miércoles, 1 de octubre de 2025
Francisco Blanco usa a IA para mellorar o diagnóstico e tratamento das doenzas reumáticas
Francisco J. Blanco García (Cee, 1963) recibe a medalla Ángeles Alvariño González da sección de Bioloxía e Ciencias da Saúde da RAGC. É unha figura distinguida na Medicina española e referente internacional no campo da Reumatoloxía, catedrático de Reumatoloxía da Universidade da Coruña, xefe da Sección de Reumatoloxía Clínica e Traslacional no CHUAC. Lidera o Grupo de Investigación en Reumatoloxía, con máis de 10 millóns de euros captados nos últimos 5 anos. Está a impulsar a aplicación de tecnoloxías computacionais avanzadas relacionadas co Big Data e a IA para personalizar o diagnóstico e o tratamento das doenzas reumáticas, anticipándose á súa progresión e optimizando as posibles intervencións terapéuticas. É investigador principal de máis de 100 proxectos de investigación clínica en enfermidades reumáticas, coautor de 8 patentes e de máis de 1.000 publicacións científicas, membro do comité directivo da Sociedade Mundial de Investigación en Osteoartrite, experto da Axencia Española de Medicamentos e experto na Área de Enfermidades Reumáticas na Axencia Europea de Medicamentos. En 2017 foi recoñecido como o mellor investigador mundial en osteoartrite, sendo o primeiro e único español e o quinto europeo en recibilo.
Para min é unha honra inmensa, un recoñecemento a unha traxectoria persoal e, sobre todo, ao traballo do meu grupo de investigación GIR-S, formado por un gran número de excelentes investigadores, compañeiros reumatólogos e pacientes que compartiron comigo esta aventura científica. Esta Medalla reforza o modelo de investigación construído en torno ao triángulo UDC-INIBIC-CHUAC, que xa demostrou ofrecer excelentes resultados na xeración de coñecemento e na súa aplicación clínica -manifesta o investigador-.
Laura Carballo traballa por mellorar as condicións dos traballadores do mar
A medalla Domingo García-Sabell Rivas, da sección de Ciencias Económicas e Sociais, recoñece a Laura Carballo Piñeiro (Marín, 1971), catedrática de Dereito Internacional Privado da Universidade de Vigo e decana da facultade de Relacións Internacionais. A súa principal liña de investigación artéllase en torno ao Dereito laboral marítimo internacional, da que é un referente. É catedrática de Dereito e Política Laboral Marítima na World Maritime University, creada pola Organización Marítima Internacional (OMI), con sede en Malmö, e da que foi directora do seu departamento de Dereito e Política Marítima. Participou nun consorcio internacional para prover á Dirección Xeral de Transportes da Comisión Europea dun estudo sobre os aspectos sociais dentro do transporte marítimo. Para a Federación Europea de Traballadores do Transporte realizou un proxecto sobre seguridade social e emprego marítimo. Dirixiu un programa destinado a promover o traballo decente a bordo de buques da mariña mercante. Participou nun estudo sobre os horarios de traballo no mar, que suscitou que varios países solicitaran á OMI que puxera en marcha as súas recomendacións. Ademais, a OMI contou cos seus coñecementos para prestar formación en transporte marítimo en Ghana e Chile. É asesora do Comité de Expertos na Aplicación dos Convenios e Recomendacións da Organización Internacional do Traballo e vai ser a primeira galega en impartir un curso na Academia de Dereito Internacional da Haia.
"Como investigadora galega síntome moi honrada. Reconforta que nestes intres de grande ameaza para a orde internacional e os dereitos das persoas sen importar a súa orixe, a RAGC apoie o papel fundamental do Dereito para acadar a paz, a seguridade e o benestar de nacións, a dignidade dos pobos, en definitiva, como diría García-Sabell -salienta-.
Juan Mª Pou, experto na aplicación do láser na industria, a saúde e a sostibilidade
Juan María Pou Saracho (A Guarda, 1963), catedrático de Física Aplicada da Universidade de Vigo, recibe a medalla Isidro Parga Pondal da sección de Ciencias Técnicas. Cofundador e investigador principal do grupo de Aplicacións Industriais dos Láseres da UVigo, é un referente internacional neste eido. As súas liñas de traballo céntranse nas aplicacións dos láseres na industria, a saúde e a sostibilidade; con preto de 8 millóns de euros acadados en proxectos e contratos e 34 patentes. Destacan os seus traballos de valorización dos produtos e residuos xerados nas cadeas de produción vencelladas ao mar, como o aproveitamento de espiñas e ósos de peixe para obter fosfatos de calcio; a mellora da eficiencia dos sistemas mecánicos empregados nas artes de pesca; a mellora de produtos e servizos nos sectores da automoción, construción naval, aeronáutico, téxtil e da pedra natural para obter unha industria intelixente e sostible; o desenvolvemento de novos produtos para as industrias farmacéutica e biotecnolóxica; obtención de próteses e implantes con propiedades mecánicas melloradas... Participa nun proxecto europeo centrado no uso da tecnoloxía láser para reciclar o vidro que non se recicla, como o empregado en produtos farmacéuticos ou en dispositivos electrónicos como teléfonos móbiles e pantallas de ordenador.
Este galardón é un recoñecemento a todas as persoas que desde os anos 1980 se dedicaron e seguen a dedicarse a investigar sobre as aplicacións do láser en Galicia e, en particular, ao noso grupo da Universidade de Vigo. Agradézolle aos meus compañeiros do CINTECX por crear un magnífico ambiente de traballo para desenvolver a nosa investigación -sinala-.
Nieves Rodríguez, experta no procesamento de grandes volumes de datos
A medalla Enrique Vidal Abascal, da sección de Matemáticas, Física e Ciencias da Computación, recaeu na catedrática de Ciencias da Computación da Universidade da Coruña Nieves Rodríguez Brisaboa (A Coruña, 1957). Conta cunha traxectoria investigadora de máis de 30 anos no eido dos algoritmos e estruturas de datos compactas para o procesamento de grandes volumes de datos -en 1996 creou o Laboratorio de Bases de Datos-, así como unha liña de investigación en Sistemas de Información Xeográfica. Neste campo dirixiu os traballos de creación do SIX da Deputación da Coruña, a Biblioteca Virtual Galega, a Viaxe Virtual por Galicia, a Hemeroteca Virtual da RAG, a Enquisa de Infraestruturas e Equipamentos Locais -sistema utilizado por distintas Deputacións españolas para xestionar o seu extenso inventario de activos nos ámbitos do transporte, subministración de auga e electricidade, edificios públicos, servizos e elementos de urbanismo-, ou o sistema de administración electrónica para o IGVS, entre outros. En 2019 recibiu o Premio Nacional de Informática da SCIE-BBVA. Dirixiu 44 contratos con empresas nacionais e internacionais -Indra, Yahoo, Grupo Prisa
-, administracións e organizacións sociais e culturais cun orzamento de máis de 3,7 millóns de euros. En 2003 promoveu a creación da spin-off Enxenio, con máis de 40 traballadores e un volume de ingresos superior aos 2 millóns de euros.
Cada vez que se lle recoñece a unha muller a excelencia nun eido onde aínda poucas destacaron, contribúese a incrementar as vocacións femininas nese ámbito. Coa gran falta de mulleres nas disciplinas STEM en xeral e en Informática en particular, espero que esta medalla, que por primeira vez se lle concede a unha muller no campo das Matemáticas, Física e Informática, axude a abrir este camiño a máis mulleres no futuro -salienta-.
Mª Carmen Veiga recupera das augas residuais compostos de alto valor comercial como bioplásticos ou biocombustibles
Mª Carmen Veiga Barbazán (Brión, 1959), catedrática de Enxeñaría Química da Universidade da Coruña, recibe a medalla Antonio Casares Rodríguez da sección de Química e Xeoloxía. Investiga en biotecnoloxía ambiental, en particular no tratamento de augas residuais, a valorización de residuos sólidos e a depuración de efluentes gasosos mediante procesos biotecnolóxicos sostibles. Desenvolve procesos eficientes para eliminar contaminantes, que permitan obter un efluente final de mellor calidade, cun menor custo económico e menor consumo enerxético; e recupera compostos de alto valor comercial como bioplásticos ou biocombustibles. Así mesmo, busca a transferencia de tecnoloxías innovadoras ao sector industrial, así como a aplicación dos resultados científicos e o asesoramento técnico na optimización de plantas depuradoras de augas residuais urbanas e industriais. Ten rexistradas dúas patentes nacionais, unha sobre a produción de biopolímeros a partir de residuos da industria cervexeira e outra sobre a bioconversión de gases residuais en bioetanol. Forma parte da Worlds Top 2% Scientist List que publica a Universidade de Stanford e que recoñece aos científicos máis influentes do mundo.
Para min este premio supón o recoñecemento a unha traxectoria profesional dedicada ao desenvolvemento de procesos avanzados de biotecnoloxía ambiental. O meu traballo céntrase na valorización de contaminantes presentes en augas, gases e residuos mediante biorefinería. Estes procesos contribúen á economía circular e á protección do medio, ofrecendo solucións innovadoras para a xestión sostible dos recursos -sinala-.
A programación de outubro da Filmoteca de Galicia prestaralle unha especial atención á figura do cineasta Travis Wilkerson no marco da súa habitual colaboración co Festival Internacional de Cine da Coruña Intersección. O artista estadounidense visitará a cidade os días 3 e 4 de outubro para presentar dúas destas sesións dedicadas á súa obra. A cinemateca galega avanzará, ademais, no ciclo dedicado ao realizador francés Maurice Pialat, será unha das sedes do festival Animacción e mostrará a restauración dos arquivos da produtora coruñesa Espello Vídeo Cine correspondentes á década dos 80. Estas actividades centran a próxima carteleira mensual, que tamén celebrará o Día do Cine Español coa proxección o día 7 de El inquilino, de José Antonio Nieves Conde (versión restaurada).
Foi inaugurado no Centro Galego de Arte Contemporánea o segundo encontro do ecosistema de I+D+i en cuántica. Baixo o título 'Construíndo ecosistemas de impacto en cuántica', o foro reuniu un cento de expertos e entidades relacionadas con este eido a nivel nacional e internacional, co obxectivo de fortalecer as colaboracións e posicionar Galicia como unha comunidade de referencia nestas tecnoloxías. Esta xornada enmárcase no proxecto Quorum (Ecosistemas de innovación en cuántica), financiado por CDTI con fondos do Mecanismo de Recuperación e Resiliencia (MRR). Liderado por Gradiant e coa participación de Fujitsu, a Axencia Galega de Innovación, Cesga, Fidesol Itecam, QCentroid e Qilimanjaro, aspira a crear unha contorna colaborativa para fomentar a innovación no campo cuántico en España e posicionar ao país á vangarda.
