miércoles, 3 de diciembre de 2025
O galego ten, asÃ, un destacado protagonismo no evento, xa que tamén se atopa presente con numerosos traballos centrados no procesamento automático da lingua propia. PROPOR-2024 achega a Santiago de Compostela unha mostra da comunidade investigadora no eido do procesamento da lingua portuguesa en todo o mundo. Con preto de 150 persoas inscritas (a maiorÃa delas procedentes de Brasil e Portugal), o evento ten lugar na Cidade da Cultura.
Na sesión inaugural, o vicerreitor de Profesorado da USC Ernesto González Seoane trazou un percorrido histórico pola xeración Nós, inspiradora do nome do Proxecto Nós co que se pretende dar pulo á presenza dixital do galego. Na súa intervención, o vicerreitor detÃvose nesta xeración de intelectuais que abriu o galego ao mundo e a campos antes prohibidos nun diálogo permanente e prioritario con Portugal. De seguido, o secretario xeral de PolÃtica LingüÃstica, ValentÃn GarcÃa, falou da necesidade de continuar a afondar na relación co resto da lusofonÃa, mentres que a alcaldesa de Santiago de Compostela, Goretti SanmartÃn, salientou a promoción do galego levada a cabo por moitas persoas, grupos e empresas e que axuda a comprender o éxito deste foro, situando Galicia no mapa da IA galega-lusa-brasileira e máis alá. A seguir, o decano de FiloloxÃa e director da Rede Galabra, Elias J. Feijó, fixo un percorrido histórico da lingua galega dende a Idade Media até os nosos dÃas e por todas as manifestacións culturais, sociais e polÃticas máis relevantes. Comentou, asemade, a importancia deste reencontro coa familia lingüÃstica natural, a galega-portuguesa-brasileira.
A organización do encontro corre a cargo do Centro Singular de Investigación en TecnoloxÃas Intelixentes da USC (CiTIUS), que coordina todos os detalles do seu desenvolvemento a través do equipo de investigación do Proxecto Nós. O investigador vinculado Pablo Gamallo, presidente do comité organizador, salienta a importancia que ten acoller un congreso destas dimensións na cidade. “É fundamental para o futuro do galego asegurar a súa presenza nos dispositivos de intelixencia artificial e modelos de linguaxe que a xente usa xa habitualmente. O contacto con grupos punteiros portugueses e brasileiros promoverá novas colaboracións que nos permitirán acceder a máis recursos lingüÃsticos para o galego de alta calidade”, afirmou. Na organización de PROPOR-24 participa tamén o investigador Ramón y Cajal do centro Marcos GarcÃa, presidente do comité de programa do congreso.
O evento principal conta con 70 comunicacións cientÃficas, que inclúen presentacións orais e pósters, ademais de varios eventos asociados: catro workshops (un deles centrado nunha competición entre sistemas); dous titoriais; unha sesión de demostradores; unha xuntanza industrial; e dúas mesas redondas. PROPOR-2024 conta co apoio da ConsellarÃa de Cultura, Educación, Formación Profesional e Universidades da Xunta de Galicia, Concello de Santiago de Compostela, AMTEGA, CESGA, Imaxin|Software, puntogal e o centro brasileiro C4AI.
O Centro Dramático Galego presenta esta semana no Salón Teatro Berenguela na gaiola, unha coprodución entre a compañÃa pública, Galeatro, Xarope Tulú e o Festival Internacional Outono de Teatro (FIOT), que foi recoñecida co Premio Manuel MarÃa de Proxectos Teatrais 2024. A obra está escrita e dirixida por Paula Carballeira, Premio Nacional de Literatura Dramática, e chega ao escenario compostelán tras a súa estrea os pasados 26 e 27 de setembro en Carballo. Berenguela na gaiola contou, ademais, con residencias técnicas e artÃsticas tanto no Salón Teatro como no FIOT, que foron claves para o seu proceso de creación.
O 84,3% das persoas de Galicia de 5 a 15 anos utilizou dispositivos electrónicos nos últimos 3 meses, e a porcentaxe sube ata o 94,8% no caso das de 10 a 15 anos. Os datos do estudo Rapaciñ@ dixitais. Edición 2024 elaborado polo Observatorio da Sociedade da Información en Galicia (Osimga), adscrito á Axencia para a Modernización Tecnolóxica de Galicia indican que o nivel de dixitalización nestas idades recupera a tendencia ascendente tras a baixada detectada en 2023.
