Na reunión presentáronse avances nas áreas de observación e monitorización do medio mariño, a acuicultura sostible e a transformación social e económica e nela participou persoal investigador da UVigo, principalmente do Centro de Investigación Mariña, CIM-UVigo.
A xornada foi inaugurada polo conselleiro do Mar, Alfonso Villares, e polo coordinador cientÃfico do PCCMMG e investigador do IIM-CSIC, J. Francisco Saborido Rey. Villares destacou e agradeceu o labor dos membros da comunidade cientÃfica que están facendo posibles os avances do Programa de Ciencias Mariñas de Galicia, ao que se referiu como “un modelo integrado de xestión do fluxo de coñecemento cientÃfico” neste ámbito, e “completamente adaptado ao contexto ambiental, sociocultural, económico e institucional de Galicia”. Saborido Rey, pola súa banda, destacou a importancia da colaboración entre ciencia, tecnoloxÃa e sociedade para afrontar os desafÃos marÃtimos de Galicia. Durante o evento, ademais de presentarse os resultados cientÃficos e tecnolóxicos do programa, estableceuse un diálogo sobre as necesidades e prioridades futuras do sector marÃtimo entre os participantes no programa e as partes interesadas (stakeholders).
Tres sesións temáticas para abordar os desafÃos do mar
A xornada organizouse en tres sesións que xiraron arredor dos principais retos cientÃficos e tecnolóxicos do medio mariño, desde a observación e a monitorización ata a acuicultura sostible e a resiliencia dos ecosistemas costeiros. Entre os poñentes, a Universidade de Vigo estivo representada por Ricardo Beiras, do grupo Ecotox do CIM-UVigo; Higinio González, do grupo AeroLab; Jesús MÃguez, do CIM-UVigo; José Luis Soengas, do grupo PhystoFish do CIM-UVigo; Diego Fernández, do grupo EphysLab do CIM-UVigo; Mariana Herrera e EstefanÃa Paredes, do grupo Ecocost do CIM-UVigo; e Haritz Ayarza, do Future Oceans Lab do CIM-UVigo. Ademais, entre os coordinadores cientÃficos do evento está Daniel Rey, director do CIM-UVigo.
Na primeira sesión abordáronse avances significativos en tecnoloxÃas de observación e monitorización mariña, incluÃndo novas plataformas bioxeoquÃmicas, sensores avanzados e o uso de intelixencia artificial para a análise ambiental. Tamén se presentaron ferramentas innovadoras, como drons para monitorización de macroalgas, un Laboratorio Virtual Mariño e simuladores de eventos extremos.
O segundo bloque explorou solucións tecnolóxicas e estratexias de innovación para garantir a sostibilidade e a resiliencia do sector pesqueiro, marisqueiro e acuÃcola. Presentáronse iniciativas como o uso de ferramentas xenómicas para mellorar as producións, a dixitalización das cadeas de valor no sector pesqueiro e sistemas de alerta para monitorizar riscos ambientais. A sesión concluÃu cun debate centrado nas prioridades futuras para asegurar a sustentabilidade económica do sector, poñendo de relevo a súa interdependencia coa conservación dos servizos ecosistémicos.
A sesión da tarde céntrase na xestión adaptativa e resiliente do medio mariño, destacando o papel do programa na creación de coñecemento para a toma de decisións informadas. Entre os temas que se abordan está a aplicación do Ocean Health Index como indicador de saúde ambiental, a análise do carbono azul para cuantificar o valor dos ecosistemas costeiros e o impacto do cambio climático na vulnerabilidade das actividades marÃtimas. Tamén se discuten as oportunidades ofrecidas pola nova lexislación para integrar estas investigacións nas polÃticas públicas e as novas estratexias para lograr unha transferencia de coñecemento transformadora dirixida a mellorar a capacidade do sistema e poder aproveitar os avances cientÃficos en beneficio conxunto da sociedade.
Colaboración entre entidades de investigación
O Programa de Ciencias Mariñas de Galicia conta cun orzamento de 10 millóns de euros e está financiado polo Ministerio de Ciencia e Innovación a través do Plan de Transformación Recuperación e Resiliencia con fondos Next Generation EU e o Fondo Europeo MarÃtimo da Pesca e da Acuicultura (FEMPA) a través da ConsellerÃa do Mar da Xunta de Galicia. O Programa forma parte do Plan Complementario de Ciencias Mariñas do Estado, no que ademais de Galicia interveñen as comunidades autónomas de Murcia, AndalucÃa, Comunidade Valenciana, Cantabria, Illas Baleares e Canarias.
A coordinación do programa corresponde ao Instituto de Investigacións Mariñas (IIM-CSIC), o Centro Tecnolóxico do Mar-Fundación Cetmar e o Centro de Investigación Mariña da Universidade de Vigo (CIM-UVigo). Ademais, son socios o Centro de Investigacións Mariñas (Cima), Instituto Galego de Formación AcuÃcola (Igafa), MeteoGalicia, o Instituto Español de OceanografÃa (IEO-CSIC), o Instituto Tecnolóxico para o Control do Medio Mariño de Galicia (Intecmar), o Centro de Supercomputación de Galicia (Cesga), a Universidade de Santiago de Compostela e a Universidade da Coruña.