lunes, 28 de julio de 2025
O proxecto pretende crear unha infraestrutura europea aberta para o almacenamento e uso de contido patrimonial, agregando máis de 50.000 modelos 3D e integrando recursos en plataformas recoñecidas como Europeana e Zenodo. Deste xeito, a través de tecnoloxÃas avanzadas como a intelixencia artificial (IA) e a realidade aumentada (AR), crearase un ecosistema innovador que permita a agregación, visualización e uso destes recursos por investigadores, profesionais do patrimonio, estudantes e a sociedade en xeral.
Como explican Silvia GarcÃa Méndez e Francisco de Arriba Pérez, investigadores de atlanTTic responsables do proxecto na Uvigo, obxectivo é “ampliar de maneira significativa o número de contidos 3D de alta calidade sobre o patrimonio cultural europeo, promovendo a súa agregación desde diferentes provedores” e “establecendo un sistema de almacenamento estable e a longo prazo a nivel europeo, que facilite a preservación e reutilización destes recursos”.
O proxecto conta cunha financiación total de 1.94 millóns de €, do que 972.045,78 € será subvencionado pola Unión Europea.
Ferramentas innovadoras e contido accesible
3DBigDataSpace integra un conxunto de tecnoloxÃas avanzadas que permitirán crear solucións punteiras no ámbito do patrimonio dixital, entre as cales destacan o deseño e modelado 3D e 4D, centrado na representación precisa de contidos patrimoniais e históricos; a realidade aumentada aplicada ao contexto cultural e turÃstico, especialmente no desenvolvemento dunha aplicación móbil para o Camiño de Santiago e o Camiño a Roma, liderada pola UVigo; e aplicacións multiplataforma, garantindo un acceso amplo e universal.
A IA constitúe unha peza central no desenvolvemento do proxecto ao facilitar tanto a xestión automatizada de contidos como a creación de experiencias personalizadas e accesibles para os usuarios. Estas tecnoloxÃas non só optimizarán a eficiencia operativa do proxecto, senón que tamén mellorarán a calidade da experiencia cultural, facendo que o acceso ao patrimonio dixital sexa máis inclusivo, contextualizado e enriquecedor para un público amplo e diverso.
Aplicación móbil para o Camiño de Santiago
Un dos fitos destacados do proxecto consistirá no desenvolvemento dunha experiencia de realidade aumentada enriquecida para o Camiño de Santiago e o Camiño a Roma, mediante unha aplicación multiplataforma que se levará a cabo desde atlanTTic. “Esta ferramenta permitirá que os peregrinos accedan a contido enriquecido mentres realizan a ruta, mellorando a súa experiencia cultural e inmersiva”, detallan os investigadores lÃderes na UVigo.
A principal finalidade do equipo investigador será deseñar e implementar experiencias 3D e 4D baseadas na localización, co fin de guiar os peregrinos ao longo das diferentes rutas destes dous camiños. Esta solución permitirá incorporar elementos de realidade aumentada que contextualicen o patrimonio in situ; mellorar a experiencia dos usuarios mediante contido dixital adaptado ao seu percorrido, fomentar o uso de tecnoloxÃas inmersivas en contornos culturais, tanto urbanos como rurais.
Os investigadores sinalan que “estas ferramentas están pensadas para beneficiar a un amplo abano de usuarios, tanto cidadanÃa en xeral que poderá acceder a contido 3D e 4D das súas cidades, como peregrinos e turistas que poderán desfrutar de experiencias culturais inmersivas en rutas históricas, asà como institucións culturais que disporán de novos medios para presentar o seu patrimonio de forma innovadora e accesible, e mesmo administracións locais e empresas tecnolóxicas que poderán aplicar estas solucións en ámbitos urbanos e rurais”.
Parte do desenvolvemento destas aplicacións estará pensado para funcionar en contornas con baixa conectividade, garantindo asà o acceso aos contidos en zonas rurais, un aspecto clave para a democratización tecnolóxica e a inclusión territorial. A participación de atlanTTic contribuirá asà a un dos fitos máis visibles e aplicados do proxecto, cun enfoque directo na interacción entre tecnoloxÃa, territorio e cultura.
Proxecto con impacto internacional
No proxecto 3DBigDataSpace, que arrancou en febreiro e terá unha duración de 18 meses, está implicadas universidades, centros de investigación, museos e empresas tecnolóxicas de toda Europa, dende Alemaña ata PaÃses Baixos, Italia, Irlanda, Polonia, Bélxica e España, ademais da Conferencia de Reitores das Universidades do Suroeste Europeo (España). A UVigo participa a través do Grupo de TecnoloxÃas da Información (GTI) de atlanTTic, cun equipo con ampla experiencia en IA, aprendizaxe automática, procesamento da linguaxe natural e no deseño de aplicacións móbiles accesibles. “O proxecto representa unha oportunidade única para investigadores e institucións culturais, xa que facilitará o acceso a contido 3D/4D e textual de forma accesible e interactiva a través de tecnoloxÃas de realidade aumentada”, destacan Silvia GarcÃa e Francisco de Arriba.
Patrimonio dixital para a sociedade
O proxecto 3DBigDataSpace ten unha forte vocación educativa e de divulgación, e contempla a creación de recursos dixitais para museos, escolas e centros culturais, adaptados a diferentes niveis de aprendizaxe e accesibles a públicos diversos. Están previstas actividades como obradoiros, eventos de formación, casos de demostración xunto con 'toolkits' educativos e tecnolóxicos, que permitirán transformar as visitas tradicionais en experiencias participativas, colaborativas e inmersivas.
No caso concreto da aplicación deseñada por atlanTTic para os peregrinos do Camiño de Santiago e do Camiño a Roma, espérase que sexa unha ferramenta educativa clave, que permita aos usuarios vivir o percorrido como unha experiencia enriquecida de realidade aumentada, con contidos históricos, culturais e visuais adaptados ao seu contexto.
Segundo os investigadores de atlanTTic, “esta ferramenta permitirá implicar a asociacións locais, concellos e establecementos do rural no deseño e uso da ferramenta; potenciar o turismo cultural e rural, xerando un impacto positivo no tecido socioeconómico das rutas, e fortalecer os vÃnculos con novos socios europeos ligados ao patrimonio e ao turismo, abrindo novas oportunidades de colaboración internacional para a UVigo”.
O Comité Internacional de Expertos no Camiño reuniuse estes dÃas no Pazo de Amarante, en Santiago. Unha xuntanza na que abordaron diversos asuntos que lles van permitir avanzar na programación relativa ao Xacobeo 2027 e que contou coa presenza do director de Turismo de Galicia, Xosé Merelles. En concreto, a reunión serviu para debater sobre varias propostas de cara ao Ano Santo 2027, como a realización de varias exposicións ou o Congreso Internacional do Comité de Expertos que se prevé que se desenvolva nese ano. Tamén para o 2027, no mes de outubro, propúxose a participación do Comité nunha xornada en Núremberg sobre a peregrinación a Santiago.
A Xunta de Galicia adaptará o mapa escolar á evolución demográfica para o vindeiro curso escolar, o que implica que deixarán de funcionar sete unitarias por falta de alumnos, mentres que tres permanecerán abertas a pesares de teren unicamente cinco matriculados. Pola contra, para atender á crecente demanda de matrÃcula, construiranse tres novos centros e realizaranse obras de ampliación noutros 18 en concellos de toda Galicia. Asà pois, debido á matrÃcula insuficiente e sen previsión de incremento, este próximo curso non prestarán servizo educativo as escolas de Educación Infantil da Lagoa (Arteixo, 4 nenos), de Muros (3 nenos), Queiruga (Porto do Son, 1 neno) e Romariz (Soutomaior, 3 nenos) e os colexios de Seráns (Porto do Son, 3 nenos), de Castromil (Vimianzo, 3 nenos) e de Negueira de Muñiz (4 nenos).
