Este galardón instaurado en 1977, ten por obxecto perpetuar e honrar a memoria de Otero Pedrayo, recoñecer o labor de contribución eminente á cultura e promover os valores propios de Galicia e as obras que leven ao esclarecemento e á mellora da súa cidadanÃa e institucións. Ãlvarez recibiu o premio xunto á pintora Menchu Lamas nun acto que se desenvolveu este sábado no Pazo Provincial de Pontevedra, presidido pola presidenta Carmela Silva e ao que asistiu o reitor Antonio López.
A lingüista Rosario Ãlvarez dedicou a súa intervención ao propio 'Don Ramón, polo que sentÃa fascinación', á docencia, á súa nai e á cidade de Pontevedra. A premiada recordou 'aquel 30 de xaneiro do 73 cando con 21 anos asistiu, 'sentada no chan', á conferencia en Fonseca de Otero Pedrayo 'e fÃxome oteriana ante a súa oratoria, a súa sintaxe, o seu don da palabra'. Ãlvarez, que definiu como unha honra recibir este premio xunto a Lamas, 'levamos vidas paralelas, tanto que nunca nos tocamos', fixo todo un canto á docencia.
A premiada lembrou a súa nai, 'unha verdadeira mestra, a quen debo a miña curiosidade cultural', e a todas e todos, mestras e mestres 'porque sempre aprendÃn das e dos mellores'. Tamén á cidade de Pontevedra 'porque as miñas raÃces e a súa pegada deixaron en min todo o que fixen ata o dÃa de hoxe'. Ãlvarez rematou cunha loa ao patrimonio lingüÃstico 'como creación colectiva de homes e mulleres. Concibo a cultura en 360 graos e Galicia é o meu universo'.
Traxectoria
Rosario Ãlvarez foi directora do Instituto da Lingua Galega da USC (2005-2013), entidade á que pertence desde 1974; é especialista en gramática e variación da lingua galega; e preside na actualidade o Consello da Cultura Galega (CCG).
Nada en Pontevedra o 12 de xullo de 1952, Rosario Ãlvarez foi tamén vicerreitora de Profesorado da USC (1990-1994) e directora do Departamento de FiloloxÃa Galega (1995-1999). As súas liñas de investigación seguen tres eixos: o estudo da gramática descritiva da lingua galega, cunha perspectiva sincrónica mais con atención á historia da lingua galega e á gramática contrastiva portugués-galego; o cambio lingüÃstico, tanto no galego actual coma no antigo e medio; e a edición e estudo de textos do galego medio e do galego da etapa previa ao Rexurdimento.
É membro do equipo do Atlas LingüÃstico Galego (ALGa), coautora de dúas gramáticas do galego, e investigadora principal do equipo redactor da gramática da Real Academia Galega. É directora do Tesouro do léxico patrimonial galego e portugués, no que colaboran equipos de Galicia, Portugal e Brasil, e codirectora do proxecto ‘Gondomar. Corpus dixital de textos galegos da Idade ModernaÂ’; no CCG é, ademais, responsable do proxecto ‘Gallaeciae Monumenta HistoricaÂ’. Directora da revista Estudos de LingüÃstica Galega, a profesora Ãlvarez é membro da Real Academia Galega dende o ano 2003, con funcións de coordinadora do Seminario de Gramática (dende 2003), Tesoureira (2013-2017) e directora da Sección de Lingua (dende 2013).