sábado, 8 de noviembre de 2025
Tamén participaron a outra comisaria, a arquivera da real FilharmonÃa de Galicia Mª del Carmen Lorenzo VizcaÃno; o director xeral de Cultura, Anxo Lorenzo; e o presidente de Amigos da Ópera de Santiago, Xesús Couceiro.
A exposición artéllase a través de 18 paneis informativos ilustrados –organizados todos eles a modo de bastidores dun teatro- e 10 amplas vitrinas onde se recompila abondosa documentación, tanto de carácter persoal como profesional, de cada unha delas. Ademais, os contidos sonoros inzarán esta mostra, grazas ás gravacións realizadas entre 1920 e 1970 e conservadas até dÃa de hoxe.
Segundo explica Garbayo, a edificación e reforma dos teatros galegos, as visitas continuadas de compañÃas de ópera e zarzuela foráneas e a constante integración de músicos locais nestas formacións supuxeron “un grande impulso para a lÃrica en Galicia, asà como tamén para as voces femininas galegas no xénero. Unhas voces que, co transcorrer das décadas, gañaron sona e relevancia nos grandes teatros europeos, americanos e africanos”. Asegura Garbayo que “a presenza de cantantes galegas de nacemento ou de adopción se fixo frecuente para interpretar por todo o mundo os grandes roles femininos do repertorio lÃrico italiano, francés e alemán, ademais do repertorio español e galego no eido da zarzuela”.
A xeito de conclusión ou reflexión final, os organizadores deixan no aire unha cuestión, que logo da investigación “é case unha evidencia”: a partir do relato da exposición, podemos falar dos inicios dunha Escola LÃrica Galega?.
Arquivo sonoro
A mostra dedica unha especial atención ás gravacións conservadas da voz destas cantantes feitas entre as décadas de 1920 e 1970. A selección de audios recolle as voces de Mary Isaura, Ofelia Nieto, Ãngeles Ottein, Matilde Vázquez, Lola RodrÃguez Aragón, MarÃa Luisa Nache, Inés Rivadeneira, Josefina Cubeiro e Ãngeles GulÃn.
Dentro do discurso expositivo e do deseño da exposición, tamén gaña gran protagonismo o espazo dedicado ás irmás Ãngeles Ottein e Ofelia Nieto (Ãngeles modificou o seu nome, dándolle a volta ao apelido Nieto e sumándolle un ‘tÂ’ co obxectivo de se diferenciar de Ofelia a nivel artÃstico). Estas dúas irmás foron as principais sopranos españolas da primeira metade do século XX, ligadas pola súa orixe e afecto a Compostela. De feito, as dúas –malia nacer en Madrid– sempre se declararon galegas e convertéronse co paso de tempo en auténticas estrelas para as comunidades na diáspora. 'Cantantes lÃricas galegas dos séculos XIX e XX' tamén inclúe unha proposta de actividades didácticas e lúdicas en diversos formatos.
Ciclo de conferencias e concertos
Está programado ademais un ciclo de conferencias en paralelo á mostra, artellado por Amigos da Ópera, que serán impartidas na sede da Real Sociedad Económica de Amigos del PaÃs en Santiago e na Facultade de XeografÃa e Historia da USC por Emilio Casares (10 de outubro), Javier Garbayo (17 de outubro), Mª del Carmen Lorenzo (21 de outubro), Arturo Reverter (30 de outubro) e Andrea Vitalini (6 de novembro). Ademais, celebrarase un concerto adicado ás Novas voces galegas que terá lugar no Auditorio de Galicia en colaboración coa Real FilharmonÃa de Galicia no que tres figuras emerxentes do noso panorama lÃrico ofrecerán una coidada selección de pezas de ópera e zarzuela.
Proxecto colaborativo
A exposición é produto dunha estreita colaboración entre institucións, xa que está organizada pola USC xunto coa Axencia Estatal de Investigación, coa Asociación de Amigos de la Ópera de Santiago e cos grupos de investigación da USC organistrun (GI-2025) e Tecnoeduc (GI-1438). Ademais están implicadas institucións galegas, estatais e internacionais. A listaxe de colaboración inclúe a Xunta, o Consello da Cultura Galega, a Deputación da Coruña, o Concello de Santiago, a Academia Galega de Belas Artes, a Biblioteca Nacional de España, o Real Conservatorio Superior de Música de Madrid, a Filmoteca Española, a Fundación Juan March, o Museo Casa de la Troya, o Museu de les Arts Escèniques, a SGAE, o Teatro La Fenice de Venecia e o Teatro alla Scala de Milán.
O Museo das Peregrinacións e de Santiago celebrará esta fin de semana obradoiros, concertos e un espectáculo de danzas do mundo no para conmemorar o décimo aniversario da apertura, na compostelá Praza das PraterÃas, da súa sede expositiva, un programa diverso e aberto a todos os públicos, para recoller a mesma esencia e cerna do museo. A programación do sábado, dÃa 8, botará a andar ás 10,30 horas coa artesá Cristina Molares, quen desenvolverá un obradoiro de demostración de vidrarÃa artÃstica. Pola tarde, será a quenda de concertos musicais nas propias salas do museo para os que non será necesario inscribirse. A primeira das actuacións será a de Ãlex Salgueiro, ao clavicordio; á que lle seguirá Eloi Pérez cun repertorio de melodÃas celtas interpretadas con gaita irlandesa, e que rematará Juan Collado, un dos fundadores do grupo Odaiko Percussión, cun concerto de vibráfono.
O avance do último informe climatolóxico elaborado por MeteoGalicia indica que a Comunidade rexistrou un mes de outubro seco e moi cálido. En concreto, o pasado mes caracterizouse por unha primeira parte, ata o dÃa 18, con predominio de altas presións, que deixaron tempo seco e moi cálido. A partir do dÃa 19, as temperaturas descenderon e as precipitacións foron aparecendo con máis frecuencia e intensidade. Con todo, as temperaturas medias do mes quedaron moi por riba do que serÃa de agardar en outubro e as precipitacións que se foron acumulando nos últimos dÃas non puideron chegar aos valores propios deste mes na maior parte de Galicia.
