sábado, 28 de junio de 2025
Ao longo de tres días se presentarán máis dun cento de relatorios sobre lingua, lingüística e o impacto que nelas teñen as novas tecnoloxías dixitais, tanto no exercicio profesional da tradución e a interpretación, como na ensinanza de idiomas e no tratamento automático das linguas.
Organizado polos profesores José Yuste, Óscar Ferreiro, Ramón Méndez e Emmanuel Bourgoin, do Grupo de investigación Tradución & Paratradución da Universidade de Vigo, a inauguración do encontro contou coa participación, ademais do propio equipo organizador, dos reitores das universidades de Vigo e do Minho, Manuel Reigosa e Rui Vieira de Castro, así como do decano da Facultade de Filoloxía e Tradución, José Montero. Os tres aproveitaron este acto para pór o foco na fortaleza das humanidades e reclamar para elas un futuro brillante, tal e como recalcou o propio Reigosa. As humanidades seguen a ter un papel primordial nas universidades, considerou o reitor vigués, facendo fincapé na idea de que a universidade é algo máis que unha formación de egresados que poidan ocupar postos tecnoloxicamente elevados, a universidade ten que ser a que forneza á sociedade no seu conxunto de pensamento, de pensamento crítico e, nese senso, as humanidades xogan un papel central. Nesta liña, o seu homólogo na Universidade do Minho fixo referencia á hipermencionada crise das humanidades e o papel que teñen nun mundo no que prima a economía e a tecnoloxía, neste contexto cobran importancia encontros como este nos que se interconexionan temáticas como lingüística e tecnoloxía, unha conexión que, a todas luces, é máis que estimulante.
Innovación e multilingüismo caracterizan o programa
No nome do comité organizador, o profesor José Yuste relatou como a organización deste encontro internacional, con todos os retos que trouxo consigo, lles coincidiu coa preparación da documentación da solicitude que realizaron á Xunta e que os levou a conseguir o pasado mes de agosto a Mención de Excelencia para o seu Máster en Tradución para a Comunicación Internacional, MTCI. Desde que se creou o noso grupo de investigación no ano 2005 sempre destacou polo seu carácter innovador e as súas maneiras nada convencionais de actuar, de feito, fomos os primeiros en empregar as novas tecnoloxías da UVigo para facer unha auténtica transferencia do coñecemento coa creación de tres programas de televisión de web Tv dedicados exclusivamente ao mundo de la tradución, salientou Yuste. Desde o pasado mes de maio, cando foron convidados a organizar o congreso, centraron os seus esforzos en que saíse como se esperaba dunha cita internacional que acada a súa sexta edición, tras celebrarse en países como Italia ou Portugal. Puxemos en marcha unha web do congreso única no seu estilo e editada sempre nos cinco idiomas do congreso: español, galego, portugués, francés e inglés, salientou o docente, quen reivindicou o multilingüismo como o factor máis destacado do programa do evento. Non hai máis que botarlle unha ollada ás 128 páxinas do libro de resumos para decatarse da boa saúde destas cinco linguas á hora de analizar, de expor, de criticar, de reflexionar e, sobre todo, de dar exemplos prácticos das diferentes aplicacións da tecnoloxía dixital en tradución e interpretación, na ensinanza das linguas e no tratamento automático das mesmas, reinvindicou Yuste.
A forma de ser inquieta deste grupo de investigación fíxolles tamén, como eles mesmos indicaron, ser moi activos nas redes sociais e, segundo indicaron, non houbo día ata hoxe que non publicaran nas contas que crearon en Facebook, Instagram e Twitter específicas para este evento científico.
Sentido e sensibilidade, na conferencia inaugural
A conferencia inaugural do congreso correu a cargo do profesor da Universidade de Salamanca Jesús Torres, experto en tecnoloxías de tradución, localización de sitios web e software, quen, mediante unha análise baseada, á vez, na observación e a experimentación de prácticas concretas de aplicación tecnolóxica na tradución (contornas asistidas de tradución, tradución automática, ferramentas de xestión de proxectos e tradución colaborativa
) fixo un repaso crítico da evolución da tecnoloxía da tradución nestas dúas primeiras décadas do século XXI.
Baixo o título Sentido e sensibilidade das tecnoloxías en tradución e a súa formación, Torres formulou a necesidade dun coñecemento da tecnoloxía íntimo, por dentro e por fóra, isto é, dun coñecemento a fondo das súas características relevantes, dos seus modos de relación coa linguaxe e a comunicación, así como das formas nas que as tecnoloxías da tradución convidan a adaptar a percepción do comportamento sobre os actos da tradución e, por tanto, a transformar a tradución, os seus profesionais e os seus usuarios. Desde o seu punto de vista, buscar o sentido da tecnoloxía en tradución e viceversa- non significa renunciar á súa sensibilidade, aquelas características que permiten unha implicación ética e emocional con ela, coa súa contorna e co que nos permite (re)construír.
Especialistas internacionais e máis dun cento de relatorios
Ademais da conferencia inaugural, neste primeiro día do congreso contarase tamén como convidada coa profesora Aurora Ruiz, da Universidad de Córdoba, que impartirá o relatorio El impacto de la (r)evolución digital en el ámbito de la interpretación de lenguas.
Mañá xoves a conferencia plenaria correrá a cargo da profesora francesa Stéphanie Roussel, da Universidade de Burdeos, Francia, e centrarase nas actividades cognitivas do estudante de idiomas con tecnoloxía dixital. A cuarta conferencia plenaria leva por título Nuevas tecnologías, gamificación y aprendizaje basado en videojuegos para el desarrollo de la competencia lingüística en traducción e interpretación e será impartida polos profesores José Ramón Calvo e José Belda da Universitat dAlcant. O último día, o venres 17, contarase coa participación da profesora Rute Costa, do Centro de Lingüística da Universidade Nova de Lisboa, quen en 2011 recibiu a distinción da Orde das Artes e das Letras outorgada polo Ministerio de Cultura de Francia, presidenta da Asociación Europea de Terminoloxía (EAFT) entre os anos 2000 e 2006. A derradeira conferencia correrá a cargo da catedrática, directora do Departamento de Tratamento Informático Multilingüe (TIM) e decana da Facultade de Tradución e Interpretación da Universidade de Xenebra, Pierrette Bouillon.
A estas conferencias internacionais hai que sumar o máis dun cento de relatorios que se van presentar ao longo deste tres días realizadas polas persoas inscritas no congreso, maioritariamente persoal docente e investigador de universidades, mais tamén mozas e mozos que están en fase de predoutoramento e que se animaron a presentar neste evento o avance das súas investigacións. Entre outras cuestións abordaranse temáticas como a integración das TIC nas clases de linguas estranxeiras, a fenda dixital e o seu impacto na implementación das TIC na ensinanza de segundas linguas; novas tecnoloxías e modelos didácticos adaptados á formación universitaria en tradución e interpretación, recursos lingüísticos en internet, lingüística computacional ou atlas lingüísticos informatizados.
Galicia reforza por terceiro curso consecutivo o seu liderado na taxa de escolaridade de 0 a 3 anos e achégase ao 65 %, máis de 15 puntos por riba da media de España, segundo os últimos datos oficiais que vén de publicar hoxe o Ministerio de Educación, Formación Profesional e Deportes. Deste xeito, Galicia segue sendo a comunidade autónoma onde máis familias poden acudir a unha escola infantil totalmente gratuíta. As cifras oficiais revelan que Galicia rexistrou no curso 2024-2025 unha taxa do 64,3 % de escolarización, máis de catro puntos por riba do 60,6 % acadado no período anterior. Esta porcentaxe mantén á comunidade ao nivel dos países con maiores índices de benestar en Europa, como Suecia ou Dinamarca.
No marco do Plan de Actuacións da Xunta de Galicia fronte aos posibles efectos das altas temperaturas sobre a saúde, vénse de activar o nivel 1 de alerta a diversas áreas da comunidade autónoma por episodio de calor. Meteogalicia informa que a partir da xornada do venres 27, as altas presións volverán localizarse ao norte da península Ibérica, achegando unha masa de aire moi cálida de orixe norteafricana. Isto fará que as temperaturas experimenten significativos ascensos, tanto nos valores mínimos como nos máximos. Este ascenso de temperaturas comezará a notarse desde ese mesmo día, cando en moitos puntos de Galicia se superarán os 30ºC, e mesmo os 35ºC, en puntos do interior.
