martes, 1 de julio de 2025
Un equipo de investigadores do Campus de Lugo coordinado por Wajih Al-Soufi, da unidade especializada en Fluorescencia de Moléculas Individuais da USC, e do que tamén forman parte Mercedes Novo, Miguel Ãngel González e Enrique Comesaña, profesores na Facultade de Ciencias e na Escola Politécnica Superior de EnxeñarÃa da USC que son especialistas no desenvolvemento de sensores e dispositivos e integra sondas moleculares, detección óptica, electrónica, impresión 3D e software de control, traballan no desenvolvemento dun sistema de detección de SARS-Cov-2 baseado en PCR, rápido e de baixo custe, ao abeiro do proxecto NANOFLUIDETEC.
Esta liña de I+D+I impulsada por un consorcio liderado por AMSlab e no que participan tamén laboratorio lugués AMSbiopharma e a biotech BFlow, con sede en Santiago, conta con apoio da Axencia Galega de Innovación (GAIN) para investigar na implementación de probas rápidas que contribúan ao cribado de posibles infeccións e que se poidan aplicar como probas de diagnóstico no punto de atención (POCT, Point-of-Care Testing).
O proxecto ‘Detección rápida e automatizable para SARS-Cov-2 baseada en PCR, nanotecnoloxÃa e microfluÃdicaÂ’ (NANOFLUIDETEC) nace co obxecto de acadar un sistema de detección do virus que provoca a enfermidade COVID-19, baseado en técnicas moleculares e integrando a nanotecnoloxÃa e microfluÃdica coa automatización e potencial conectividade para a súa comunicación. O consorcio persegue un dispositivo eficaz, compatible con métodos de diagnóstico de baixo custo e flexible para aumentar a capacidade de resposta diagnóstica en futuras pandemias ou enfermidades comúns.
NANOFLUIDETEC busca asà mellorar os actuais sistemas de detección baseados en PCR, tanto en rapidez, como en fiabilidade e complexidade técnica. O dispositivo final estarÃa pensado para o seu uso en centros de atención primaria, asistenciais ou residencias, nos que este tipo de probas de diagnóstico ofrecerÃan a posibilidade de obter os resultados en apenas uns minutos e sen necesidade de enviar a mostra a ningún laboratorio.
A tecnoloxÃa que se baralla empregar neste novo dispositivo de diagnóstico é semellante á dos sistemas domésticos que xa empregan os diabéticos nos seus domicilios para controlar a glicosa ou a dos aparellos que se utilizan as persoas medicadas con Sintrom para medir o Ãndice de coagulación do sangue, sen necesidade de extracción en vea.
Experiencias previas
O proxecto NANOFLUIDETEC baséase pois no aproveitamento de experiencias previas e de desenvolvementos anteriores e actuais dos integrantes deste consorcio que resultan axeitados para obter un dispositivo que permita a detección do material xenético do SARS-CoV-2 en individuos sospeitosos de COVID-19, a través dun mecanismo sinxelo e eficaz que miniaturice, automatice e simplifique o actual proceso de extracción do virus. Para acadar este obxectivo NANOFLUIDETEC integra a especialistas de áreas diversas que abranguen desde a xenética, nanotecnoloxÃa, microelectrónica, fotónica, biotecnoloxÃa, fabricación e procesamento avanzado, ata o seu tratamento e operatividade a través das tecnoloxÃas da información e a comunicación (TIC).
Os investigadores da USC implicados neste novo proxecto de GAIN achegan a este liña de traballo os coñecementos e as experiencias xa adquiridas en XuvenCiencia para o desenvolvemento do dispositivo Fotometrix, un fotómetro móbil de baixo custe apto para medir a cantidade de proteÃnas en lÃquidos biolóxicos que emprega o alumnado tanto nas actividades de innovación docente de XuvenCiencia como en prácticas de Veterinaria, BioquÃmica ou mesmo EnxeñarÃa de Procesos QuÃmicos Industriais.
Os profesores na Facultade de Ciencias Wajih Al-Soufi e Mercedes Novo, do grupo de investigación QuÃmica BiofÃsica, FotofÃsica e Espectroscopia da USC, achegan ao proxecto NANOFLUIDETEC os seus coñecementos e experiencia no campo da espectroscopia, mentres que Miguel Ãngel González GarcÃa, investigador do grupo BioMoDem e responsable do Laboratorio de Electrotecnia e Automatización da EPSE, e Enrique Comesaña, compoñente do grupo de Arquitectura de Computadores do Departamento de Electrónica e Computación da USC, ocuparanse da automatización e da electrónica.
Este equipo multidisciplinar da USC colabora desde 2015 no desenvolvemento dos kits de experimentación do grupo XuvenCiencia e participou en tres proxectos da Fundación Española para a Ciencia e a TecnoloxÃa (FECYT), no marco dos que se deseñaron dispositivos de baixo custe que integran sensores para a detección de variables medioambientais e a detección óptica de sondas moleculares e microcontroladores para a monitorización e lectura dos datos experimentais.
Conecta COVID
O proxecto NANOFLUIDETEC está subvencionado pola Axencia Galega de Innovación (GAIN) con cargo aos Fondos FEDER e conta co apoio da Xunta de Galicia a través da Vicepresidencia Segunda e ConsellerÃa de EconomÃa, Empresa e Innovación. A actuación está financiada a través do programa CONECTA COVID 2021 no marco do eixo REACT-UE do programa operativo Feder Galicia 2014-2020, como parte da resposta da Unión Europea á pandemia da COVID-19.
A primeira fase do piloto do proxecto Xenoma Galicia permitiu detectar, entre os máis de 1.000 participantes aos que se lle recolleu unha mostra de sangue, 14 novos casos de alto risco para as patoloxÃas investigadas de cancro de mama e ovario hereditario, sÃndrome de Lynch e hipercolesterolemia familiar. A ConsellerÃa de Sanidade presentou esta mañá ante o Consello da Xunta un informe de situación do piloto do proxecto Xenoma Galicia. Cun investimento de 20 millóns de euros, o Goberno galego márcase o obxectivo de recompilar o ADN de 400.000 persoas. Pola porcentaxe de poboación incluÃda, Xenoma Galicia é un dos proxectos de maior envergadura do mundo. Permitirá ofrecer tratamentos farmacolóxicos individualizados, predicir o risco de enfermidades antes de apareceren para poder anticiparse a elas e evitalas grazas ao estudo do xenoma e da historia clÃnica.
No marco do Plan de Actuacións fronte aos posibles efectos das altas temperaturas sobre a saúde, a Xunta de Galicia vén de rebaixar a alerta por altas temperaturas aos niveis 1 e 2. Deste xeito, a vaga de calor iniciada pasado venres, que na xornada de onte acadou o nivel 3 de alerta en diversas áreas de Galicia, agora queda establecida nos dous primeiros niveis de alerta. En concreto, as zonas que ficarán no nivel 2 son o noroeste de Ourense, o interior de Pontevedra, asà como o Centro e a Montaña da provincia de Lugo. Pola súa banda, defÃnese o nivel de alerta 1 por vaga e calor as zonas do interior de Coruña, o sur de Lugo, Miño de Ourense, montaña de Ourense, sur de Ourense, Valdeorras, litoral de Pontevedra e a zona Miño de Pontevedra.
