mi茅rcoles, 30 de abril de 2025
Os traballos de exhumaci贸n deron comezo o 4 de novembro coa finalidade de confirmar a localizaci贸n da fosa, delimitar as s煤as dimensi贸ns e determinar o seu grao de alteraci贸n unha vez constatado o seu emprazamento baixo os nichos constru铆dos derriba dela uns vintecinco anos despois dos asasinatos. No informe hist贸rico previo, os investigadores consideraban un m铆nimo de 51 v铆timas da violencia golpista que foron enterradas en distintas datas dende finais de agosto de 1936 e 1938. Todos eles homes, a gran maior铆a dunha idade entre 18 e 30 anos, eran mari帽eiros, oficiais e suboficiais de Mari帽a e foron executados tras ser sentenciados por un tribunal militar a pena de morte. De forma concreta, as execuci贸ns de finais de decembro de 1936, con mais de 30 asasinatos, constit煤en unha das maiores execuci贸ns colectivas das que se ten constancia en Galicia.
A grandes li帽as, o equipo de investigaci贸n d谩 por cumpridos os obxectivos iniciais. As铆, no sector 3, onde se concentra a gran maior铆a dos restos con sinais de violencia, atopados ata o momento, 聯aparecen inequivocamente, como m铆nimo, 4 individuos en posici贸n non funeraria, indicando con claridade que se trata dun enterramento clandestino聰. No sector 4 hai un individuo 聯que poder铆a ser algunha das v铆timas que buscamos, pero que non se pode determinar sen poder completar a escavaci贸n debido 谩s construci贸ns dos nichos聰, explican.
Tralos traballos no sector 2, apareceron 7 individuos en posici贸ns aparentemente funerarias, salvo un deles, no que parecen observarse sinais de violencia no cranio. 聯Poder铆a tratarse dun enterramento clandestino compartido con enterramentos funerarios convencionais, pero tam茅n poder铆an interpretarse como enterramentos convencionais todos eles聰, afirman os investigadores, que advirten a imposibilidade de avanzar m谩is sen exhumar a parte dos restos que queda debaixo dos nichos. 聯Polo momento avanzouse ata onde foi posible, tratando de manter unhas condici贸ns de seguridade 贸ptimas聰, aseguran.
Valoraci贸ns preliminares
Neste sentido, puideron constatar que se observan diferentes fases e din谩micas de enterramento e que, segundo os indicios atopados, todos se concentran debaixo dos nichos e a maior profundidade. 聯Todo isto permite traballar coa hip贸tese -afirman- de que os verdugos, conscientes da magnitude dos crimes que cometeron, foron tam茅n os responsables do intento de ocultar as s煤as pegadas聰. Por iso, avanzan, 聯estamos a identificar a interpretar as pautas de ocultaci贸n en este proceso de investigaci贸n聰.
En todo caso, os investigadores matizan que se debe ter en conta que toda esta informaci贸n son valoraci贸ns preliminares que precisan dun tratamento cr铆tico reflexivo posterior, cunha posta en com煤n de todo o equipo que adoptar谩 a s煤a forma definitiva nas memorias da intervenci贸n que se publicar谩n no apartado do Plan Cuadrienal de Memoria Democr谩tica da p谩xina web de Nomes e Voces e finalmente en publicaci贸ns cient铆ficas espec铆ficas.
Pr贸xima actuaci贸n, na fosa de Cabreira
A partir desde luns 18 o equipo trasladarase 谩 fosa de Cabreira (Salvaterra do Mi帽o) onde o informe hist贸rico previo, no que colaborou a Comisi贸n pola recuperaci贸n da Memoria Hist贸rica do Baixo Mi帽o, Condado e Louri帽a e outros investigadores locais, sinala a s煤a localizaci贸n no adro do cemiterio, na que estar铆an enterradas 5 persoas asasinadas o 18 de outubro de 1936.
Segundo manifesta o equipo, non hai informaci贸n clara de quen poder铆an ser esas persoas pero a hip贸tese coa que traballan 茅 que eran cinco veci帽os de Moa帽a, dados por desaparecidos en 1936. Tras ser conducidos nun cami贸n ata Curros, al铆 foron asasinados; posteriormente, os seus cad谩veres foron trasladados e enterrados no cemiterio de Cabreira, tal e como sinala o rexistro civil de defunci贸ns, no que constan como 聯desco帽ecidas聰. Actualmente, d煤as fillas/sobri帽as dos moa帽eses reclaman ao equipo a procura, recuperaci贸n, identificaci贸n e entrega dos restos.
O conselleiro do Mar, Alfonso Villares, defendeu unha reforma da Pol铆tica Pesqueira Com煤n (PPC) para que esta se adapte 谩s necesidades da cadea mar-industria galega. Esta reforma debe inclu铆r unha rexionalizaci贸n da normativa europea e, por tanto, ter en conta as propostas e participaci贸n proactiva das autoridades rexionais na futura toma de decisi贸ns que se leven a cabo en Bruxelas neste senso. As铆 o expuxo este martes na reuni贸n mantida ao m谩is alto nivel polo Comisario de Pesca e Oc茅anos, Costas Kadis, co ministro de Agricultura, Pesca e Alimentaci贸n, Luis Planas, os responsables das comunidades aut贸nomas do ramo, e as entidades representantes do sector pesqueiro, acu铆cola e das mulleres.
O presidente da Xunta, Alfonso Rueda, informou de que o Executivo auton贸mico aprobou hoxe 'solicitar formalmente un informe ao Consello Consultivo de Galicia' sobre 'as posibilidades legais' do traspaso das competencias para xestionar os permisos de traballo das persoas doutros pa铆ses. O obxectivo 茅 avaliar a posibilidade de asumir esta funci贸n en tres 谩reas concretas: as autorizaci贸ns iniciais para que unha persoa estranxeira poida traballar na comunidade, os permisos para traballos de tempada e os de larga estancia por motivos de estudos ou formaci贸n.
