á mellora das condicións de produción nas comunidades indÃxenas do cordón leiteiro da provincia de Murillo mediante a construción de cortes, inmunización de animais, cursos de hixiene e muxido, semente de forraxes e cursos de formación sobre sanidade animal e produción de derivados lácteos. Esta actuación está a beneficiar a preto dun centenar de produtores lácteos e ás súas familias.
Asà mesmo, a Administración autonómica participa no financiamento dunha actuación de desenvolvemento da xestión aimara no ámbito económico, produtivo e organizativo do municipio de Quime, no Departamento da Paz, e na formación para o fortalecemento da xestión municipal de Chulumani e Irupana, na provincia de Sub-Yungas.
México, Guatemala e Ecuador
No estado mexicano de Oaxaca a Dirección Xeral de Cooperación Exterior está a apoiar a construción dunha casa para estudantes indÃxenas co obxectivo de achegar alternativas para que os mozos indÃxenas continúen os seus estudos e tentar frear o fenómeno migratorio nas xeracións mozas da comunidade. O programa prevé a creación dun espazo integral de aloxamento, docencia e produción baseado na autoxestión na rexión de Tlaxiaco. Como actuacións complementarias, fomentarase a vinculación dos rapaces coas realidades das súas comunidades incluÃndo na súa formación o recoñecemento e o respecto polo medio ambiente e a inclusión da muller na vida pública.
Outra das actuacións que o Goberno galego promove para mellorar o desenvolvemento integral das poboación indÃxenas beneficia a 300 nenos e mozos guatemaltecos a través dun programa de dotación de bibliotecas para escolas rurais do departamento de San Marcos.
Paralelamente, a Xunta colabora con Manos Unidas e o Instituto de EcoloxÃa e Desenvolvemento das Comunidades Andinas en Ecuador para mellorar os niveis de seguridade alimentaria e produción agrÃcola das familias campesiñas indÃxenas de oito comunidades do cantón Cayambena. Froito deste traballo conxunto construÃronse dous sistemas de rego por aspersión, recuperación do chan e produción agrÃcola para axudar a mellorar a calidade de vida de 617 familias desta rexión.
Marrocos e Namibia
Na zona do pequeno Atlas, en Marrocos, Galicia está a facilitar a construción dunha escola obradoiro de artesanÃa que ten como finalidade mellorar a situación socioeconómica da tribo idaousemlal. Preténdese incrementar o nivel educativo e formativo da poboación, acadar a diminución das diferenzas de xénero e evitar o despoboamento da zona debido á emigración. Preto de 12.000 persoas benefÃcianse desta iniciativa posta en marcha coa colaboración do sindicato Comisións Obreiras-Galicia.
En Namibia, desenvolveuse un programa de apoio á comunidade Aonin a través da formación e o ecoturismo en Walvis Bay. Esta iniciativa orientouse a unir a conservación de zonas naturais co desenvolvemento, dotando de capacidades reais á poboación para administrar os seus recursos naturais e promover a creación de actividades empresariais turÃsticas na zona mediante a formación profesional dos seus individuos.
Os Aonin, cuxo nome en afrikaans é Topnaar constitúen unha comunidade de preto de 3.000 persoas en Namibia. Na actualidade, a meirande parte deles sobreviven ao sur de Walvis Bay no deserto, totalmente dependentes da actividade da cidade e baixo risco de perder a súa cultura. A formación profesional que se lles está a achegar é unha simbiose dos seus coñecementos ancestrais e aqueles que lles permitan relacionarse e abrirse á comunidade internacional para mostrar o deserto Namib. É importante destacar que os Topnaar son o único grupo étnico autorizado polo goberno Namibio para transitar e transportar persoas por un espazo de enorme valor ecolóxico e hoxe en dÃa apenas sen explotar como recurso turÃstico.
Entre os cursos que se están a desenvolver figuran os de xestores turÃsticos, guÃa turÃstico, elaboración de produtos artesanais, deseño de rotas turÃsticas, posta en funcionamento de actividades de ecoturismo, impresión de folletos e carteis da zona, elaboración dunha páxina web sobre a cultura Aonin e as súas actividades, asà como as relativas a construción e mantemento das instalacións de xestión.
Galicia
As actuacións a prol do desenvolvemento teñen un piar fundamental nas accións de formación e sensibilización da cidadanÃa galega. Precisamente esta tarefa, considerada prioritaria pola Administración autonómica, pretende chegar este ano, a través de dous programas, a realidade das poboacións indÃxenas á sociedade en xeral para acadar unha concienciación. Nomeadamente, dirixiranse ao alumnado e profesorado da educación primaria e secundaria.
Con este obxectivo, convocouse un concurso de curtametraxes e promoveuse a recompilación de contos e informacións para a organización de máis de 35 sesións de contacontos e unha exposición de fotografÃas para dar a coñecer a situación na que viven as poboacións indÃxenas e afianzar valores de cooperación, tolerancia e respecto á diversidade entre os cidadáns galegos.
A conselleira do Medio Rural, acompañada polo director xeral da PAC e do Control da Cadea Alimentaria, Juan José Cerviño, presidiu este mediodÃa a constitución do Observatorio do sector lácteo de Galicia, órgano colexiado de seguimento, asesoramento, consulta e análise deste eido produtivo. Esta reunión ten lugar trala entrada en vigor do decreto que actualizou a regulación deste órgano e que, entre outros obxectivos, persegue facer un seguimento continuado do sector e mellorar o seu funcionamento. O Observatorio vén funcionando dende a súa creación no ano 2007
En concreto, o programa do Calendario do Libro e da Lectura inaugurará as súas 35 efemérides para o longo de todo o ano o 11 de xaneiro, co DÃa do usuario/a da Biblioteca e terá como unha das súas datas significativas desde mes, o DÃa da Ilustración, que se celebra o 30 e está dedicado ao humorista gráfico Siro López. Complétanse as datas significativas coa celebración, o 1 de abril, do DÃa das artes galegas, que se centra neste 2026 nun dos nosos fotógrafos máis vangardistas e internacionais, o ourensán José Suárez. En todo caso, este festexo estenderase todo o ano cunha ampla oferta de accións, do mesmo xeito que sucederá co DÃa das letras galegas (17 de maio) que nas bibliotecas xirará ao redor da escritora Begoña Caamaño.
