miércoles, 30 de julio de 2025
Tamén participaron a outra comisaria, a arquivera da real FilharmonÃa de Galicia Mª del Carmen Lorenzo VizcaÃno; o director xeral de Cultura, Anxo Lorenzo; e o presidente de Amigos da Ópera de Santiago, Xesús Couceiro.
A exposición artéllase a través de 18 paneis informativos ilustrados –organizados todos eles a modo de bastidores dun teatro- e 10 amplas vitrinas onde se recompila abondosa documentación, tanto de carácter persoal como profesional, de cada unha delas. Ademais, os contidos sonoros inzarán esta mostra, grazas ás gravacións realizadas entre 1920 e 1970 e conservadas até dÃa de hoxe.
Segundo explica Garbayo, a edificación e reforma dos teatros galegos, as visitas continuadas de compañÃas de ópera e zarzuela foráneas e a constante integración de músicos locais nestas formacións supuxeron “un grande impulso para a lÃrica en Galicia, asà como tamén para as voces femininas galegas no xénero. Unhas voces que, co transcorrer das décadas, gañaron sona e relevancia nos grandes teatros europeos, americanos e africanos”. Asegura Garbayo que “a presenza de cantantes galegas de nacemento ou de adopción se fixo frecuente para interpretar por todo o mundo os grandes roles femininos do repertorio lÃrico italiano, francés e alemán, ademais do repertorio español e galego no eido da zarzuela”.
A xeito de conclusión ou reflexión final, os organizadores deixan no aire unha cuestión, que logo da investigación “é case unha evidencia”: a partir do relato da exposición, podemos falar dos inicios dunha Escola LÃrica Galega?.
Arquivo sonoro
A mostra dedica unha especial atención ás gravacións conservadas da voz destas cantantes feitas entre as décadas de 1920 e 1970. A selección de audios recolle as voces de Mary Isaura, Ofelia Nieto, Ãngeles Ottein, Matilde Vázquez, Lola RodrÃguez Aragón, MarÃa Luisa Nache, Inés Rivadeneira, Josefina Cubeiro e Ãngeles GulÃn.
Dentro do discurso expositivo e do deseño da exposición, tamén gaña gran protagonismo o espazo dedicado ás irmás Ãngeles Ottein e Ofelia Nieto (Ãngeles modificou o seu nome, dándolle a volta ao apelido Nieto e sumándolle un ‘tÂ’ co obxectivo de se diferenciar de Ofelia a nivel artÃstico). Estas dúas irmás foron as principais sopranos españolas da primeira metade do século XX, ligadas pola súa orixe e afecto a Compostela. De feito, as dúas –malia nacer en Madrid– sempre se declararon galegas e convertéronse co paso de tempo en auténticas estrelas para as comunidades na diáspora. 'Cantantes lÃricas galegas dos séculos XIX e XX' tamén inclúe unha proposta de actividades didácticas e lúdicas en diversos formatos.
Ciclo de conferencias e concertos
Está programado ademais un ciclo de conferencias en paralelo á mostra, artellado por Amigos da Ópera, que serán impartidas na sede da Real Sociedad Económica de Amigos del PaÃs en Santiago e na Facultade de XeografÃa e Historia da USC por Emilio Casares (10 de outubro), Javier Garbayo (17 de outubro), Mª del Carmen Lorenzo (21 de outubro), Arturo Reverter (30 de outubro) e Andrea Vitalini (6 de novembro). Ademais, celebrarase un concerto adicado ás Novas voces galegas que terá lugar no Auditorio de Galicia en colaboración coa Real FilharmonÃa de Galicia no que tres figuras emerxentes do noso panorama lÃrico ofrecerán una coidada selección de pezas de ópera e zarzuela.
Proxecto colaborativo
A exposición é produto dunha estreita colaboración entre institucións, xa que está organizada pola USC xunto coa Axencia Estatal de Investigación, coa Asociación de Amigos de la Ópera de Santiago e cos grupos de investigación da USC organistrun (GI-2025) e Tecnoeduc (GI-1438). Ademais están implicadas institucións galegas, estatais e internacionais. A listaxe de colaboración inclúe a Xunta, o Consello da Cultura Galega, a Deputación da Coruña, o Concello de Santiago, a Academia Galega de Belas Artes, a Biblioteca Nacional de España, o Real Conservatorio Superior de Música de Madrid, a Filmoteca Española, a Fundación Juan March, o Museo Casa de la Troya, o Museu de les Arts Escèniques, a SGAE, o Teatro La Fenice de Venecia e o Teatro alla Scala de Milán.
A Xunta lembra as recomendacións á poboación para facer fronte á calor ante as temperaturas elevadas que se agardan entre hoxe e o xoves en diversas zonas de Galicia. Durante esta semana as altas presións están estacionarias ao norte da penÃnsula ibérica con circulación do nordés. Con esta posición, o anticiclón achega unha masa de aire cálida procedente do sur da penÃnsula ibérica e do norte de Ãfrica que ocasiona un lixeiro aumento das temperaturas no sur de Galicia. Este aumento das temperaturas polo sur da comunidade deixará máximas durante o dÃa de 30º e 35ºC entre o martes 29 e o xoves 31 na zona das RÃas Baixas e no Miño de Pontevedra. Son temperaturas elevadas pero como se agardan mÃnimas entre 17º e 19ºC non se espera que sexan suficientes para xerar unha alerta por episodio de calor.
O tránsito de xullo a agosto en Atardecer no Gaiás chega con Mocho Gris e La Toñi, dúas propostas pop diferentes para o ciclo de concertos ao aire libre na Cidade da Cultura. O xoves 31 de xullo o dúo galego-portugués formado por Lucas de Centi (lÃder das bandas galegas Néboa e Mel) e João Neves (artista luso colaborador de Baiuca) actuará no escenario da Praza central cunha proposta que reúne elementos do indie, da electrónica e do jazz para darlle unha volta á música pop de ambos lados do Miño. Mocho Gris presentará o seu disco debut, titulado 2, un álbum que atravesa os códigos do pop alternativo e da canción tradicional galega e portuguesa.
