martes, 1 de julio de 2025
O Centro de Estudos Cooperativos (CECOOP) da USC que dirixe a profesora Maite Cancelo culminou xa os traballos de GALESTAT, o portal estatÃstico da EconomÃa Social que achegará os datos máis actualizados sobre o sector en Galicia. Os detalles desta ferramenta dixital presentáronse este mércores no acto central da VI Semana Universitaria da EconomÃa Social no que ademais de Cancelo participaron a vicerreitora de Estudantes e Cultura da USC, Pilar Murias; a directora xeral de Traballo Autónomo e EconomÃa Social da Xunta de Galicia, Marta Mariño, e a vicedecana da Facultade anfitrioa, Romina GarcÃa.
GALESTAT responde a unha das demandas do Plan de Acción Europeo da EconomÃa Social, que establece como un dos seus obxectivos aumentar a súa visibilidade mediante a recompilación de datos e estatÃsticas adecuados. Trátase de ofrecer a información estatÃstica máis relevante dos diferentes actores que integran a EconomÃa Social galega e que complementa a análise que o CECOOP realiza anualmente.
O portal recolle datos do ano 2021 dos ingresos, empregos e número de entidades da EconomÃa Social galega de mercado e de non mercado asà como un glosario de termos económicos, publicacións e novas de interese. Para as sociedades cooperativas e as laborais compÃlanse ademais datos das estatÃsticas do Ministerio desde 1999, o que permitirá realizar traballos cunha visión temporal bastante ampla.
O consello cientÃfico do portal está formado polos docentes e persoal investigador das Universidades de Santiago e Vigo MarÃa Bastida, Maite Cancelo, Rosario DÃaz, Pilar Expósito, Alberto Vaquero, Emilia Vázquez Rozas e Miguel A. Vázquez TaÃn; pola presidenta de Espazocoop, Ana Olveira; por Marta Mariño e por José LuÃs Monzón, presidente de CIRIECSTAT.
Informe da EconomÃa Social en Galicia 2023
No mesmo acto tivo lugar tamén a presentación do Informe da EconomÃa Social en Galicia 2023 (que proximamente se poderá consultar no web do CECOOP), que recolle que ese ano en Galicia se crearon 138 cooperativas (a segunda cifra máis elevada da serie histórica) con 434 socios e socias promotores (o 44% mulleres); 56 sociedades laborais (o 24% das constituÃdas en todo o Estado, só por detrás da Comunidade de Madrid) e 7 novos centros especiais de emprego.
Como datos más relevantes do informe destacan as 1.379 sociedades cooperativas e 689 sociedades laborais inscritas no Rexistro da Comunidade Autónoma de Galicia, ás que hai que sumar 128 Centros Especiales de Emprego, 14 Empresas de Inserción Laboral, 4 mutuas e mutualidades, 63 confrarÃas de pescadores, 1.039 sociedades agrarias de transformación e 3.029 comunidades de montes veciñais en man común.
No que se refire ás novas cooperativas, 8 de cada 10 se localizan nas provincias atlánticas, o 80% baixo a figura de traballo asociado, e aumentan en todos os sectores, sendo maioritarias no de servizos, igual que no caso das sociedades laborais. Xa nos Centros Especiais de Emprego, dos 128 galegos 56 pertencen á EconomÃa Social, coa maiorÃa no sector servizos (45,3%) e actividade administrativa e servizos auxiliares. Con relación ás Empresas de Inserción, o peso continúa na provincia de A Coruña.
As 63 confrarÃas de pescadores que constan no informe supoñen o 31,8% das españolas. No estudo recóllese a evolución das afiliacións a estas entidades: 4.009 empresas e 6.767 persoas traballadoras. Por sector de actividade, en A Coruña teñen maior presenza no marisqueo desde embarcación, en Lugo no de pesca de altura e en Pontevedra no de marisqueo a pé.
Con respecto ás Comunidades e Mancomunidades de Montes Veciñais en Man Común, fórmula asociativa exclusiva de Galicia e recoñecida como entidades de EconomÃa Social, en 2023 habÃa 3.376 montes, cunha superficie de cerca de 660 mil hectáreas e un tamaño medio de 196. Estes montes organÃzanse a través das Comunidades de Montes veciñais en man común, que ascenderon a 3.029, con preto de 117 mil comuneiros e unha media de 39 por comunidade.
Neste informe participaron Ana Olveira, Dolores Ãlvarez, Manuel Botana, MarÃa Bastida, Maite Cancelo, Rosario DÃaz, Pilar Expósito, Loreto Fernández, José Antonio Montero, Ana Olveira, Alberto Vaquero, Emilia Vázquez Rozas, Miguel A. Vázquez TaÃn e Alicia Villalba. Tanto para o seu desenvolvemento como para o de GALESTAT o CECOOP conta co apoio da ConsellarÃa de Emprego, Comercio e Emigración da Xunta de Galicia.
Catro exemplos de éxito
Neste evento interveu ademais o presidente do Foro da EconomÃa Social Galega, Mino MartÃnez, que presentou catro entidades das principais familias da economÃa social galega que exporán brevemente o seu modelo empresarial como Carlos Carrión, da Sociedade Cooperativa VitivinÃcola Arousana (bodegas Paco&Lola); Xosé Lois Lamazares, de Lugar da Veiga SLL (galletas Mariñeiras); Rosa Gutiérrez, de Coregal, e VÃctor Manuel Blanco, de Primicias Raiña.
A primeira fase do piloto do proxecto Xenoma Galicia permitiu detectar, entre os máis de 1.000 participantes aos que se lle recolleu unha mostra de sangue, 14 novos casos de alto risco para as patoloxÃas investigadas de cancro de mama e ovario hereditario, sÃndrome de Lynch e hipercolesterolemia familiar. A ConsellerÃa de Sanidade presentou esta mañá ante o Consello da Xunta un informe de situación do piloto do proxecto Xenoma Galicia. Cun investimento de 20 millóns de euros, o Goberno galego márcase o obxectivo de recompilar o ADN de 400.000 persoas. Pola porcentaxe de poboación incluÃda, Xenoma Galicia é un dos proxectos de maior envergadura do mundo. Permitirá ofrecer tratamentos farmacolóxicos individualizados, predicir o risco de enfermidades antes de apareceren para poder anticiparse a elas e evitalas grazas ao estudo do xenoma e da historia clÃnica.
No marco do Plan de Actuacións fronte aos posibles efectos das altas temperaturas sobre a saúde, a Xunta de Galicia vén de rebaixar a alerta por altas temperaturas aos niveis 1 e 2. Deste xeito, a vaga de calor iniciada pasado venres, que na xornada de onte acadou o nivel 3 de alerta en diversas áreas de Galicia, agora queda establecida nos dous primeiros niveis de alerta. En concreto, as zonas que ficarán no nivel 2 son o noroeste de Ourense, o interior de Pontevedra, asà como o Centro e a Montaña da provincia de Lugo. Pola súa banda, defÃnese o nivel de alerta 1 por vaga e calor as zonas do interior de Coruña, o sur de Lugo, Miño de Ourense, montaña de Ourense, sur de Ourense, Valdeorras, litoral de Pontevedra e a zona Miño de Pontevedra.
