viernes, 21 de noviembre de 2025
Agora, un equipo do Centro Singular de Investigación en Medicina Molecular e Enfermidades Crónicas da USC (CiMUS), liderado por Diana Guallar, acaba de conseguir financiamento para examinar os ARNs cuxas modificacións son alteradas co envellecemento; e explorar a modulación farmacolóxica destas marcas reversibles como unha nova terapia para mellorar a calidade de vida durante esta etapa. A investigación conta con financiamento dunha bolsa da Fundación Ramón Areces.
O traballo da USC foi un dos 19 recoñecidos en toda España na última convocatoria do concurso de Axudas á Investigación en Ciencias da Vida e da Materia. En total, a entidade destina preto de 130.000 euros a esta investigación galega sobre as modificacións quÃmicas dos ARNs asociadas á lonxevidade. “AÃnda que en estudos recentes a regulación destas marcas quÃmicas reversibles veu relacionándose coa idade noutros organismos, debido á súa complexidade, en mamÃferos non se coñece con exactitude o papel que xogan. E é aquà onde se nos abre un horizonte prometedor cara a novas terapias”, asegura Diana Guallar.
Reescribir o ARN
Os ARNs modifÃcanse quimicamente (epitranscriptomicamente) en todos os organismos, dende os fermentos ata os humanos, e estas modificacións poden afectar a todas as etapas do metabolismo do ARN, dende a súa estabilidade ata a súa localización ou potencial de codificación de proteÃnas. Demostrouse que estas marcas desempeñan funcións chave no desenvolvemento embrionario, a adaptación ao estrés e as respostas inmunitarias innatas, entre outras. De feito, as modificacións de ARN están máis preto das nosas vidas do que podemos imaxinar, xa que un aspecto clave das vacinas de ARNm contra a COVID-19 foi a modificación quÃmica N1-metilpseudouridina (m1Ψ) nestes ARNs para aumentar a súa eficacia.
Debido ao continuo aumento da esperanza de vida nas sociedades occidentais, o envellecemento converteuse no maior factor de risco para a maiorÃa das enfermidades humanas, como os trastornos cardiovasculares e metabólicos, o cancro e os procesos neurodexenerativos.
A pesar de que a regulación epitranscriptómica está a empezar a ser asociada coa lonxevidade e o envellecemento en vermes e fermentos, en mamÃferos non se coñece con exactitude o papel que xogan estas modificacións quÃmicas do ARN. Por iso, “o proxecto que levamos a cabo proponse examinar os ARNs cuxas modificacións son alteradas co envellecemento, e explorar a modulación farmacolóxica destas marcas reversibles como unha nova terapia para mellorar a calidade de vida durante o envellecemento”, sostén a investigadora da USC.
Nova era de investigación
Guallar admite que, a pesar da gran cantidade de estudos realizados ata a data sobre o envellecemento, “a súa complexidade intrÃnseca ten dificultado o desenvolvemento de estratexias clÃnicas de éxito para contrarrestalo. Dado que a metilación do ARN é reversible, propón levar a cabo a disección da “combinación mÃnima de moduladores epitranscriptómicos que poderÃan usarse para reverter as caracterÃsticas do envellecemento”. Inmersos nunha nova era de investigación sobre modificacións do ARN, “este proxecto pretende dilucidar novos mecanismos subxacentes ao envellecemento, proporcionando novos biomarcadores e estratexias para abordar esta inevitable consecuencia da vida”, explica.
Galicia continúa incrementando o seu gasto en I+D: o investimento galego neste eido volve medrar ata acadar a cifra récord de 1.058 millóns de euros. Asà se indica no informe EstatÃstica sobre actividades de I+D do ano 2024, publicado hoxe polo Instituto Nacional de EstatÃstica. Este incremento supón un crecemento de case un 10%, superior ao do conxunto do Estado que foi de case o 7%. Isto supón que o gasto en I+D aumenta 95 millóns de euros con respecto ao ano anterior (2023), uns datos que evidencian a aposta pola investigación e a innovación. De feito, a Comunidade escala un posto, superando a Castela e León, no ránking de autonomÃas que máis invisten en ciencia. Convértese, asÃ, na sexta rexión con maior investimento neste eido.
A campaña de vacinación xa conta con 600.000 galegos inmunizados fronte á gripe e 360.000 fronte á covid-19. Os datos de vacinación reflicten que o sistema sanitario público galego xa vacinou fronte a gripe a máis do 44 % dos menores con idades de 0 a 11 anos, ao 58,7 % das persoas maiores de 65 anos e a máis do 52 % do persoal sanitario. No que atinxe á inmunización fronte ao coronavirus, Galicia xa conta con máis do 54 % da persoas maiores de 70 anos vacinadas e con case o 33 % do persoal sanitario inmunizado.
