miércoles, 3 de diciembre de 2025
O artigo leva por tÃtulo 'Landscape and subsistence in NW Iberia during the Middle Palaeolithic (MIS 3): Faunal analysis of Cova Eirós (Triacastela, Galicia, Spain)', e fala dun medio considerablemente máis frÃo pero cun réxime de precipitacións similar ao actual.
A investigación está liderada por Hugo Bal GarcÃa, do Grupo de Estudos para a Prehistoria do Noroeste – ArqueoloxÃa, Antigüidade e Territorio (GEPN-AAT) da Universidade de Santiago de Compostela e do Centro de Investigación Interuniversitario das Paisaxes Atlánticas Culturais (CISPAC), e por Iván Rey RodrÃguez, do Centro de Investigación Mariña da Universidade de Vigo. Traballan tamén nela o investigador principal do proxecto, Ramón Fábregas Valcarce (USC, CISPAC), Arturo de Lombera Hermida (UNIOVI, CISPAC), Mikel DÃaz RodrÃguez (UVIGO, CISPAC), Carlos Fernández RodrÃguez (ULE) e Xosé Pedro RodrÃguez Ãlvarez (URV, IPHES-CERCA).
O traballo ofrece a análise de máis de 1,000 restos fáunicos recuperados no Nivel 3 do xacemento, o cal presenta unha antigüidade de en torno aos 41,000 anos. Nesta época os neandertais aÃnda ocupaban as Serras Orientais de Galicia, explotando unha ampla variedade de recursos entre os que o cervo era a súa principal presa, pero non a única, pois mesmo se detectou a explotación intencional de osos das cavernas. Este estudo serviu para comprobar que estes grupos neandertais tiñan unha gran mobilidade polo territorio, do que facÃan un uso extensivo e se aproveitaban do feito de que a cova se atope nun ecotono (a fronteira entre distintos ecosistemas), o que proporcionaba acceso a un maior número de recursos.
Ademais de abordar as estratexias de subsistencia neandertais, o principal feito a destacar deste artigo é que ofrece unha reconstrución aproximada das condicións climáticas ás que se enfrontaron estes cazadores-recolectores. A partir da información ecolóxica que achegan as máis de 30 especies identificadas na cova -varias delas extintas a dÃa de hoxe, coma o mamut laúdo- os investigadores puideron deducir unha temperatura media anual sensiblemente inferior á actual, cun descenso medio de -3 ºC; mentres que as precipitacións se mantiveron bastante elevadas, cunha diferencia de tan so 150 mm anuais menos que na actualidade.
Isto permitiu que se mantivera unha comunidade vexetal relativamente importante, cun medio dominado por bosques de baixa densidade intercalados con pradarÃas húmidas nun momento no que na maior parte da PenÃnsula Ibérica dominaban o frÃo e a aridez, o que convirte as Serras Orientais de Galicia nun auténtico refuxio climático que permitiu a supervivencia dos grupos neandertais ata momentos máis recentes que noutras zonas do norte peninsular.
A investigación enmárcase nos proxectos de investigación desenvolvidos no xacemento con financiamento do Ministerio de Ciencia do Gobierno de España e a ConsellerÃa de Cultura, Lingua e Xuventude.
A Cidade da Cultura convida ás familias a descubrir a programación do Nadal no Gaiás, que hoxe arrinca coa apertura da instalación Soños de Argonautas. Esta proposta da arquitecta Nuria Prieto converte o Hall de Tirantes do Museo nunha paisaxe, feita con materiais de reciclaxe, de esferas luminosas e corredores inchables, presidida pola súa xa tradicional árbore de madeira. Ao longo de máis dun mes, o Gaiás acollerá un feixe de actividades que inclúen espectáculos teatrais e musicais, obradoiros familiares, visitas guiadas, realidade virtual ou un escape room.
O Programa de Desenvolvemento Rural (PDR) de Galicia 2014-2022 acada un grao de execución do 94,9 %, dato superior á media tanto dos programas españois como europeos. AsÃ, a media nacional sitúase no 91,8 % e a europea no 93,7 %. O PDR de Galicia ten unha dotación de 1.606 millóns de euros de gasto público total, dos cales 1.224 millóns corresponden a fondos Feader. Tendo en conta as previsións dos organismos xestores competentes, agárdase que o volume de pagamentos materializados neste mesmo mes de decembro supere o 99 % para o conxunto do programa, segundo subliñou Atán, quen mañá participará tamén na sesión de peche destas xornadas de traballo xunto co director xeral da PAC e do Control da Cadea Alimentaria, Juan José Cerviño.
